YTE Ana Sayfa   /   KAMİS   /   Kullanılabilirlik İlkeleri

YTE

Kullanılabilirlik İlkeleri

Bu bölümde, kamu internet sitelerinin kullanılabilirliğini geliştirmeye yönelik iyileştirici yönergelerin bulunduğu kullanılabilirlik ilkelerine yer verilmiştir.
Rehberin Kullanımı

Geliştirilen KAMIS Rehberi; “İnternet Sitelerinde Kullanılabilirlik ve Erişilebilirlik Rehberi”, “Kullanılabilirlik İlkeleri Rehberi”, “Erişilebilirlik İlkeleri Rehberi” ve “Kamu İnternet Siteleri Mevzuat Bilgileri Rehberi” ve ”Teknoloji Rehberi” olmak üzere 5 ayrı alt rehbere ayrılarak kamu kurumlarının hizmetine sunulmuştur.

 

KAMİS Rehberi’nin bu alt rehberinde; internet sitesi ara yüzlerine yönelik dikkat edilmesi gereken temel özelliklerden ve ara yüzler geliştirilirken yerine getirilmesi beklenen kullanılabilirlik ve görsel tasarım ilkelerinden bahsedilmektedir. Rehber; Kategori, İlke, Açıklama, Yönergeler, Referanslar, Faydalı Kaynaklar, Örnekler, Önem Derecesi ve Etiketler olmak üzere 9 bölümden oluşmaktadır.

 

  • İlke bölümünde, ilgili başlığı özetleyen açıklayıcı bir cümle bulunmaktadır.
  • Önem Derecesi, ilkenin internet sitesi kullanılabilirliği göz önünde bulundurulduğunda diğer ilkelerden ne kadar önce değerlendirilmesi gerektiğini ifade eder. İlkenin bulunduğu sayfanın sağ üstünde yıldızlarla ifade edilmiştir.
  • Açıklama bölümünde, ilkenin daha kolay anlaşılması için gerekli ifadeler yer almaktadır.
  • Yönergeler bölümünde araştırma bulguları sonuçları gibi detaylı bilgilendirmeler ile ilkenin uygulanmasını kolaylaştırmak için detaylı bilgiler yer almaktadır.
  • Örnek bölümünde, ilkeye yönelik kamu kurumlarının internet sitelerinden olumlu ve / veya olumsuz örneklere yer verilmektedir.
  • Referanslar bölümünde TS EN ISO 9241-151 ve WCAG 2.0 standartlarında karşılık gelen kriter numaraları verilmektedir.
  • Faydalı Kaynaklar bölümünde ilkeyle alakalı yapılan araştırmalar, uluslararası çalışmalar vb. kaynaklar bulunmaktadır.
  • Etiketler bölümünde ilke ile benzerlik gösteren diğer ilkelere kolaylıkla ulaşmak için kullanılan etiket sözcükleri yer almaktadır.
Ana Sayfa

İnternet sitelerinin ana sayfası, kullanıcılara sitenin genel amacını ve sunulan temel hizmetleri göstermesi açısından önemlidir. İyi tasarlanmış bir ana sayfa kullanıcıların internet sitesi hakkındaki ilk izlenimlerini olumlu olarak etkileyecektir.

 

Ana sayfa ilgili kurumdan beklenen temel özellikleri kullanıcılara sunmalıdır. Örneğin, bir hastane sitesine kullanıcılar genel olarak doktor bilgisi, poliklinik bilgisi veya randevu alma gibi işlemler için girmektedirler. Ana sayfasında bu işlemlere kolayca ulaşım sağlamayan hastane siteleri kullanıcılara etkili bir şekilde hitap etmemektedir. Ana sayfada sitenin genel amacı kullanıcılar ile paylaşılmalıdır. İnternet sitesinde yer alan hizmetlere ve içeriklere ana sayfadan kolaylıkla ulaşılmalıdır. Ayrıca, ana sayfa internet sitesinin her yerinden ulaşılabilir olmalıdır.

 

Ana Sayfa bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Ana Sayfa Görünür Alan Tasarımı
  • Ana Sayfa İçeriği
  • Ana Sayfada Uzun Yazı Kullanımı
  • Ana Sayfadan Önemli ya da Sık Kullanılan İçeriğe Erişim
  • Ana Sayfaya Erişim
  • Olumlu İlk İzlenim

Daha fazla bilgi >>

Arama

İnternet sitelerinin genelinde kullanıcıların anahtar kelime ya da kelimeler girerek arama yapabileceği arama alanları bulunmaktadır. Arama alanlarına girilen kelimeler ile eşleşen sayfaların yer aldığı sonuçlar liste halinde kullanıcılara sunulmaktadır.

 

Arama alanları tasarlanırken sitenin içerik ve kapsamı ile birlikte hedef kitlenin ihtiyaçları ve kullanım alışkanlıkları göz önünde bulundurulmalıdır. Arama alanları ile farklı türde bilgilerin farklı biçimlerde aranabilmesine olanak sağlamalı, kullanıcıların hızlı ve doğru bir şekilde arama sonuçlarına ulaşabilmesi sağlanmalıdır. Kurum internet sitelerinde siteye özel bir arama motoru geliştirilmesi ya da Google, Bing veya Yandex gibi mevcut arama motorlarının entegrasyonu düşünülebilir.

