YTE Ana Sayfa / KAMİS / Kullanılabilirlik İlkeleri / Sayfa Yapısı

KAMİS

Sayfa Yapısı

Anlaşılır Hata Mesajları

İlke

Hata mesajları açık ve anlaşılır olacak şekilde tasarlanmalıdır.

Açıklama

Hiçbir kullanıcı hata yapmak istemez. Kullanıcıların site kullanımında belirli amaçları mevcut olup bu amaçları için zihinlerinde oluşturdukları modele göre hareket ederler. Genellikle zihinlerindeki model, mevcut sistem modeli ile uyuşmadığında ya da fiziksel ya da bilgi kaynaklı veri girişi hatası yapıldığında beklenmedik bir sonuçla karşılaşırlar ve kendilerine bu durum hata mesajları ile bildirilir. Hata mesajının tasarımında, kullanıcının hatayı niçin yaptığının doğru analizi büyük önem taşır. Hata mesajlarının içerikleri, kullanıcıların hatalarını düzeltebilmeleri ve tekrar aynı hatayı yapmamaları için oldukça önemlidir. Doğru planlanmamış hata mesajları, kullanıcının bilgisayar sistemine ve internet sitesine olan güvenini ciddi oranda düşürür. Birçok kullanıcı hatanın kendisinden değil, sistemden kaynaklandığını düşüneceğinden hata mesajları bu durumun telafisinde büyük öneme sahiptir. Kullanıcılar genellikle bilgisayar karşısında hata yaptıklarında küçük düşmek istemedikleri için bu şekilde davranmaları literatürde doğal karşılanmaktadır.

Yönergeler

Hata mesajlarının içerikleri, kullanıcılara hatanın nedenini ve nasıl düzeltilebileceğini açık ve anlaşılır bir dille sunmalıdır.
Hata mesajları verilirken, kullanıcının anlamayacağı ya da karışıklık yaşayabileceği hata kodlarının ve teknik ifadelerinin kullanımından kaçınılmalıdır.
Hata mesajlarının internet sitesi içeriği ile aynı dilde verilmesine dikkat edilmelidir.
Hata mesajının içinde kullanıcının girmiş olduğu veri mümkünse gösterilmelidir. Bu şekilde kullanıcının hatasını görerek fark etmesi sağlanacaktır.
Hatanın oluşmasında kullanıcının yapmak istediği görev açıklanmalıdır. Birçok hata kullanıcının yapmak istediği değil, bir başka görevi seçmesi sonucunda oluşur. Bu nedenle hata mesajları hedef görevi tanımlamalıdır (Örn: 2011 yılı içerisindeki envanter kayıtlarında aramış olduğunuz “kamis” kaydına ulaşılamamaktadır).
Hata mesajlarının verilmesi için gecikmeden harekete geçilmelidir. Bir opsiyonu seçtikten sonra bir ya da birkaç aşamanın ardından bu opsiyonun geçerli olmadığını belirtmek yanlıştır. Hatalar doğru zamanda tespit edilip olabildiğince erken ve hata bilgisi içerecek biçimde kullanıcıya sunulmalı, düzeltme için mümkünse olanak sağlanmalıdır.
Gerçek anlamda gerekmedikçe “Üzgünüz. Daha sonra tekrar deneyiniz” türünde mesajlar kullanılmamalıdır.
Veri sorgulama sistemlerinde bazı durumlarda kaydın bulunamaması arayüzde hata olarak yorumlanmamalı, kullanıcıya olumsuzluk içeren bir mesaj dili ve ikon gösterilmemelidir
Hata mesajları ile uyarı mesajları birbirine karıştırılmamalı, gerek söz dizimsel ve anlamsal, gerekse görsel olarak birbirinden ayrı ve tutarlı tasarlanmalıdır.

Referanslar

ISO 9241-151 / 10.3.2 – Providing clear error messages

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 5/5

Örnek

Örnek sitede, hata mesajı açık ve anlaşılır bir ifade ile sunulmuştur.

Beyaz Alan Kullanımı

İlke

Sayfa içeriklerinin okunmasını kolaylaştırmak için içerikler arasında uygun genişlik ve yükseklikte beyaz alanlar kullanılmalıdır.

Açıklama

İçerikteki beyaz alanlar, kullanıcıların içeriği daha rahat okumasına ve istediği bilgiye daha kolay ulaşmasına yardımcı olmaktadır.

Yönergeler

Sayfanın bölümleri arasında beyaz alan kullanımına özen gösterilmelidir.
Görsel ve metin içeriklerinin arasına tutarlı olacak şekilde beyaz alan eklenmelidir.
Metin içeriklerinin satır aralıkları ve paragraf arasında kullanılan boşluklar gözü yormayacak şekilde tasarlanmalıdır.
Simetriye, kullanılan beyaz alanların dengeli olmasına ve tutarlılığa dikkat edilmeli, bileşenlerin hizalanması özellikle ihmal edilmemelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 9.3.17 – Use of “white space”

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 5/5

Örnek

Örnek sitede, içerikler iç içe verilmiş, farklı türdeki içerikler görsel olarak belirgin hale getirilmemiştir.

Çerçeve Kullanımı

İlke

İnternet sitesi kodunda çerçeve (frame) etiketi kullanımından kaçınılmalıdır.

Açıklama

İnternet sitelerinde çerçeve (frame) etiketi kullanıldığında, tarayıcılar desteklemediği için ileri-geri düğmeleri ya da sayfa kaydırma gibi konularda problem yaşanabilmektedir. Çerçeve kullanımının gerekli olduğu durumlarda, her çerçeve için anlamlı ve anlaşılır isimler verilmeli, çerçevelerin kullanılma amacı ve varsa birbirleriyle ilişkileri HTML kodunda açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, kullanıcıların çerçeveleri görüntüleyemedikleri durumlara yönelik metin içeren sayfalar hazırlanmalıdır. Son yıllarda akışkan tasarım ve CSS teknolojisi kullanımı yaygınlaştıkça frame etiketinden uzaklaşılmış olsa da benzer sorun yaratabilecek yaklaşımlardan özellikle kaçınılması önem taşımaktadır.

