KAMİS
Ana Sayfa
Ana Sayfa Görünür Alan Tasarımı
İlke
Ana sayfada yer alan öğeler önem sırasına göre dizilmeli, en önemli öğeler mümkün olduğunca ana sayfanın ilk açılışta görünen alanına konumlandırılmalıdır.
Açıklama
Önceki yıllarda, ana sayfada yer alan bütün öğelerin dikey eksende, sayfanın görünür alanında olmasına çok önem verilirdi. İnternet kullanımının yeni yaygınlaştığı ve o yıllarda geçerliliğini koruyan bu kural, günümüzde gelişen, hayatın içerisine çok daha fazla giren teknoloji altyapısı ile biraz değişime uğramıştır. Ana sayfanın görünür alanı günümüzde de önemini korumakta ancak bu sayfada yer alan tüm öğelerin görünür alan içerisine sığdırılmaya çalışılması bir ihtiyaç olmaktan çıkmıştır.
Yapılan araştırmalarda kullanıcıların büyük çoğunluğunun sayfayı kaydırdığı ortaya çıkmıştır. 2 milyar sayfa ziyaretinden elde edilen verilere göre; kullanıcıların yüzde 66‘sının dikkatini sayfanın ilk görünür alanının altında kalan bölümde harcadığı görülmüştür. Yine yaklaşık 100 bin sayfa ziyaretinden elde edilen verilere göre; kullanıcıların yüzde 76‘sının sayfayı aşağıya kaydırdığını ve bu kullanıcıların da yüzde 26‘sının sayfanın en altına kadar kaydırdığı görülmüştür.
Yönergeler
- Ana navigasyon (gezinim) bileşenleri ekrana ilk gelen ve kaydırmaya gerek kalmadan görünebilen alanda yer almalıdır.
- Tasarıma ve içerik yoğunluğuna bağlı olarak ana sayfada dikey kaydırma çubuğu gerekli hallerde kullanılabilir.
- Kaydırma çubuğu kullanımı söz konusu olduğunda sayfa uzunluğu 4-5 ana ekran sayfasını geçmemeli, önem sırası yukarıdan aşağıya doğru tasarlanmalıdır.
- Ana sayfada kullanıcıların dikkatini çekmesi istenen ve kullanıcılar açısından önemli olan içerikler, sayfanın üst kısımlarına yerleştirilmelidir.
- Basit ve minimal tasarım prensipleri uygulanarak internet sitesinin çok farklı ekran boyutları ve çözünürlük desteğine sahip cihazlarda düzgün görünmesi sağlanabilir.
- Kaydırma gerektiren sayfa tasarımlarında, sayfanın dikey olarak sonlandığı algısını oluşturabilecek öğelerin kullanımına dikkat edilmelidir. Dikey olarak kesinti oluşturan veya sayfa sonu algısı uyandıran sayfa öğeleri, sayfanın alt bölümünde kalan içeriklerin gözden kaçmasına neden olabilmektedir.
Referanslar
–
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, internet sitesi üzerinden gerçekleştirilebilecek tüm önemli işlevlere sayfanın görünür alanında yer verilmiştir.
Ana Sayfa İçeriği
İlke
İnternet sitelerinde yapılabilecek temel işlemlerin tümüne ana sayfada yer verilmelidir.
Açıklama
Ana sayfa, internet sitelerinin navigasyon (gezinim) yapısındaki en üst seviyedir. Kullanıcının sitenin amacını ve içeriğini anlayabilmesi, önemli veya yeni içerik parçalarını görebilmesi ve tüm ilgili gezinme altyapılarına erişebilmesi için ana sayfadan yeterli bilgi sağlanması gerekmektedir.
Yönergeler
- Ana sayfa başlığı arama motorlarına uygun ve kullanıcıların yer imi olarak kaydettiğinde anlaşılır olacak bir kısa tanım ile isimlendirilmeli, “Ana Sayfa” ifadesi kullanılmamalıdır.
- Temel işlemlere ve sık kullanılan bağlantılara yer verilmelidir.