 

Arama bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Arama Alanlarının Tasarımı
  • Arama Kapsamı
  • Arama Motoru Optimizasyonu
  • Arama Sonuçlarının Filtrelenmesi
  • Arama Sonuçlarının Gösterimi
  • Arama Sonuçlarının Sayısı
  • Basit ve Gelişmiş Arama
  • Büyük ya da Küçük Harf ile Arama
  • Hata Toleranslı Arama
  • Sayfa Meta Verileri
  • Site İçi Arama
  • Sorgunun Arama Sonuçlarıyla Birlikte Gösterimi

Daha fazla bilgi >>

Aygıt Bağımsız Tasarım

İnternet sitesinin kolay ve en az hata ile kullanılmasını sağlamak amacıyla analiz, tasarım ve geliştirme süreçlerinde sitenin kullanılabilir olarak tasarlanması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. İnternet sitesine farklı cihaz ve teknolojilerle erişim sağlanabileceği, sitenin farklı özelliklere sahip kullanıcılar tarafından kullanılabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

 

Aygıt Bağımsız Tasarım bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Duyarlı (Responsive) Tasarım
  • Ekran Çözünürlüğü
  • İnternet Erişim Hızı
  • İşletim Sistemi Farklılıkları
  • Tarayıcı Farklılıkları

Daha fazla bilgi >>

Bağlantılar

Bağlantılar, kullanıcıları başka bir sayfaya ya da dokümana yönlendiren görsel ya da metin öğeleridir. Kullanıcılar, aradıkları bilgiye ulaşmak amacıyla bağlantılara tıklayarak sayfa içinde veya sayfalar arasında gezinebilirler. Bağlantıların etkin ve etkili bir şekilde kullanımını sağlamak için, bağlantı isimleri ya da görselleri anlamlı, ilişkili olduğu içerik hakkında bilgi veren ve birbiriyle tutarlı olacak şekilde tasarlanmalıdır. İnternet sayfalarında görsel öğe içeren bağlantılar kullanmak yerine metin içeren bağlantılar kullanmak, daha açıklayıcı ve anlaşılabilir olması nedeniyle tavsiye edilmektedir. Bağlantı içeren metin öğelerine yer verirken, ilgili metnin bağlantı olduğunu gösteren görsel ipuçları kullanılmalıdır.

 

Bağlantılar bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Anlaşılır Bağlantı İsimleri
  • Bağlantı gibi Görünen Yanıltıcı Öğeler
  • Bağlantı İsimlerinin İlişkili Olduğu İçeriğe Uygunluğu
  • Bağlantı Metni Uzunluğu
  • Bağlantı Tasarımı
  • Belirgin ve Tutarlı Bağlantılar
  • Dış Bağlantılar
  • Ek Bilgiye Yönlendiren Bağlantılar
  • Hatalı ve Çalışmayan Bağlantılar
  • Kullanıcı Seçimine Yönelik Doğrulama
  • Önemli ve Sık Kullanılan Bağlantıların Tekrarı
  • Tıklanabilir Resimler
  • Ziyaret Edilen Bağlantılar

Daha fazla bilgi >>

Başlıklar

Kullanıcıların çoğunun internet sitelerinde yer alan bilgilerin tamamını okumak yerine göz gezdirmeyi tercih ettiği bilinmektedir. Dolayısıyla, uygun olarak tasarlanmış ve doğru yerleştirilmiş sayfa içi başlıklar, kullanıcıların sayfa içeriğini hem kolay okuyabilmesini sağlar hem de hızlı gözden geçirebilmesine yardımcı olur. Tasarımcıların gerekli sayıda, tanımlayıcı ve kendine özgü başlıklar kullanması, kullanıcıların aradığı bilgiye doğru ve kolay bir şekilde erişebilmesi için önemlidir.

 

Başlıklar bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Güncel ve Önemli Bilgi Gösterimi
  • İnternet Sitesi Başlığı
  • Kategori Başlıkları
  • Sayfa içi Başlıklar

Daha fazla bilgi >>

Bilgi Güvenliği

İnternet sitesi üzerinden gerçekleştirilen hizmetler sırasında kullanıcılar kişisel bilgilerini paylaşabilmektedir. Bu gibi durumlarda, kullanıcıların bilgilerinin güvenli bir şekilde saklandığı ve izinsiz paylaşılmadığı bir platform tasarlanması kritik önem taşımaktadır.

 

Bilgi Güvenliği bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Kişisel Bilgilerin Gizliliği
  • Kredi Kartı Bilgileri
  • Kurumların Gizlilik Politikası

Daha fazla bilgi >>

İçerik Politikasının Belirlenmesi

İnternet sitesi içeriklerinin kurum politikası çerçevesinde belirlenmesi ve hedef kitlenin ihtiyaçlarına cevap verebilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, içeriklerin tutarlı olacak şekilde ve kullanılabilirlik standartları temel alınarak oluşturulması beklenmektedir.