Yönergeler

İnternet sitesi kodlanırken tarayıcıların destekledikleri güncel diller tercih edilmelidir.
Farklı tarayıcılarda problem yaratabilen HTML diline ait çerçeve () etiketini kullanmamaya özen gösterilmelidir.
IFRAME etiketi de benzer şekilde zorunlu olmadıkça kullanılmaması gereken bir etiket olarak değerlendirilmelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 9.3.10 – Using frames with care
ISO 9241-151 / 99.3.11 – Providing alternatives to frame-based presentation
ISO 9241-151 / 9.3.12 – Providing alternative text-only pages

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek sitede, harita hizmeti çerçeve kullanımı ile sayfa içerisine yerleştirilmiştir. Bu tür kullanımlar internet siteleri için kolaylık sağlamaktadır. Ancak sayfaları bölümlemek için kullanılan çerçeve yapılarından zorunlu olmadıkça kaçınılmalıdır.

Dikey Kaydırma

İlke

Bütünlük içeren ve kullanıcıların detaylı bilgilendirilmesine yönelik hazırlanan uzun sayfalarda dikey kaydırma çubuğu; içeriğin küçük parçalara bölünebildiği durumlarda ise sayfalama yapısı tercih edilmelidir.

Açıklama

Dikey kaydırma işlemi, tarayıcıların ve mobil uygulamaların yaygın kullandığı, özellikle parmak ile kullanımda parmak hareketi ile oldukça kolaylık sağlayan birden daha çok ekranı kaplayan bilgiyi hızlı ve kolay özümseme için kullanılan bir tekniktir. Kullanıcılara detaylı bilgi verilmesi gereken uzun ve yoğun içerikli sayfalarda kullanıcıların sürekli farklı sayfalara yönlendirilmesi veya sayfa içindeki bağlantıları izlemek zorunda bırakılması dikkat dağıtabilir ve verilmek istenen mesajın algılanmasını engelleyebilir. Bu nedenle uzun sayfalarda dikey kaydırma çubuğu kullanılması uygundur. İçerik birbirinden kavramsal olarak ayrı ise ayrı sayfalara geçiş yapılarak devam edilmesi daha uygun kabul edilmektedir.

Yönergeler

Uzun sayfa kullanımının zorunlu olduğu durumlarda dikey kaydırma çubuğu kullanılmalıdır.
Dikey kaydırma çubuğu kullanılsa bile sayfa içinde navigasyon sağlayacak bağlantılara yer verilmelidir.
Sayfa içeriğinin sonlandığını düşündürecek bileşenlerin kullanımından kaçınılmalıdır. Kullanıcıların sayfanın en altında bekledikleri bileşenler birinci ekran kısmının görünür bölümünün alt kısmına yerleştirildiği takdirde kullanıcılar daha aşağıda içerik olmadığını düşünmektedir.
Özel bir durum olmadığı ya da nihai metin dokümanı görüntülenmediği sürece 5-6 ekran boyundan daha uzun kaydırmanın tercih edilmemesi uygun görülmektedir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 8.4.14 – Subdividing long pages
ISO 9241-151 / 9.3.7 – Minimize vertical scrolling

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, sol tarafta içeriklere yönelik bağlantı listesi oluşturulmuş, kullanıcıların istediği içeriğin başlığına tıklayarak ilgili sayfaya ulaşması kolaylaştırılmıştır. Ayrıca dikey kaydırma çubuğu ve “başa dön” düğmesi kullanılarak gerekli navigasyon sağlanmıştır.

Görsel Tasarım Prensipleri

İlke

İnternet sitelerinin tasarımında temel görsel tasarım prensiplerinden yararlanılmalıdır.

Açıklama

Temel görsel tasarım prensipleri, uzun süren deneysel çalışmalar, denenmiş tasarımların olgunlaşması ve psikolojik çalışmalarla ortaya konulmuş, insanların görsel algı sisteminin nasıl çalıştığını açıklayan bir dizi kurallar ilkesidir.

Örneğin, yakınlık (proximity) prensibine göre birbiri ile ilişkili olan menülerin, bağlantıların, ikonların ve resimlerin birbirlerine yakın olacak şekilde yerleştirilmesi, anlamsal olarak özümsenmelerini kolaylaştırmaktadır.

Diğer taraftan, benzerlik (similarity) prensibine göre renk, şekil, boy ve pozisyon olarak benzeyen öğeler birbirleri ile ilişkili olarak değerlendirileceği için, benzer fonksiyonların bu sembollerle belirtilmesi daha güçlendirici etki yapmaktadır. Örneğin, << < II > >> sembolleri, yan yana durduğunda ileri geri navigasyon yapısı algısı uyandırırken bunun yerine benzerlik algısı yaratmayan farklı semboller kullanıldığında aynı etki sağlanamamaktadır.

Görsel tasarım prensipleri çok boyutlu olup bu konuda yazılmış olan önemli kitapların ve dokümanların tasarımcı tarafından okunması büyük önem taşımaktadır. Görsel denge, beyaz alan kullanımı, renk ağırlıkları, karşıt renkler, sıcak soğuk renkler, geometrik dengeler, Gutenberg deseni, altın oran gibi prensiplerin öğrenilmesi, site başarısında büyük fayda sağlayabilmektedir.

Yönergeler

İnternet sitesinde, aynı sayfada ya da farklı sayfalarda kullanılan öğeler birbirini tamamlamalı ve bir bütünün parçaları gibi tutarlı olmalıdır.
Birbiri ile ilişkili olan menüler, bağlantılar, ikon ve resimler birbirlerine yakın olacak şekilde gruplanmalıdır.
Renk, şekil, boy ve pozisyon olarak benzeyen öğeler (düğme, menü, bağlantı vb.) benzer şekilde biçimlendirilmelidir.
Önemli olan ve dikkat çekmesi istenen öğeler diğerlerine göre daha belirgin (boyut, renk, pozisyon, şekil vb.) olarak tasarlanmalıdır. Bunu yaparken tutarlılık ilkesine dikkat edilmelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.1.3 – Appropriateness of content for the target group and tasks
ISO 9241-151 / 9.2 – Observing principles of human perception

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 5/5

Örnek

Örnek sitede form alanı ile “BAŞVURU YAP” düğmesinin ilişkili olduğu açık bir şekilde belirtilmiştir.

Hedef Kitleye Uygun İçerik

İlke

Kullanılan içerikler, internet sitesinin hedef kitlesi için anlamlı, kolay ulaşılabilir ve kullanılabilir olmalıdır.

Açıklama

İnternet sitesinde paylaşılan içerik kullanıcıların siteye giriş amacına uygun olmalı ve kullanıcılar aradıkları bilgiye kolayca ulaşabilmelidir. Bilgiye ulaşmada zihinsel efor düşük olmalı, hızlı erişim sağlanmalı ve kullanıcı kontrolünün yüksek olduğu hissettirilmelidir.