- Kurumsal haberler, yönetimden etkinlikler, kutlama mesajları gibi bileşenlerin ağırlığı ana içeriğin önüne geçmemelidir.
- En önemli işlemler ana sayfada belirginleştirilerek kullanıcılar için anlaşılır bir başlangıç noktası sunulmalıdır.
- İnternet sitesinin amacı ve kullanıcıların neler yapabileceği ana sayfadan açık bir şekilde anlaşılmalıdır. Bu amaçla kullanıcı persona çalışması yol gösterici olarak kullanılabilir.
Ana sayfa, internet sitesindeki tüm diğer sayfalardan belirgin şekilde farklı bir tasarıma sahip olmalıdır.
İnternet sitesi kurumdan bağımsız düşünülmemeli; kurum kimliği ile bütünlük sağlamalıdır. - Kurum internet sitesinden, kurum içini ve kurum çalışanlarını ilgilendiren bilgiler yayınlanmamalıdır. Bu tür bilgiler kurumun intranet portalinden paylaşılmalıdır.
- Ana sayfadaki bazı öğelere, önemini vurgulamak amacıyla birden fazla defa yer verilmemeli, gereksiz tüm öğeler ana sayfadan çıkarılmalıdır.
Ana sayfadan kullanıcıların arama sayfasına erişebilecekleri bir link sağlanması yerine, sayfa içerisinde arama kutucuğuna yer verilmelidir. Ana sayfadan yapılan aramalar tüm site içeriğini kapsamalıdır. - Görseller ana sayfayı süslemek için değil, yalnızca gerçek içeriği görüntülemek için kullanılmalıdır.
- Animasyonlar yalnızca gerekli olduğu durumlarda kullanılmalıdır. Önemli sayfa öğelerinde animasyon kullanılması reklam algısı oluşturabileceği için kullanıcı dikkatinden kaçabilir.
- İnternet sitesi veya sitenin önemli kısımları çalışmıyorsa bu bilgi ana sayfadan açık bir şekilde kullanıcılara verilmelidir.
- Ana sayfada kullanıcının ilgisini çekmeyen ve sadece yer kaybı olan arama motoru, tasarım firması, tarayıcı bilgileri veya teknolojik altyapı gibi bilgilere yer verilmemelidir.
- Haber, duyuru gibi zamana bağlı içerikler için tarih ve zaman bilgisi gösterilmelidir. İnternet sitesi sık sık güncellenemeyecekse bu tür tarih içeren bileşenlerin kullanımından kaçınılmalıdır.
- Hedef kitlesinde birden fazla ülke olan internet sitelerinde saat dilimi de belirtilmelidir.
- Hedef kitle ihtiyaçlarına göre aktif olarak güncellenen, dinamik bir yapıda olmalıdır.
- Kullanılan grafik bileşenlerin ağırlığı ve önemi, içeriğin önüne geçmemelidir.
- Kullanılan bileşenlerin tarayıcı yükleme performansı ve bant genişliği performansı dikkate alınarak yüklenmesi uzun sürebilecek ya da gösterilemeyecek içeriklerden kaçınılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.3.8 – Informative home page
- ISO 9241-151 / 6.11 – Identifying the website and its owner
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 5/5
Örnek
Örnek sitede, kullanıcıların arama alanını kullanarak istediği hizmete kolaylıkla erişmesini sağlamak için ana sayfanın büyük bir bölümü arama alanına ayrılmıştır.
Ana Sayfada Uzun Yazı Kullanımı
İlke
İnternet sitelerinin ana sayfasında uzun yazılar kullanılmamalıdır.
Açıklama
İnternet ortamında metin okuma performansı basılı materyaldekilere oranla daha düşüktür. Bu nedenle kullanıcıların internet sitelerinin ana sayfasındaki başlık ve menüleri hızla gözden geçirme eğiliminde oldukları bilinmektedir. Ana sayfada uzun yazı kullanımı, genel kullanıcı beklentilerine ve alışkanlıklarına uymayacağı için olumsuz algı oluşturacak, aynı zamanda ana sayfanın fonksiyonelliğini düşürecektir.