 

İçerik Politikasının Belirlenmesi bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Alternatif Dosya Formatları
  • Görsel ve İşlevsel Tutarlılık
  • İletişim Bilgilerinin Tutarlılığı
  • İndirilebilir Dosya İsimleri
  • İnternet Sitesinin Kişiselleştirilmesi
  • İnternet Sitesinin Yedeklenmesi
  • Kullanıcı Hataları
  • Ölçü Birimi Formatları
  • Ticari Reklamlar
  • Yabancı Dilde Site

Daha fazla bilgi >>

Kullanıcı Odaklı Tasarım

Kullanıcı odaklı tasarım, geliştirilen internet sitesinin hedef kitlenin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak geliştirilmesi ve kullanıcıların internet sitesi geliştirme sürecinin her aşamasına dâhil edilmesi olarak ifade edilmektedir. İnternet sitelerinin temel amacı kullanıcıların hayatlarını kolaylaştırmak ve ihtiyaç duydukları işlemleri kolaylıkla gerçekleştirmelerini sağlamaktır. Dolayısıyla, internet siteleri geliştirilirken kullanıcılar sürecin merkezinde yer alacak şekilde çalışmalar yürütülmeli, site içerisinde yapılacak geliştirme ve düzenlemeler de yine kullanıcıların işlemlerini doğru, kolay ve hızlı yapabilmesi hedeflenerek gerçekleştirilmelidir.

 

Uluslararası Standartlar Örgütü’nün (ISO) tanımladığı 13407 numaralı standarda göre ise kullanıcı odaklı tasarım, geliştirilecek sistemin etkinlik ve verimliliğinin artırılması amacıyla, insan faktörü ve ergonomi bilgisini birleştiren yinelemeli (kendini tekrar eden) bir süreç olarak tanımlanmaktadır. ISO 13407’ye göre kullanıcı odaklı tasarım planlama, geliştirme, ölçme ve uygulama aşamalarından oluşmakta olup, kullanıcıların bu sürecin tamamına dâhil edilmesi gerekmektedir.

 

Kullanıcı Odaklı Tasarım bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Hedef Kitleye Uygun Tasarım
  • Kullanıcı Profilleri
  • Kullanıcıların Beklentileri

Daha fazla bilgi >>

Kurumsal İletişim

Kurum internet siteleri kullanıcılara kurum hakkında bilgi vermeli, kullanıcıların kurum ile iletişime geçebilmelerini sağlamalıdır. Bunun yanında, internet sitelerinde yer alan iletişim adresleri, formlar vb. aracılığı ile kullanıcıların soru, görüş ve önerilerini kuruma iletebilmesi imkânı sunulmalıdır.

 

Kurumsal İletişim bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Bilgi Edinme
  • Danışma Hattı
  • Duyurular
  • E-Posta Adresleri
  • Kurumsal Bilgiler
  • Memnuniyet Anketi
  • Öneri ve Şikâyet Bildirimi
  • Sıkça Sorulan Sorular
  • Tartışma Grupları ve Forumlar
  • Ulaşım Bilgileri

Daha fazla bilgi >>

Mobil İnternet Sitesi

Mobil bilişim cihazları kullanıcılar arasında son yıllarda çok büyük kullanım oranlarına ulaşmıştır. Yurt içinde yapılan araştırmalara göre internet bankacılığı kullanıcılarının yaklaşık yarısının cep telefonu üzerinde mobil uygulama ya da mobil site aracılığı ile bankacılık işlemlerini yaptığı görülmektedir. Artan internet bağlantılı mobil kullanıcı oranı, gelişen cep telefonları ve tabletlerin yeteneklerinin önemli boyutta iyileşmesi kullanıcıları kullanımı çok daha pratik olan cep telefonları ile işlem yapmaya yöneltmektedir. Cep telefonlarının “sahip olunabilirlik” açısından toplumsal yaygınlığı daha yüksektir. Cep telefonları sayesinde daha önce bilişim ve internet teknolojilerinin erişemediği bir kitlenin de sunulan servislere erişmesi mümkün olmaktadır. Dolayısı ile günümüzde cep telefonunun, bir başka deyişle akıllı telefonun veya tablet yapısındaki mobil bilişim cihazlarının, nüfusun büyük bölümüne hitap etmek isteyen kurumlar tarafından dikkate alınması şarttır.

 

Mobil bilişim cihazların masaüstü cihazlardan önemli farklılıkları bulunmaktadır. Bunların en başında gelenler, yer ve zamandan bağımsız kullanım, cihazın çoğunlukla bir kişiye ait olması ve kimlik doğrulama amacıyla da kullanılması, görece sınırlı ekran boyutu, işlemci gücü, girdi birimleri ve ağ altyapısıdır.

 

Mobil bilişim, tanımı gereği yalnızca akıllı cep telefonlarını kapsamamaktadır. Tabletler, dizüstü bilgisayarlar ve akıllı taşınabilir internet cihazları ve klasik cep telefonları da mobil bilişim tanımı içerisine girmektedir. Ancak günümüzde çoğunlukla yaygınlaşma dikkate alındığında akıllı cep telefonlarının mobil bilişim cihaz kümesinin en önemli üyesi olduğu anlaşılmaktadır.