Yönergeler

İçerikler hazırlanırken yabancı kelimeler, teknik terimler ve kısaltmalar mutlaka açıklamaları ile birlikte verilmelidir.
Hedef kitlenin yaşı, cinsiyeti, eğitim durumu, sosyo-ekonomik seviyesi gibi özellikler göz önünde bulundurularak açık ve anlaşılır bir dil tercih edilmelidir.
Site içindeki başlıklar ve görseller ile site içeriği tutarlı olmalı, kullanıcıların aradığı bilgiye doğrudan ulaşabilmesi sağlanmalıdır. Cümle uzunluğu kısa tutulmalı, çok fazla satırlı ve devrik cümlelerden kaçınılmalıdır.
İçeriklerde tutarlı bir anlatım dili kullanılmalı ve mümkün olduğunca aynı kalemden çıkmış izlenimi verilmelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 6.6 – Recognizing the purpose of a Web application

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, kısaltmalar ve teknik terimler kullanılmış fakat bunların ne anlama geldiği sayfa içinde belirtilmemiştir.

İçerik Organizasyonu

İlke

İnternet sitesinde içerikler, aralarındaki kavramsal ilişkiler ve organizasyon göz önünde bulundurularak düzenlenmelidir.

Açıklama

Kullanıcıların aradıkları bilgiye kolaylıkla erişebilmesi ve yapmak istedikleri işlemleri kolaylıkla yerine getirebilmesi çok önemlidir. Bu nedenle, internet sitesinde içerikler oluşturulurken içeriğin mantıksal olarak bölünmesi, önem sırasına göre yerleştirilmesi ve bilgiler arasında hiyerarşik bir yapının kurulması beklenmektedir. Kullanıcıların zihninde doğru bir kavramsal harita oluşturulabildiği takdirde istenilen hedefe kolaylıkla ulaşabilmeleri mümkün olacaktır.

Yönergeler

İnternet sitesi tasarımına başlamadan önce bütün menü ve içeriklerin bulunduğu; mantıksal ilişkilerin ve bilgilerin önem sırasının görüldüğü bir site haritası hazırlanmalıdır.
İçerikler düzenlenirken ilgi (yakınlık) diyagramları, UML (Birleşik Modelleme Dili) diyagramları ya da kavram haritaları kullanılabilir.
Site hazırlanmadan önce örnek bir kullanıcı kitlesi ile kart sıralama tekniği çalışması yapılarak menü ve içerikler gruplanabilir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.1.2 – Designing the conceptual model

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek resimde bir internet sitesi için içerik planlama şeması verilmiştir. Ana sayfanın altında menüler önem sırasına göre dizilmiş, her menü ile alakalı içerikler onun altına yerleştirilmiştir.

İpucu Metni

İlke

İnternet sayfalarında kullanıcıların anlamakta zorlanacağı öğeler için ipucu metni kullanılmalıdır.

Açıklama

İnternet sitelerinin arayüzlerinde kullanıcıların aşina olmadığı bazı öğeler yer alabilmektedir. Bu tür öğelerin kullanıcılar açısından daha anlaşılır olması için ipucu metinleri kullanılabilmektedir. Öğelerin üzerine fare imleci ile gelindiğinde görünen ipucu metinleri, öğe ile ilgili açıklayıcı ve yardımcı bilgileri görüntüler.

Yönergeler

Açık ve anlaşılır olan bağlantı metinleri için ipucu metni kullanılmamalıdır.
Bağlantı metinlerinin gerekli durumlarda ipucu metinleri ile desteklenmesi anlaşılırlığını artıracağı için kullanımı tercih edilebilir.
Dokunmatik ekranlı cihazlarda kullanılan tarayıcılarda ipucu metninin gösterilemeyeceği dikkate alınmalıdır. Ancak 3B dokunma (3D touch) teknolojisinin yaygınlaşması ile bu durum ortadan kalkabilir.
Metinsel etiketi olmayan arayüz öğeleri için ipucu metni kullanılmalıdır.
Kullanıcılar tarafından çok sık kullanılmayan ve belirli internet sitelerine özel tasarım öğeleri için ipucu metni kullanılmalıdır.
İpucu metni kullanımı yerine tasarım öğesinin anlaşılır hale getirilmesi tercih edilmelidir. Bir tasarım öğesi ipucu metni kullanımını gerektiriyor ise genel bir kaide olarak bu öğenin kötü tasarlandığı söylenebilir.
Kullanıcıların ipucu metninde yer alan içerik ile etkileşimi gerekiyorsa, bu içerik ipucu metni olarak sunulmamalıdır.
İpucu metinleri, kolaylıkla keşfedilebilir bir tasarım ile sunulmalıdır. Kullanıcılar görsel ipuçları olmadığı sürece hangi öğelerin ipucu metni içerdiğini anlamakta zorlanabilirler.
İpucu metinleri kısa ve açıklayıcı / yardımcı bilgiler içermeli, ekranda var olan bilgilerin tekrarı olmamalıdır.
Statik / sabit içeriğe sahip olmalı, içeriği sürekli değişmemelidir.
Yerleşimi ve tasarımı uygun, anlaşılır olmalı; farklı ve etkileşim kurulabilir tasarım öğelerini anımsatmamalıdır.
Bağlantıların amacı ya da nasıl bir içeriğe erişim sağladığı, ipucu metinleri ile kullanıcıya sunulabilir.
İpucu metni, temel navigasyon sürecinin gerçekleşmesi için gerekli temel bilgilerin hepsini barındırmamalı, yalnızca yardımcı bilgi olarak yer almalıdır. Kullanıcı ipucu metinlerini mutlaka okumak zorunda bırakılmamalıdır.

Referanslar

ISO 9241-151 / 9.4.5 – Self-explanatory link cues
ISO 9241-151 / 9.4.9 – Marking links to special targets

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, kurum logoları ile oluşturulan bağlantıların üzerine fare imleci ile gelindiğinde, hedef içeriğe yönelik ipucu metni çıkmaması, kurum logolarını tanımayan kullanıcıların karışıklık yaşamasına neden olmaktadır.

İşlem Yapılan Sayfalar

İlke

İşlem yapılan sayfalarda ekran amaca özel gruplanmış bölümler halinde kullanılmalıdır.