Yönergeler
- Ana sayfada, kaydırma çubuğu kullanmayı gerektirecek kadar uzun metinlerin kullanımından, içeriklerin okunmadan atlanmasına ya da aranan bilgiye ulaşmak için zaman kaybedilmesine neden olacağı için kaçınılmalıdır.
- Ana sayfada sadece temel başlıklar ve internet sitesinin amacına uygun kısa içerikler bulunmalıdır. Metin eklenmesinin stratejik olarak mutlaka gerekli görüldüğü hallerde eklenen metnin olabildiğince kısa ve bölümlenmiş olmasına özen gösterilmelidir.
Referanslar
- –
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitenin ana sayfasında, uzun içeriklere yer verilmiştir. Bunun yerine bilgi verici kısa içerikler kullanılmalı, detaylı bilgiye ulaşmak için başka sayfalara bağlantı verilmelidir.
Ana Sayfadan Önemli ya da Sık Kullanılan İçeriğe Erişim
İlke
Ana sayfada önemli ya da sık kullanılan içeriklere yönelik bağlantılara yer verilmelidir.
Açıklama
Kullanıcılar, bir internet sitesinde bulunan seçeneklerin tamamını keşfetmek için ikinci veya üçüncü seviyedeki linklere tıklamaya gerek duymamalıdır. Kullanıcıların ulaşmak istedikleri önemli içeriklere daha kolay ve hızlı ulaşabilmesi sağlanmalıdır.
Yönergeler
- Ana sayfada çok fazla sayıda bağlantıya yer verilmesinin, ana sayfa görünümünü karmaşık hale getireceği ve internet sitesinin kullanılabilirliğini azaltacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
- Ana sayfaya ne gibi hususların seçileceği ve sunulan seçeneklerin ve bağlantıların site için önem derecesinden emin olunmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.3.9 – Directly accessing relevant information from the home page
- ISO 9241-151 / 8.4.9 – Providing cross linking to potentially relevant content
Faydalı Kaynaklar
- –
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, sık kullanılan içeriklere (resim (slayt) oynatıcısının altında) ana sayfadan erişilebilmesi sağlanmıştır.
Ana Sayfaya Erişim
İlke
İnternet sitesindeki tüm alt sayfalardan ana sayfaya erişim bağlantısı sunulmalıdır.
Açıklama
Kullanıcıların büyük bölümü, yeni bir sayfaya erişmek istediklerinde veya bulundukları sayfada bir sorun yaşadıklarında ana sayfaya dönme eğilimi göstermektedir. Kullanıcıların kolaylıkla ana sayfaya erişebilecekleri bir bağlantıya internet sitesindeki bütün sayfalarda yer verilmesi, olumlu algı oluşmasına katkı sağlayacaktır.
Yönergeler
- İnternet sitelerindeki her sayfadan ana sayfaya kolay erişim için “Ana Sayfa” isminde bir bağlantıya yer verilmelidir.
- Alt sayfalarda, zamandan tasarruf ve hızlı erişim imkânı sunan ekmek kırıntısı (breadcrumbs) yapısı kullanılmalıdır.
- Ana sayfaya, her sayfada bulunan kurum logosu tıklanarak gidilebilmelidir ancak bu yöntem ana sayfaya gitmek için tek yol olarak görülmemelidir.
- Ardışık adım içeren işlemlerden sonra kullanıcının işlemini tamamlaması durumunda doğrudan ana sayfaya gönderilmemelidir. İşlemin tekrarlanabileceği ya da alt bölümde başka bir fonksiyon kullanılabileceği dikkate alınarak ardışık adımların olduğu alt bölümlerde kalınmalı, ancak bu bölümlerden de ana sayfaya dönüş yapılabilmelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 6.11 – Identifying the website and its owner
- ISO 9241-151 / 8.4.11 – Linking back to the homepage or landmark pages
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, kullanıcıların farklı alt sayfalardan ana sayfaya ulaşabilmesi için “Ana Sayfa” bağlantısına yer verilmiştir.
Olumlu İlk İzlenim
İlke
Ana sayfa, internet sitesini ilk defa ziyaret eden kullanıcılar üzerinde olumlu ve güvenilir bir etki bırakmalıdır.