 

Gerek kamusal gerekse özel alanda kullanılan mobil internet uygulamaları iki ana alt başlıkta gruplandırılmaktadır. Bunların ilki mobil uygulamalar, ikincisi ise mobil internet siteleridir. Mobil uygulamalar kendi içinde platforma özgü (native) ya da çapraz platform (cross platform) olarak iki ayrı alt başlıkta gruplandırılır. Mobil internet siteleri ise sunucu tabanlı ve belirli şartlarda daha uygun olacağı öngörülen hizmetler için kullanılmaktadır. Genellikle çok sık kullanılan ve / veya cep telefonlarının birtakım karmaşık özelliklerini de kullanabilen (Örn. Navigasyon, kamera fonksiyonları vb.) hizmetlerin verilebilmesi için mobil uygulamalar daha çok tercih edilmektedir. Mobil uygulamaların bilişim sektörü tarafından kullanıcının makinasında yer edinmesi olarak değerlendirilmesi, kamu ve özel kurumları da kendi özel uygulamalarını yazmaya yöneltmektedir. Ancak veritabanı sorguları yüksek, sık içerik değişimine maruz kalan ve çok platformlu uygulamaların, tarayıcılar üzerinde çalıştırılması daha uygun olmaktadır.

 

Mobil cihazlar demografik özellikleri (Örn. Yaş, cinsiyet, meslek, bilgisayar kullanma durumu vb.) çok farklı olan kişiler tarafından kullanılabilmektedir. Bu sebeple, kamu kurumlarının mobil internet siteleri tasarlanırken kullanıcı profillerinin olabildiğince tamamına hitap etmesi hedeflenmelidir. İnternet sitelerinin masaüstü cihazlara uygun olarak tasarlanması ilgili sitenin mobil cihazlara da uygun olacağını göstermemektedir. Mobil cihazların teknik sınırlandırmaları ile kullanılabilirlik ve erişilebilirlik açısından farklılıkları dikkate alınarak mobile uygun bir site yapısının kurgulanması gerekmektedir. Mobil internet sitesi kurgulanırken, mobil cihaz üzerinden gerçek kullanıcılar (Örn. Büyük parmaklı kişiler, farklı yaş grupları, engelliler vb.) ile farklı bağlamlarda yürütülecek kullanıcı deneyimi çalışmaları gerçekleştirilmesi önemlidir.

 

Bu kılavuzda mobil internet siteleri öncelikli olarak ele alınmış, mobil erişimin özellikleri, arayüz geliştirme perspektifinde vurgulanmıştır. Bölüm içinde genel prensiplerin tekrarından mümkün olduğunca kaçınılmıştır. Bununla birlikte daha önceki kategorilerde yer alan genel site tasarım prensipleri mobil alanda da geçerlidir.

 

Mobil İnternet Sitesi bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Site Yapısı
  • Kontrast ve Renk
  • Multimedya Öğeleri
  • Beyaz Boşluk (White Space)
  • Kurumsal Aidiyet
  • Navigasyon
  • Yetkilendirme (Authentication)
  • Bağlam (Context)
  • Teknik Sınırlandırmalar
  • Ana Sayfa
  • Listeler
  • Veri Girişi
  • Arama
  • Hatalar
  • Erişilebilirlik

Daha fazla bilgi >>

Multimedya Elemanları

Site içerisinde kullanılan resimler, animasyonlar, videolar ve ses öğeleri doğru kullanıldıklarında, internet sitelerini zenginleştirmekte ve kullanıcılara iletilmek istenen mesajın daha etkin ve etkili bir şekilde verilmesine yardımcı olmaktadır.

 

Multimedya elemanları kullanılırken, bu öğeleri kullanıcıların daha kolay anlayabilmesi için etiketlerden faydalanılması gerekebilir. Multimedya öğelerinin kullanıcılar tarafından anlaşılıp anlaşılmadığı ya da amacına uygun kullanılıp kullanılmadığı, kullanılabilirlik testleri yapılarak incelenmelidir.

 

Multimedya Elemanları bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Animasyon Öğeleri
  • Arka Plan Resmi
  • Fotoğraf ve Resim Seçimi
  • İkonlar
  • Logolar
  • Önizleme Resmi
  • Resim Dosyaları
  • Ses Öğeleri
  • Video Öğeleri

Daha fazla bilgi >>

İnternet sitelerindeki içeriklere kolay bir şekilde ulaşmanın en etkili yolu, etkin gezinim özelliği sunmaktır. Gezinim özelliklerinin kullanıcılara bulunduğu sayfa hakkında bilgi vermesi ve diğer sayfalara ulaşma imkânı sağlaması gerekmektedir. Başarılı gezinim özelliğine sahip internet sitelerinde kullanıcılar rahat bir şekilde sayfalar arasında geçiş yapabilirler. İnternet siteleri geliştirilirken kullanıcıların en az tıklama ile en kısa süre içerisinde istediği sayfaya ulaşması hedeflenmelidir. Gezinim özelliğinin yanı sıra site haritasının da sunulması kullanıcılara ulaşım kolaylığı sağlamaktadır.