Açıklama

Kullanıcılar internet sitelerine bilgi almak amacıyla girdiği gibi, bazı hizmetlerden yararlanmak için de girebilmektedir. Hizmet alınan sayfalar diğer sayfalardan farklı olarak değişken yapıda olabilir. Örneğin, bazı kriterler girilerek sorgulama yapılmak istenen sayfalarda, girilen kriterler değiştikçe elde edilen sonuç da değişmektedir. Kullanıcılar aynı sayfada farklı kriterler girerek tekrar işlem yapabilmektedir. Yeni işlem yapmak isteyen kullanıcılar, sayfa içerisinde ileri-geri özelliğini kullanmadan sadece kriterleri değiştirerek aynı sayfada ilgili sonuca ulaşabilmelidir. İşlemlerin aynı sayfada yapılması kullanıcıların internet sitesine bağlı kalmasını sağlamaktadır.

Yönergeler

Veri girişi, sorgulama vb. işlemlerin yapıldığı sayfalarda gruplama ve bölümlendirme yapılmalıdır.
Kullanıcıların veri girişi yapacağı alanlar ile işlem sonucunu gösteren alanlar görsel olarak birbirinden ayrılmalıdır.
Kullanıcıların tarayıcı özelliklerine ihtiyaç duymadan işlemler arasında gezinebilmesi sağlanabilmelidir.
Verilen hata, uyarı ve bilgi mesajları, içerikten belirgin şekilde ayırt edilebilmelidir.
Düşey hizalama yapılmalı, düşey olarak hizalanan bileşenlerin oluşturdukları toplam grup sayısı en aza indirilmelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.1.6 – Level of granularity

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, sorgulama yapılan kriterler sayfanın üst kısmında yer almakta, girilen değerlere uygun sonuçlar ise alt kısımda bulunmaktadır.

Karşılama Ekranları

İlke

İnternet sitesine ilk girişte, kullanıcıların isteği dışında açılan pencerelerin (pop-up) kullanımından kaçınılmalıdır.

Açıklama

Kendiliğinden açılan pencereler kullanıcıları rahatsız etmekte ve kullanıcıların dikkatlerinin dağılmasına neden olmaktadır. Kullanıcılar bu tür pencereleri reklam olarak algılayarak, içeriklerini incelemeden kapatmaktadır. Dolayısıyla verilmek istenen mesaj kullanıcılara iletilememektedir. Bu tür yaklaşımların ayrıca site kalite algısını olumsuz etkilediği unutulmamalıdır.

Yönergeler

Siteye ilk girişte açılır pencere (pop-up) kullanımından kaçınılmalıdır.
Açılır pencere kullanılması gerekliyse, kullanıcılara mutlaka bu pencereyi kapatabilme seçeneği sunulmalıdır.
Kullanıcıya bir kez açılması beklenen önemli duyurular siteye ilk girişte görüntülenmeli, yeniden ziyarette tekrar açılmaması için çerez yöntemi ile önlem alınmalıdır. Kullanıcıların tamamının ana sayfadan siteye girmediği, arama motorlarından alt sayfalara doğrudan erişimin önemli boyutta olduğu ve yalnızca ana sayfaya yerleştirilen önemli duyuru vb. içeriklerin tüm kullanıcılara ulaşmayabileceği unutulmamalıdır.

Referanslar

ISO 9241-151 / 8.3.10.1 – Avoiding unnecessary splash screens
ISO 9241-151 / 8.3.10.2 – Skipping splash screens

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek siteye girildiğinde, kullanıcı kontrolünde olmadan otomatik olarak sayfanın üzerinde bir pencere açılmaktadır.

Kullanıcı Kontrolü Dışında Açılan Pencereler

İlke

İnternet sitelerinde bir bağlantıya tıklandığında yeni sayfada gereksiz ve istem dışı açılan pencerelerin kullanımından kaçınılmalıdır.

Açıklama

Yeni sayfada veya yeni sekmede açılan pencereler, kullanıcıların dikkatini dağıtmakta ve karışıklık yaşamalarına neden olmaktadır. Özellikle yeni açılan pencerenin mevcut sayfanın üzerinde açılması, kullanıcıların mevcut sayfaya dönme konusunda zorluk yaşamasına neden olmakta, internet sitesinin kullanılabilirliğini ve erişilebilirliğini olumsuz etkilemektedir.

Yönergeler

Bir bağlantıya tıklandığında yeni pencerede ya da yeni sekmede açılan sayfalar hakkında kullanıcılar bilgilendirilmelidir.
Kullanıcı isteği dışında açılan bu pencereler, sadece mevcut sayfadan çıkılmasının istenmediği durumlarda ya da yardım sayfalarında kullanılmalıdır.
İçeriklerin yeni sayfada açılmasının gerekli olduğu durumlarda ise kullanıcılara bu bilgi anlaşılır olacak şekilde verilmelidir.
Yeni pencere açıldığında kullanıcılar tarafından boyut ayarının yapılabilmesi engellenmemelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 8.3.11 – Avoiding opening unnecessary windows

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek sitede, ana sayfada bir menüye tıklandığında açılan sayfa kullanıcıya bilgi vermeksizin yeni sekmede açılmakta, sitenin kullanılabilirliği azalmaktadır.

Liste Yapısı

İlke

Listeler biçimlendirilirken kullanımı kolay ve anlaşılır olacak şekilde düzenlenmelidir.

Açıklama

İnternet sitelerinde yer alan listeleri, kullanıcıların etkin bir şekilde kullanabilmesi gerekmektedir.

Yönergeler

Liste elemanlarının metin özellikleri, arka plan rengi ve biçimlendirmesi tutarlı olmalıdır.
Listeler içerdikleri elemanların alakalarına göre gruplandırılmalıdır. Gruplara içeriklerine göre anlamlı başlıklar verilmeli ve her liste elemanı sadece ilgili olduğu başlık altında yer almalıdır.
Bir listede 7 bileşenin üstüne çıkıldığı takdirde gruplama ya da ara çizgi ile bileşenler mantıksal olarak ayrılmalıdır.
Listelerde kronolojik ya da önem sırasına göre sıralama yapılmalı, önemli olanlar ve önce yapılanlar daha üste yerleştirilmelidir. Hiçbir sıralama verisi yok ise alfabetik sıralama tercih edilmelidir.

Referanslar

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek sitede, ana liste ve alt listeler tutarlı olacak şekilde tasarlanmış, ana ve alt listede seçili olan liste elemanları benzer şekilde biçimlendirilmiştir.

Renk Kullanımı

İlke

İnternet sitelerinde sade, tutarlı ve uyumlu renkler tercih edilmelidir.