Açıklama
Kullanıcıların internet sitesi içerisindeki işlemlere ulaşmak için ana sayfayı sıklıkla kullandıkları bilinmektedir. İlk izlenimi olumlu olan internet siteleri, kullanıcılar tarafından daha güvenilir ve kullanılabilir görülmekte, daha çok tercih edilmektedir. İlk izlenimi iyi olmayan siteler ise kısa sürede terk edilmekte ve kullanıcılar için çok güzel, faydalı fonksiyonlar barındırsa dahi kullanılması mümkün olmamaktadır.
İnternet siteleri insanlar tarafından iki farklı seviye de değerlendirilir. İlk seviyede; istemsiz, otomatik ve çok hızlı değerlendiren, basit ilişkileri ve desenleri çok hızlı algılayan bir sistem vardır. İkinci seviyede ise daha yavaş çalışan ve daha fazla efor gerektiren, aynı zamanda dikkatimizi toplamamızı gerektiren bir sistem vardır. İnternet siteleri ilk seviyedeki sistem tarafından daha önceki tecrübelere dayalı olarak çok hızlı bir şekilde değerlendirilir. Site görünümü ne kadar fazla ikinci seviyede dikkat ve efor gerektirirse, kullanıcı tarafında ki olumlu algı seviyesi de o derece düşecektir.
Yapılan araştırmalarda, kullanıcıların en fazla odaklandıkları alanların; logo, ana menü, arama kutusu, sosyal ağ bağlantıları, sitenin genel görünümü, yazılı içerik ve sitenin alt bölümü olduğu görülmüştür.
Yönergeler
- İnternet sitesi ilk birkaç saniye içerisinde kim olduğunu, neler sunduğunu ve kullanıcılar için neden önemli olduğunu verebilmelidir.
- Kullanıcıların ilk anda siteyi okuduğu değil, gözleri ile taradığı unutulmamalıdır.
- Kurumsal kimlik ilkeleri çerçevesinde açık, belirgin ve çok iyi tasarlanmış bir logoya sahip olunmalıdır.
- Anlaşılır ve kullanımı kolay bir navigasyon yapısına sahip olunmalıdır.
- İletişim bilgileri kolay bulunabilir ve erişilebilir bir alana konumlandırılmalıdır.
- İnternet sitesi arayüzleri görsel olarak dengeli olmalıdır. Bunun için internet üzerinden ücretsiz olarak sunulan ızgara (grid) sistemleri kullanılabilir.
- Farklı renk ve yazı tipi kullanımı sınırlandırılmalıdır. 4’ten fazla renk ve 2’den fazla yazı tipine yer verilmesi, kullanıcılarda gökkuşağı etkisi oluşturarak ilk anda olumsuz estetik ve görsel kaos algısı oluşturabilir.
- Kullanıcılara sunulan işlem başlatma öğeleri (Örn. Düğme, bağlantı vb.), aynı derecede önemli gösterilmemeli, önem derecesini ortaya koyacak şekilde tasarlanmalıdır. Öğelerin önemi ilk bakışta anlaşılabilmeli, kullanıcıları düşündürerek zihnini zorlamamalıdır.
- İnternet sayfalarında veya ekran görüntüleri üzerinde “5 saniye testleri” gerçekleştirilebilir.
- Ana sayfaya konumlanan resimler, kurumun amacını destekleyecek şekilde olmalıdır. Ancak resmin kendisi kurumun önüne hiçbir zaman geçmemelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.3.8 – Informative home page
Faydalı Kaynaklar
- First Impressions Matter: How Designers Can Support Humans’ Automatic Cognitive Processing
- Why First Impressions Matter
- First Impressions Matter: The Importance of Great Visual Design
- Eye-tracking studies: first impressions form quickly on the web
- The role of visual complexity and prototypicality regarding first impression of websites
Önem Derecesi
★★★★★ 5/5
Örnek
Örnek sitede, ana sayfadaki içerikler gruplandırılmış, kullanıcılara karmaşık olmayan bir ana sayfa sunulmuştur.