 

Navigasyon bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Bekleme Süresi Hakkında Geribildirim
  • Çok Adımlı İşlemlerde Navigasyon
  • Dinamik Navigasyon Öğeleri
  • Fazla Sayıda Bağlantı İçeren Metinler
  • Navigasyon Öğelerinde Anlaşılır İfadeler
  • Navigasyon Öğelerinin Gruplandırılması
  • Navigasyon Öğelerinin Tutarlılığı
  • Navigasyon Öğelerinin Yerleşimi
  • Navigasyon Seçenekleri
  • Navigasyon Yapılarında Hiyerarşik Derinlik ve Genişlik
  • Neredeyim Bilgisi
  • Sadece Bağlantı İçeren Sayfalar
  • Site Haritası
  • Uzun Sayfalarda Navigasyon
  • Zaman Aşımı

Daha fazla bilgi >>

Performans Odaklı Tasarım

İnternet sitesine farklı cihaz ve teknolojilerle erişim sağlanabileceği, sitenin farklı özelliklere sahip kullanıcılar tarafından kullanılabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Kullanıcıların sitedeki bilgiye hızlı bir şekilde ulaşmasını sağlamak ve bunun için çalışmalar yapmak gereklidir.

 

Performans Odaklı Tasarım bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Farklı Teknik Donanımlarda Çalışabilirlik
  • Sayfa Yüklenme Süresi

Daha fazla bilgi >>

Sayfa Yapısı

Geliştirilecek ya da güncellenecek olan internet sitesinin ana sayfasının ve tüm alt sayfalarının sade ve anlaşılabilir olmasına dikkat edilmelidir. İnternet siteleri temel görsel tasarım prensipleri göz önünde bulundurularak tasarlanmalı, sitenin tamamında içerik ve öğelerin yerleşimi açısından tutarlılık sağlanmalıdır. Sayfa yapısı oluşturulurken, kullanıcıların aradıkları bilgiye hızlı ve kolay bir şekilde ulaşabilecekleri yapılar tercih edilmelidir.

 

Sayfa Yapısı bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Anlaşılır Hata Mesajları
  • Beyaz Alan Kullanımı
  • Çerçeve Kullanımı
  • Dikey Kaydırma
  • Görsel Tasarım Prensipleri
  • Hedef Kitleye Uygun İçerik
  • İçerik Organizasyonu
  • İpucu Metni
  • İşlem Yapılan Sayfalar
  • Karşılama Ekranları
  • Kullanıcı Kontrolü
  • Dışında Açılan Pencereler
  • Liste Yapısı
  • Renk Kullanımı
  • Sade ve Anlaşılır İçerik
  • Satır Uzunluğu
  • Sayfa Hiyerarşisi
  • Sayfa İçerikleri
  • Sayfa İçeriklerinin Güncelliği
  • Sayfa Uzunluğu
  • Sayfalama Yapısı
  • Sonsuz Kaydırma
  • Tablolarda Satır ve Sütun Başlıkları
  • Tablolarda Satır ve Sütun Boyutları
  • Tutarlı Sayfa Tasarımı
  • Yatay Kaydırma
  • Yazdırılabilir İçerik

Daha fazla bilgi >>

Sitenin İsimlendirilmesi

Kullanıcılar, site isimlerini kullanarak internet sitesine erişim sağlayabilmektedir. İnternet siteleri oluşturulurken kurumun hizmet alanı ve bağlı olduğu üst kurumlar dikkate alınarak isimlendirme yapılması beklenmektedir.

 

Sitenin İsimlendirilmesi bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Alan Adı
  • Alt Kurum Sitelerinin Tutarlılığı
  • Alternatif Alan Adları
  • URL Adresi

Daha fazla bilgi >>

Teknik ve Altyapısal Etkenler

İnternet sitelerinin kullanılabilirlik standartlarına göre geliştirilmesi kadar kullanılan geliştirme teknolojisinin kabiliyetleri de kritiktir. Güncel, yaygın kullanımı olan, kullanılabilirlik ve erişilebilirlik ilkelerinin rahatlıkla uygulanabildiği ve sitenin uzun ömürlü olmasını sağlayacak bir teknoloji seçimi yapılmalıdır.

 

Teknik ve Altyapısal Etkenler bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Güncel Web Geliştirme Teknolojileri

Daha fazla bilgi >>

Veri Girişi

Ekran tabanlı kontroller, kullanıcıların internet sitesi ile etkileşimini sağlamak için kullanılmaktadır. Bağlantılar, düğmeler, radyo düğmeleri, onay kutuları, açılır listeler ve veri giriş alanları da kullanıcıların etkileşimini sağlamak için kullanılan diğer öğelerdir. İnternet sitelerinde ekran tabanlı kontrollerin uygun bir biçimde ve gerekli olduğu yerlerde kullanılmasına dikkat edilmelidir.

 

Site içerisindeki düğmelerin ve veri giriş alanlarının kullanıcılar tarafından anlaşılabilmesi ve amacına uygun kullanılabilmesi için açık ve anlaşılır olacak şekilde isimlendirilmesi ve görsel olarak belirgin hale getirilmesi gerekmektedir.