Açıklama

İnternet sitesinde kullanılacak renkler seçilirken renk kodlarının anlamı, renklerin görsel olarak nasıl algılandığı ve iletilmek istenen mesaj göz önünde bulundurulmalıdır. Bununla birlikte, internet sitesi tasarlanırken, renk kullanımı ile ilgili belirlenen standartların (ISO 9241-303) da yerine getirilmesi beklenmektedir.

Yönergeler

İnternet sitesinin genelinde kullanılan renkler tutarlı ve birbiriyle uyumlu olmalıdır.
Kullanılan renklerin, sunulan içeriklerin okunabilirliğini ve anlamını olumsuz etkilememesine dikkat edilmelidir.
Sayfa içinde ve sayfalar arasında 3-4 farklı çeşitten fazla renk kullanımından kaçınılmalıdır.
Kullanılan ana renklerde, kurumun logosu, kurumun faaliyet alanı ve özelliklerini işaret eden renkler üzerinden hareketle kararlar verilebilir.
İnternet sitesi genelinde renk ve arka plan uyumuna dikkat edilmelidir.
Renklerin anlamları mutlaka dikkate alınmalıdır
Yalnızca renk ile bir bilgi iletilmemelidir. Renk sorunu olan monitörler ya da renk görme sorunu olanlar bu konuda sıkıntı yaşayacaklardır
Yüksek doygunlukta renkli arka plan kullanılmamalı, kırmızı üzerine mavi, mavi üzerine kırmızı, yeşil üzerine kırmızı ya da kırmızı üzerine yeşil gibi yalnızca renk kontrastına dayalı metin gösterimi yapılmamalıdır.
Aksini gerektiren önemli bir sebep olmadığı sürece yüksek doygunlukta renkler yerine pastel renklerin tercih edilmesi uygundur.

Referanslar

ISO 9241-303 – Requirements for electronic visual displays
ISO 9241-151 / 9.3.9 – Using color

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek sitede, renkler sade ve tutarlı olacak şekilde kullanılmıştır.

Sade ve Anlaşılır İçerik

İlke

Kullanıcıların kolay özümsemelerinin sağlanması için internet siteleri basit ve anlaşılabilir bir yapıda oluşturulmalıdır. Bunun önemli bileşenlerinden biri de içeriğin sade ve anlaşılır olarak hazırlanmasıdır.

Açıklama

Kullanıcıların ihtiyaç duymadıkları ya da kaldırıldığında eksikliğini hissetmeyecekleri içerikler, sitenin daha karmaşık hale gelmesine neden olacağı için internet sitesinin kullanılabilirliğini olumsuz etkileyecektir. Gereksiz uzatılmış cümleler, tekrarlar, karmaşık cümle yapıları kullanıcının algısal performansını olumsuz etkiler. Kavramların net ve temel özellikleri ile anlatılması öncelikle sağlanmalıdır. Bunun yanında gerekli görülen durumlarda örnekler verilebilir. Konuşma dili ile hazırlanmış ve organize edilmeden, düzeltme yapılmaksızın sunulmuş içerikler kullanıcı performansını olumsuz etkilemekle kalmayıp kullanıcı memnuniyetini de düşürecektir.

Yönergeler

Hedef kitlenin ihtiyaç duymadığı ya da kaldırıldığında eksikliğini hissetmeyeceği öğelerin hiçbiri internet sitesinde yer almamalıdır.
İçeriğin kısımlara bölünmesi ve başlıklar altında toplanması anlaşılırlığını artıracaktır.
Gereksiz tekrarlardan ve ağdalı cümlelerden kaçınılmalıdır.
Başkanımız, Müdürümüz gibi konuşma dili kullanımlarından olabildiğince kaçınılmalı, birden çok ünlem işareti içeren konuşma yapıları kullanılmamalıdır.
Görsel tasarım prensipleri uyarınca görsel karmaşa oluşturacak bileşenler sayfadan çıkarılmalıdır.
Beyaz boşlukların yeterli ölçüde kullanılmasına dikkat edilmelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.1.5 – Structuring content appropriately

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede fazla sayıda ikon ve görselin dağınık olarak bulunması, site görünümünü karışık hale getirmiştir.

Satır Uzunluğu

İlke

Satır uzunlukları, internet sitesinin amacına göre belirlenmelidir.

Açıklama

İnternet siteleri geliştirilirken sitenin performansı veya kullanıcıların alışkanlıkları göz önünde bulundurularak satır uzunlukları belirlenmelidir. Uzun satırların ekran üzerinde okumayı ve takip etmeyi zorlaştıracağı unutulmamalıdır. Yapılan araştırmalarda 60 cm okuma uzaklığından en uygun okunabilir satır uzunluğunun 6-14 cm arasında olduğu görülmüştür. Bu nedenle tam sayfa genişliğinde metin kullanımı yerine kolonlar ya da resim / menü / içerik blokları ile yer paylaşımı yapılarak tasarlanan metinler daha okunur olmaktadır.

Yönergeler

Kullanıcıların kısa sürede daha fazla bilgiye ulaşması amaçlanıyorsa satır uzunlukları 75-100 karakterden daha uzun olmamalıdır.
Uzun satırlar kullanmak yerine, madde imleri ve bölümlendirme tekniklerinden faydalanılmalıdır.
“Serif” fontların “Sans-Serif” fontlara oranla daha kolay okunması nedeniyle metin içinde “Serif” fontlar (Örn. Times New Roman, Palatino, Cambria vb. kenarları çentikli) tercih edilmelidir
Harflerin geniş olduğu fontların birim alanda daha az metin içereceği ve daha çok göz hareketi gerektireceği düşünülerek uygun font seçimi yapılmalıdır.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.1.6 – Level of granularity

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek sitede, satır uzunlukları kısa tutulmuş, içeriğin okunabilirliği artırılmıştır.

Sayfa Hiyerarşisi

İlke

İnternet sayfalarındaki içerikler önem sırasına göre yerleştirilmelidir.

Açıklama

İnternet sitelerini oluşturan ana sayfa ve alt sayfalarda, sitenin amacına ve hedef kitlesine göre farklı bilgi veya işlemler diğerlerine göre daha önemli ya da sıklıkla kullanılıyor olabilir. İnternet sitesi geliştirilirken bu durum göz önünde bulundurulmalı, kullanıcılar tarafından daha sık tercih edilen işlemler ve içerikler sayfa üzerinde daha kolay ulaşılabilecek yerlere yerleştirilmelidir.

Yönergeler

Ana sayfada ve alt sayfalarda sıkça kullanılan ya da önemli olan işlemlerin / bilgilerin görünür olması ve kolay ulaşılması sağlanmalıdır.
Kullanıcılar genellikle sayfalarda sola ve üste odaklanmaktadırlar. Bu sebeple, sık kullanılan bilgiler tercihen bu alana yerleştirilebilir.
Sıralama, kullanım sıklığına ve kronolojik öncelik-sonralık ilişkisi göz önünde bulundurularak yapılandırılmalıdır. Hiçbir ilişki olmadığı takdirde alfabetik ilişkiye dayandırılmalıdır.
İşlemlerin / bilgilerin yerleri dinamik olarak sık sık değiştirilmemelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 6.7 – Prioritizing different design goals

Faydalı Kaynaklar

Visual Design Basics

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, sık kullanılan işlemler sayfada gruplanarak kullanıcıların kolay erişimi sağlanmıştır.

Sayfa İçerikleri

İlke

İnternet sitesi içerikleri anlaşılır, sade ve dilbilgisi kurallarına uygun olmalıdır.

Açıklama

İnternet sitelerindeki içeriklerin sitenin amacı ile tutarlı olması ve kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılaması gerekmektedir.

Yönergeler

İnternet sayfasındaki içerikler farklı kişiler tarafından gözden geçirilmeli; hatalı ya da eksik içerikler düzeltilmelidir.
İçerikler hazırlanırken kurumun misyonu ve vizyonu ile kurumun sunduğu hizmetler göz önünde bulundurulmalı, kullanıcıların beklentilerini karşılayacak bağlantı ve içeriklere yer verilmelidir.
İçeriğin daha anlaşılır hale getirilmesi için kullanıcıları aşırı ve gereksiz bilgiye boğmak yerine, içeriğin kimler için olduğu, içerikte ne olduğu, bilgilerin ne zaman oluşturulduğu, içerik ile ilgili varsa bir yer bilgisinin belirtilmesi ve neden böyle bir içeriğin hazırlandığına dair soruların cevaplanabilir olmasına dikkat edilmelidir.
Kurumun hedef kitlesi için gereksiz ya da önemsiz olan hiçbir içerik (metin, görsel vb.) internet sitesinde yer almamalıdır.
Basılı metne oranla daha kısa içerikler kullanılmalı, taramaya uygun yapıda basılı materyale oranla daha çok sayıda bölüm, paragraf ve başlıklarla desteklenmelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.1.4 – Completeness of content

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek internet sitesinde, kurumun sunduğu hizmetler göz önünde bulundurularak gruplama yapılmış; içerikler basit ve anlaşılır olacak şekilde düzenlenmiştir.

Sayfa İçeriklerinin Güncelliği

İlke

İnternet sitelerinde yer alan içerikler güncel tutulmalıdır.

Açıklama

İnternet sayfalarında yer alan içeriklerin güncelliğinin ve geçerliliğinin kontrol edilmesi gerekmektedir.

Yönergeler

İnternet sitesindeki içeriklerin güncelliğinin kontrol edilmesi için düzenli olarak gözden geçirme işlemi yapılmalıdır. Önceki güncelleme üzerinden çok uzun süre geçmesi, sitenin güncellenmediği, içeriğin yeterli ve güncel bilgileri içermeyebileceği düşüncesini doğurur.
Güncel olmayan bilgiler ve içerikler güncellenmeli, güncelliğini yitirenler kaldırılmalıdır.
Duyuru, haber, bilgilendirme gibi içeriklerin yayımlanma ve güncellenme tarihi belirtilmelidir.
İnsan kaynağı ya da teknik açıdan güncelleme yapılması sıkıntılı olan sitelerde tarih bilgisinin önem taşımadığı düşünülen içeriğe güncelleme tarih bilgisi konmaması ve zamana bağlı olan haber türündeki içeriklerin azaltılması alternatif olarak tercih edilebilir.
İçeriğe farklı sitelerden bağlantı verilmiş olabileceği göz önünde bulundurarak yapılan güncellemelerde sayfa adresi değiştirilmemelidir. Sayfa adresinin değişmesi gereken durumlarda gerekli yönlendirilmeler yapılmalıdır.
Sürekli güncel bilginin olması beklenen sitelerde (Örn. Hava durumu, sefer saatleri, nöbetçi eczane bilgisi vb.) son güncelleme tarihi mutlaka görünür bir biçimde belirtilmelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.2.4 – Keeping content up to date
ISO 9241-151 / 7.2.5 – Making date and time of last update available
ISO 9241-151 / 9.3.5 – Visualizing temporal status

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, haber ve duyurular için tarih bilgisi girilmediğinden bu bilgilerin güncel olup olmadığı anlaşılamamaktadır.

Sayfa Uzunluğu

İlke

Uzun ya da kısa içerikler oluşturulurken sayfanın kullanım amacı göz önünde bulundurulmalıdır.

Açıklama

İnternet sayfasının uzunluğu, sayfanın temel amacına göre değişkenlik gösterebilir. Örneğin, ana sayfa ya da genel bilgilendirme sayfalarının kısa olması gerekirken; detaylı bilgi vermeyi gerektiren sayfalarda uzun içerikler tercih edilebilir. Uzun içeriklerin kullanılmasının gerekli olduğu durumlarda, kullanıcıların kolaylıkla ve bölünmeden okuyabilecekleri tasarımlar yapılmalıdır. Her durumda içeriklerin daha çok bölünmesi ve gruplanması ile okunurluk, anlaşılırlık ve yeniden bulunurluk kolaylaşmış olacaktır.

Yönergeler

Ana sayfa ve genel bilgilendirme amaçlı sayfalarda, kullanıcıların bir kerede daha fazla bilgi görebilmesi için sayfalar kısa olacak şekilde tasarlanmalıdır.
Uzun sayfa kullanımının zorunlu olduğu detaylı bilgi içeren sayfalar için dikey kaydırma çubuğu kullanılmalıdır.
Uzun içeriklerin kolay okunabilmesi ve kullanılabilir olabilmesi için sayfa içi bölümleme yapılmalı, başlıklar arasında bağlantı (link) verilmelidir.
Yatay kaydırma gerektirmeyecek içerik oluşturulmalıdır.
Metinler orta-hizalama ile değil, sola dayalı ya da her iki taraftan hizalamalı olarak sunulmalıdır
Uzun içeriklerin kolay okunması için paragraflar, bölümler, ara başlıklar yeterli ölçüde kullanılmalıdır.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.1.6 – Level of granularity
ISO 9241-151 / 8.4.14 – Subdividing long pages
ISO 9241-151 / 9.3.6 – Selecting appropriate page lengths

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek sitede, içerik başlık verilerek bölümlere ayrılmış ve açılır kapanır bir tasarım uygulanarak kullanıcıların sayfa içinde kolay gezinmeleri sağlanmıştır.