 

Veri Girişi bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Aşamalı Veri Girişi
  • Bilgi ve Uyarı Mesajı
  • Gereksiz Veri Girişi
  • Hızlı ve Kolay Veri Girişi
  • Veri Giriş Alanı Etiketleri
  • Veri Giriş Alanlarının Boyutu
  • Veri Giriş Alanlarının Tasarımı
  • Veri Giriş Alanlarının Tutarlılığı
  • Veri Girişinde Büyük ve Küçük Harfler
  • Veri Girişinde Geribildirim
  • Veri Girişinde Güvenlik Kodu
  • Veri Girişinde Varsayılan Değer
  • Zorunlu ve İsteğe Bağlı Veri Giriş Alanları

Daha fazla bilgi >>

Yazı Tasarımı

Kullanıcıların, internet sitelerinden etkin ve etkili bir şekilde faydalanabilmeleri için yazı tasarımının temel görsel prensiplere uygun olarak yapılması gerekmektedir. Yazı tasarımı, site içindeki diğer görsellerle ve başlıklarla uyumlu ve tutarlı olmalıdır. İnternet sayfalarındaki yazı tasarımı biçimlendirilirken, yaygın olarak bilinen fontlar tercih edilmeli, yazı rengi ve arka plan rengi arasındaki uyuma dikkat edilmeli, kullanıcıların okumasını ve anlamasını kolaylaştıracak tasarımlara yer verilmelidir.

 

Yazı Tasarımı bölümünde aşağıdaki ilkeler ele alınacaktır:

 

  • Yazı Biçimleri
  • Yazı Boyutu
  • Yazı Görünümü
  • Yazı Rengi ve Arka Plan
  • Yazı Tipi
  • Yazıda Vurgulama Yöntemleri

Daha fazla bilgi >>

Menü

© 2024 TÜBİTAK BİLGEM | Her Hakkı Saklıdır.

sge

(SGE) Siber Güvenlik Enstitüsü

Ulusal siber güvenlik kapasitesinin arttırılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirmek amacıyla kurulan Siber Güvenlik Enstitüsü, siber güvenlik alanında araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütmekte; askeri kurumlara, kamu kurum ve kuruluşlarına ve özel sektöre çözüme yönelik projeler gerçekleştirmektedir.

Bugüne kadar başarı ile gerçekleştirdiği pek çok proje ile ülkemizde siber güvenlik bilgi birikimi ve taktik altya-pının oluşturulmasına önemli katkı yapan enstitümüzün ana faaliyet alanları güvenli yazılım geliştirme, sızma testleri ve zaafiyet analizleridir.

blank
6-yze kart logo

(YZE) Yapay Zekâ Enstitüsü

Yapay Zekâ Enstitüsü, TÜBİTAK merkez ve enstitüleri kapsamında sektörler’ ve araştırma alanlarını yatay olarak kesen ve yükselen teknoloji alanına doğrudan odaklı olarak kurulan ilk enstitü olma özelliğini taşımaktadır. Bu nedenle enstitünün hem açık yenilik ve birlikte geliştirme yaklaşımı, hem de yükselen teknoloji alanına odaklı olması itibariyle yenilikçi bir model teşkil etmektedir.

Yapay Zeka Enstitüsü, yapay zeka alanında çekirdek teknolojiler geliştirip, bu yenilikleri, mümkün olan en kısa sürede bilimin ön safiarından, sektörün kullanımına taşımayı hedefiemektedir. Yapay zekanın dönüştürücü potansiyeline odaklanarak, Türkiye’de yapay zeka tabanlı inovasyon, büyüme ve üretkenlik oluşturma ve sür-dürme çabalarına öncülük etme konusunda üzerine düşen görevleri sürdürecektir. Yapay zeka ekosistemi içinde yer alan diğer kuruluşlarla birlikte, Türkiye’deki sanayi ve kamu kurumlarıyla çalışarak, yapay zekanın kullanımının yaygınlaştırılması ve bu konuda uzmanlaşmış işgücü kaynağının artırılması öncelikli hedeflerindendir.

blank

Araştırmacı

TÜBİTAK BİLGEM bünyesinde Araştırmacı personelimiz olarak yer alarak bilişim, bilgi güvenliği ve ileri elektronik alanlarındaki gelişmelere imza atabilir, yenilikleri en yakından takip edebilir, kendinizi geliştirebilir, kariyerinizde yükselerek geleceğinize yön verebilirsiniz.

TÜBİTAK İş Başvuru Sistemi üzerinden yayında olan ilanlarımıza ulaşarak başvuru yapabilirsiniz.