Sayfalama Yapısı

İlke

İçeriğin oldukça uzun olduğu durumlarda sayfa yapısı daha küçük sayfalara bölünerek sunulabilir. Çok uzun olan sayfa içeriklerinin mantıksal olarak kategori oluşturabilen küçük parçalara bölünebildiği durumlarda sayfalama yapısı tercih edilebilir.

Açıklama

Sayfa içeriği daha küçük parçalara bölünebiliyorsa ve bağlantı verilen sayfaların genel olarak belirli oranda hızlı yüklendiği biliniyorsa, sayfalama yapısı (paging) kullanılabilir. Kullanıcıların kaydırma çubuğu ile sayfa içinde gezinmesi yerine, verilen bağlantılarla sadece ulaşmak istediği bilgiyi içeren sayfaya yönlendirilmesi sağlanabilir. Gelişen bağlantı hızları sayesinde kullanıcıların uzun sayfaları yükleme sorunu çözülmüş olup sayfa devamını dinamik yükleme teknikleri ile yüklenen kısmın görüntülenmesi, bir sonraki kaydırma içeriğinin ise ön belleğe alınması çözümü de uygulanabilir. Sonsuz kaydırma tekniği bu yaklaşımın dinamik içeriklerde kullanılan şeklidir ve ilgili bölümde detaylı ilkeler açıklanmaktadır.

Yönergeler

Uzun içeriklerin daha küçük parçalara bölünmesi mümkünse, sayfalama yapısı tercih edilmelidir.
Kaydırma gerektiren uzun sayfalarda ilk yüklenen kısmın görüntülenmesini engelleyen kod parçacıkları, tablo yapıları kullanılmamalıdır.
Sayfalama yapısı kullanılırken, bağlantı verilen sayfaların hızlı yüklenmesi sağlanmalıdır.
Sayfanın tam yüklenemediği durumlarda, bu durumun sayfanın sonu olarak değil sayfanın tam olarak yüklenemediği biçiminde kullanıcı tarafından algılanması için yeterli ipucu verilmelidir.

Referanslar

ISO 9241-151 / 8.4.14 – Subdividing long pages
ISO 9241-151 / 9.3.7 – Minimize vertical scrolling

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, kaydırma çubuğu yerine sayfalama yapısının kullanılması, kullanıcıların istediği haberin numarasına tıklayarak ilgili habere ulaşmasını kolaylaştırmaktadır.

Sonsuz Kaydırma

İlke

Bilgiye ulaşmanın öncelikli olduğu kurumsal sitelerde sonsuz kaydırmadan kaçınılmalıdır.

Açıklama

İnternet sitelerinde “sonsuz kaydırma (infinite scrolling)”, aşağıya doğru devam eden içeriklerden oluşan ve kullanıcı aşağı doğru ilerledikçe içeriklerin yüklendiği bir kaydırma tekniğidir. Genel olarak sosyal medya araçlarında, e-ticaret sitelerinde ve mobil sitelerde kullanılmaktadır. Sonsuz kaydırma tekniği ile büyük miktarda olan bilgiler kolay bir şekilde sunulsa da; hedeflenen bir bilgiyi aramak için sayfaya giren kullanıcıların istedikleri bilgiye ulaşmasını sayfalama yapısına göre daha zorlaştırmaktadır.

Yönergeler

Kullanıcıların bilgi almak ya da işlem yapmak amacıyla kullandıkları sayfalarda sonsuz kaydırma kullanılmamalıdır.
İnternet sitelerinin mobil sürümlerinde sonsuz kaydırma tekniği kullanılabilir.

Referanslar

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek site görselinde kaydırma çubuğu ile sayfanın altındaki içeriğe ulaşıldıkça yeni içerikler yüklenmektedir.

Tablolarda Satır ve Sütun Başlıkları

İlke

Sayfa içerisinde tablo kullanılması gerekiyorsa, satır ve sütun başlıklarının açık, kısa ve içeriğe uygun olmasına dikkat edilmelidir.

Açıklama

Kullanıcılar tabloyu doğru bir şekilde okuyabilmeli ve hangi hücredeki içeriğin neye karşılık geldiğini anlayabilmelidir. Ayrıca, satırların birbirinden ayrılması ve farklı renk kullanımı da okumayı kolaylaştırdığı için tavsiye edilmektedir.

Yönergeler

Tablolarda satır ve sütun başlıkları tablonun anlaşılmasını kolaylaştıracak şekilde açık olmalıdır.
Tablonun okunmasını ve anlaşılmasını kolaylaştıracak tasarımlar tercih edilmelidir.
Tablo arka plan renkleri için doygun renkler kullanılmamalıdır.
Bir sıralama mevcut ise tablonun hangi veriye göre sıralama yaptığının kullanıcı tarafından algılandığından emin olunmalıdır.
Solda bulunan sütunlarda mümkün olduğu kadar tekrarlı bilgilerin olmamasına dikkat edilmelidir. Yatay kaydırma kullanılmaması önerilmekle birlikte mecburi olduğu durumlarda kritik olan bilgilerin sol sütunlarda gösterilmesi kullanıcının sürekli olarak sola ve sağa kaydırma çubuğu kullanma gereksinimini azaltacaktır.
Tablo büyük olduğunda ayrı ayrı sayfalara bölünebilir. Ancak tarayıcının birden çok sayfayı dikey kaydırma ile gösterebildiği ve tablonun kaydırma ile incelenebileceği unutulmamalıdır. Bu kaydırma tablo bileşeni içindeki ek kaydırma çubuğu ile değil, sayfanın kenarındaki çubuk temel alınarak gerçekleştirilmelidir.
Uzun tablolarda dikey kaydırma kullanılırken sütun isimlerinin, yatay kaydırma kullanılırken ise satır isimlerinin sabit kalması tablodaki bilgilerin takibini kolaylaştıracaktır.

Referanslar

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede verilen tabloda, sütun başlıkları açık ve anlaşılır bir şekilde belirtilmiş, kullanıcıların tabloyu anlaması kolaylaştırılmıştır.

Tablolarda Satır ve Sütun Boyutları

İlke

Tablolarda satır ve sütun büyüklükleri içerikle uyumlu olacak ölçülerde tasarlanmalıdır.

Açıklama

Tablo kullanılan internet sitelerinde, satır ve sütun büyüklüklerinin sayfa yapısını bozmayacak şekilde seçilmesi kullanım deneyimini artıracaktır.