Başvuru Koşulları

İş Başvurusu için koşullarımız;

  • Yabancı dil yeterliliği; ilanda yer alan sınav türlerinden uygun puanları almak veya lisans öğrenimini %100 İngilizce bölümde okumak,
  • İlana özel şartları (lisans bölümü, deneyim süresi, uzmanlık alanı vb.) sağlamak,
  • Formül puanını sağlamak:

Deneyimi 3 Yıldan Az Olan Adaylar için:

Ağırlıklı Mezuniyet Ortalaması + (10.000 / Üniversiteye Yerleştirme Sınavı Sıralaması) + Ek Puan*  >= 3,20

 

Deneyimi 3 Yıl ve Üzeri Olan Adaylar için:

Ağırlıklı Mezuniyet Ortalaması + (10.000 / Üniversiteye Yerleştirme Sınavı Sıralaması) + 5*[1 / (1 + e (5 – tecrübe yılı) ) ] + Ek Puan*  >= 3,20


*Ulusal ve uluslararası yarışmalarda yarışma derecesi ve ödül sahibi olan adaylarımız 0,3 ek puan alacaktır.

arastırmacı-img-1

Yetkinlik Merkezleri

Aday Araştırmacı

Üniversitelerin ilgili mühendislik bölümlerinin 3. ve 4. sınıflarında öğrenim gören öğrenciler, kariyer.tubitak.gov.tr adresli İş Başvuru Sistemi’miz aracılığıyla Kısmi Süreli Aday Araştırmacı ilanlarımıza başvurarak, üniversite dönemlerinde TÜBİTAK BİLGEM’de çalışma deneyimi yaşayabilmektedir.

Bu programın bir bitiş tarihi bulunmamaktadır. Üniversite dönemi boyunca yarı zamanlı olarak çalışan Aday Araştırmacı personelimiz, lisans bölümünden mezun olduktan sonra kariyer yolculuğuna ara vermeden, Araştırmacı personelimiz olarak tam zamanlı şekilde çalışmaya devam edebilmektedir.

Başvuru Koşulları

Aday Araştırmacı Programı için koşullarımız:

  • Üniversitelerin, ilanlarda yer alan ilgili bölümlerinde 3. ve 4. sınıf öğrencisi olmak,
  • Yabancı dil yeterliliği: İlanda yer alan sınav türlerinden uygun puanları almak veya lisans öğrenimini %100 İngilizce bölümde okumak,
  • Formül puanını sağlamak:

Ağırlıklı Mezuniyet Ortalaması + (10.000/Üniversiteye Yerleştirme Sınavı Sıralaması) + Ek Puan* >= 3,20

*Ulusal ve uluslararası yarışmalarda yarışma derecesi ve ödül sahibi olan adaylarımız 0,3 ek puan alacaktır.

aday-arastırmacı-img-1

BİLGEM Enstitülerini Laboratuvarlarını Teknolojilerini Ürünlerini Projelerini keşfedin.

Stajyer

TÜBİTAK BİLGEM geleceğe yönelik temel stratejisini araştırma, teknoloji geliştirme ve yenilik ekosisteminde millî hedeflere odaklanmış, nitelikli bilgi ve nitelikli insan üzerine kurgulamaktadır.

“Bir ülkenin en önemli kaynağı genelde insan, özelde ise bilim insanlarıdır.” anlayışından yola çıkarak TÜBİTAK olarak erken yaşlardan itibaren gençlerimiz teşvik edilmekte ve desteklenmektedir. Bu doğrultuda ülkemizin Millî Teknoloji Hamlesi’nin başarıya ulaşması için teknoloji üretimine genç beyinlerin erken kazandırılması önem arz etmektedir. Bu doğrultuda TÜBİTAK BİLGEM olarak her yıl üniversitelerin lisans öğrencilerine staj yapma imkânı sunuyoruz.

Staj ilanlarını Kariyer Kapısı https://kariyerkapisi.cbiko.gov.tr adresi üzerinden takip ederek başvurularınızı gerçekleştirebilirsiniz.

Başvuru Koşulları
  • Sigorta işlemleri bağlı bulunduğu yükseköğretim kurumu tarafından yürütülen ve üniversitelerin lisans (2. sınıf ve üzerinde) ve ön lisans eğitimi veren bölümlerinde öğrenimine devam eden öğrenciler staj imkânından yararlanabilmektedir.
  • Lisans ve ön lisans öğrencileri için Ağırlıklı Genel Not Ortalamasının     4 üzerinden en az 2,50 olması şartı aranır. Üniversite not sistemleri 100’lük sistemde olan adayların not ortalamaları, Yüksek Öğretim Kurulunun yayınlamış olduğu “4’lük Sistemdeki Notların 100’lük Sistemdeki Karşılıkları Tablosu” esas alınarak 4’lük sisteme dönüştürmektedir.
  • Staj başvuru sürecinde yabancı dil belgesi şartı aranmamaktadır.
  • Üniversitelerin; Adli Bilişim Mühendisliği, Bilgisayar Bilimleri, Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği, Bilgisayar ve Enformatik, Bilgisayar ve Yazılım Mühendisliği, Bilişim Sistemleri Mühendisliği, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Elektronik Mühendisliği, Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği, Endüstri ve Sistem Mühendisliği, Fizik, Fizik Mühendisliği, İstatistik, İstatistik Ve Bilgisayar Bilimleri, Kontrol Mühendisliği, Kontrol ve Bilgisayar Mühendisliği, Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Makine ve İmalat Mühendisliği, Matematik, Matematik Mühendisliği, Mekatronik Mühendisliği, Mekatronik Sistemler Mühendisliği, Otomotiv Mühendisliği, Sistem Mühendisliği, Telekomünikasyon Mühendisliği veya Yazılım Mühendisliği bölümlerinin birinde öğrenim gören öğrenciler başvuru yapabilmektedir.

Staj başvuruları Aralık – Ocak tarihleri arasında yapılmaktadır. Staj dönemi ise Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarını kapsamaktadır.

stajyer-img-1

Bursiyer

Lisans, yüksek lisans, doktora öğrencileri ile doktora sonrasına yönelik araştırma-geliştirme faaliyetlerini ilerletmeye yönelik bursiyer görevlendirilmesi yapılmaktadır. Merkezimizde dış destekli, TARAL ya da Avrupa Birliği projelerinde tatbikat amacıyla bursiyerler görevlidir.

Bursiyerlik başvurusunda bulunmak için bilgem.yetenekkazanimi@tubitak.gov.tr e-posta adresi üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Başvuru Koşulları

(1) Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelerde lisans öğrencisi olan bursiyerlerde aranacak şartlar aşağıda belirtilmiştir:

  •  Türkiye’de kurulu yüksek öğretim kurumlarında lisans öğrenimine devam eden öğrenci (yabancı dil hazırlık öğrencisi hariç) olmak.
  • Üniversitenin not sistemi esas olmak üzere, hazırlık hariç önceki yılların ağırlıklı genel not ortalamasının, işe alım esaslarında yer alan formül puanını ve yabancı dil şartını sağlar durumda olmak.
  • Lisans öğreniminin en az birinci sınıfının birinci dönemini tamamlamış olmak.
  • Lisans Genel Not Ortalaması “+3,00” ve Üniversiteye Yerleştirme Sınavı Sıralaması “10.000 ≥” şartını sağlamak
  • ÖSYM sınavına girmeden Türkiye’deki üniversitelere yerleştirilmiş yabancı öğrenciler veya Dikey Geçiş Sınavı vb. ile lisans öğrenimini tamamlamış öğrenciler için sıralama formülünde, üniversite yerleştirme sıralaması olarak mezun oldukları bölümün, adayın lisans bölümüne başladığı yıldaki en düşük üniversite yerleştirme sıralaması dikkate alınır.

(2) Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelerde yüksek lisans öğrencisi olan bursiyerlerde aranacak şartlar aşağıda belirtilmiştir:

  • Türkiye’de kurulu yüksek öğretim kurumlarında yüksek lisans öğrenimine devam eden (özel öğrenci ve yabancı dil hazırlık öğrencisi hariç) öğrenci olmak.
  • Yer alacağı projenin görev alanında yüksek lisans yapıyor olmak.

(3) Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelerde doktora öğrencisi olan bursiyerlerde aranacak şartlar aşağıda belirtilmiştir:

  • Türkiye’de kurulu yüksek öğretim kurumlarında doktora öğrenimine devam eden (özel öğrenci ve yabancı dil hazırlık öğrencisi hariç) öğrenci olmak.
  • Yer alacağı projenin görev alanında doktora yapıyor olmak veya YÖK-TÜBİTAK Doktora Programı Projesi’ne İlişkin İş Birliği Protokolü kapsamında belirlenen alanlarda doktora yapıyor olmak. (Tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik öğrencileri doktora öğrencisi olarak kabul edilir.)
bursiyer-img-1

MİLSEC 4 - Emniyetli IP Terminal

EMNİYETLİ IP TERMİNAL

MİLSEC-4 terminali, IP ağlarda yeni nesil güvenli haberleşme (ses, veri ve görüntü) için güncel bir çözüm sunarken kullanımda olan PSTN emniyetli telefonlar ile de PSTN ağlarda güvenli ses haberleşmesi uyumluluğunu koruyarak kesintisiz bir iletişim hizmeti
sağlamaktadır.

MİLSEC-4 terminallerinin konfigürasyon, gözetim ve yazılım güncelleme işlemleri Güvenlik Yönetim Merkezi (GYM) kullanılarak uzaktan emniyetli olarak gerçekleştirilir. MİLSEC-4 terminali ek bir cihaz gerektirmeden GYM ile kurduğu emniyetli iletişim aracılığıyla IP Ağdan Anahtar Yükleme (IPAAY) yeteneğine sahiptir.

MİLSEC-4 terminalleri MİLSEC-1A ve MİLSEC-2 telefonlarıyla birlikte işlerlik özelliğine sahiptir ve PSTN ağların yeni nesil IP ağlara kademeli dönüşümü sürecinde MİLSEC-1A ve MİLSEC-2 telefonlarının iletişim ağında kesinti olmadan değiştirilebilmesi imkanını sunmaktadır.

ÖZELLİKLER

  • PSTN ağlarda uçtan uca emniyetli ses haberleşmesi
  • IP ağlarda uçtan uca emniyetli ses, görüntü ve data iletimi
  • IP ağlarda NATO SCIP uyumluluğu
  • Ticari SIP ürünleri ile uyumluluk
  • MİLSEC1A ve MİLSEC2 emniyetli telefonlar ile birlikte çalışabilirlik
  • Milli ve AES kripto algoritmaları
  • Uzaktan yazılım güncelleme
  • Dokunmatik ekran ile kolay kullanım

Milli Savunma Bakanlığı Tarafından Verilecek Satış İznine Tabidir.