Yönergeler

Çok yoğun içeriğe sahip tabloların kullanımından kaçınılmalıdır.
Tablolarda hücre biçimlendirmelerinin tutarlı olmasına dikkat edilmelidir.
Uzun içeriklerin dinamik olarak sütun genişliğini olumsuz etkilememesine dikkat edilmelidir.
Hücrelerin gereksiz bilgi içermesinden kaçınılmalı, uzun içeriklerde metin katlama, kırpma ya da kaydırma özelliğinden faydalanılmalıdır.
Tablo içerikleri tutarlı olacak şekilde hizalanmalı, bütün hücreler aynı formatta (Örn. Sola dayalı, iki yana yaslı, ortalı vb.) biçimlendirilmelidir.

Referanslar

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 3/5

Örnek

Örnek sitede, tablo içerikleri tutarlı bir şekilde hizalanmış ve kolay okunabilecek şekilde tasarlanmıştır.

Tutarlı Sayfa Tasarımı

İlke

İnternet sitesindeki sayfaların tamamı birbiriyle tutarlı olmalıdır.

Açıklama

Tutarlılık, benzer metin ve görsel bileşenlerin tasarımının birbiri ile aynı tasarım yapısında oluşturulması anlamında kullanılır. Bu sayede öğrenme daha güçlü olmakta, önceden öğrenilenler sonraki görevlerin yapılmasında daha çok yardımcı olmaktadır. Ayrıca tutarlılık ile kullanıcılara, siteye ait farklı alt sayfalarda gezinirken de hala aynı site içerisinde oldukları hissettirilmekte ve daha güçlü gezinti (navigasyon) yapmaları sağlanmaktadır.

Yönergeler

Ana menü ve yan menüler bütün sayfalarda aynı olmalıdır.
Sayfa tasarımındaki yazı, başlık, resim, tablo, logo vb. bütün öğeler benzer şekilde tasarlanmalıdır.
İnternet sitelerinin kullanılabilir olması için siteye ait bütün alt sayfalar arasında tutarlılık sağlanmalı, bütün sayfalar aynı yapıda tasarlanmalıdır.
İnternet sitesi genelinde kullanılan yazı tipleri, yazı büyüklükleri, yazı renkleri ve sayfa hizalaması gibi özellikler bütün sayfalarda mümkün olduğunca aynı olmalıdır.
Karmaşık site yapılarında üç ya da dört ayrı temel sayfa şablonu belirlenir. Bu şablonlar aynı grafik dili ve font yapısı ile tasarlanmalıdır. Logo ve üst bant kısmının boyu ve özellikleri, bu farklı tasarımlarda değiştirilerek ihtiyaca göre, tutarlılık bozulmamak kaydı ile düzenlenebilir.
Sayfa içerikleri, dil yapısı ve hitap şekli tüm sitede tutarlı olmalıdır.
Logo ve düğme gibi bileşenlerde görülebilecek bir piksel boyunda kayma ya da denge bozukluğunun kullanıcı tarafından kalitede olumsuz algı yaratacağı dikkate alınmalıdır.

Referanslar

ISO 9241-151 / 7.1.5 – Structuring content appropriately
ISO 9241-151 / 9.3.2 – Consistent page layout
ISO 9241-151 / 9.3.15 – Identifying all pages of a website

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, tablo içerikleri tutarlı bir şekilde hizalanmış ve kolay okunabilecek şekilde tasarlanmıştır.

Yatay Kaydırma

İlke

İnternet sitelerinde yatay kaydırma çubuğu kullanılmamalıdır.

Açıklama

Yatay kaydırma çubuğu kullanılması, kullanıcıların içeriğin tamamına hâkim olmasını engelleyeceği ve farklı ekran tiplerinde içeriğin görüntülenmesini zorlaştıracağı için tavsiye edilmemektedir. İnternet siteleri tasarlanırken yatay kaydırma çubuğu gerektirmeyecek; farklı ekranlara göre esneklik sağlayabilecek tasarımlar tercih edilmelidir. Sayfaların tam ekran açılarak geliştiriciler tarafından geliştirilmesi ve daha küçük tarayıcılarla test edilmemesi yüzünden bu sorun sıklıkla ortaya çıkabilmektedir.

Yönergeler

İnternet sayfalarında yatay kaydırma çubuğunun kullanımından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Geliştirme aşamasında site tam ekrandan daha küçük tarayıcı pencereleri ile test edilmelidir.
Akışkan tasarım CSS teknolojisi ile farklı ekran boyutları için tercihen yaklaşık 3 ayrı tasarım genişlik modu arasında geçiş yapılmalıdır.

Referanslar

ISO 9241-151 / 9.3.8 – Avoiding horizontal scrolling

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, çözünürlüğü 1024×768 pixel olan bir ekranda, kullanıcılar sayfanın tamamını görüntüleyebilmek için yatay kaydırma çubuğu kullanmak zorunda kalmaktadır.

Yazdırılabilir İçerik

İlke

Site içerikleri için yazdırma seçeneği sunulmalıdır.

Açıklama

Kullanıcıların bazı içerikleri basılı olarak da kullanabilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, site içerisindeki kullanıcıların çıktı alma ihtiyacı duyabilecekleri içeriklerin yazdırılabilir olması sağlanmalıdır. İçeriğin doğrudan çıktı alınabilir formatta olması, kullanıcıların içeriği tekrar düzenlemek zorunda kalmasının önüne geçecektir.

Yönergeler

Basılı olarak çıktı alınması gereken içerikler (Örn. Dilekçe, tahakkuk fişi, beyanname vb.) için yazdırma seçeneği görünür olacak şekilde sunulmalıdır.
Sayfanın yazdırılması test edilmeli, koyu renk arka plan basılmasının önüne geçilmelidir.
İçerik yazdırılmadan önce görüntülenen ön izleme sayfasında tüm bileşenlerinyer aldığından emin olunmalıdır. Böylelikle, kullanıcıların beklediğinden daha yüksek sayıda çıktı alması engellenmiş olacaktır.
Oluşturulan çıktının her sayfasının alt bilgi alanında kaynak gösterim metni bulundurulmalıdır.

Referanslar

ISO 9241-151 / 9.3.16 – Providing printable document versions

Faydalı Kaynaklar

Önem Derecesi

★★★★★ 4/5

Örnek

Örnek sitede, kullanıcıların içeriği çıktı olarak alabilmeleri sağlanmış, bunu belirten bir ikona (sağ üst köşede) yer verilmiştir.