BİLGEM
Veri Teknolojileri
B3LAB – Safir Bulut
Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı (B3LAB) Safir Bulut çözümleri ile kullanıcılarına; güvenli, esnek, yüksek erişilebilirlikli, ölçeklenebilir ve yönetimi kolay bir bulut bilişim altyapısı sunmaktadır. NASA ve Rackspace tarafından geliştirilen açık kaynaklı OpenStack Pike sürümünü temel alan Safir Bulut üzerinde standart altyapı hizmetlerinin yanı sıra, platform servisi ve yazılım servisleri sağlanabilmekte, kurumların ihtiyaçları doğrultusunda özelleştirilmiş servisler geliştirilebilmektedir.
- Safir Bulut’u kullanmak isteyen kişiler herhangi bir yere başvurmadan Safir Bulut Giriş Ekranı üzerinden sisteme kendileri kayıt olabilmektedirler.
- Safir Bulut İzleme Servisi ile hem Safir Bulut sistem yöneticileri hem de bireysel kullanıcılar ilgili bilişim altyapı kaynaklarına ait kullanım durumlarını izleyebilmekte ve gerekli aksiyonları alabilmektedir.
- Sistem çapında kaynak kullanımını takip edebilmek ve adil kullanım sağlayabilmek adına Safir Faturalandırma Servisi üzerinden kontör bazlı faturalandırma çözümü sunulmaktadır.
- Kullanım hakkında bilgilendirmeler haftalık olarak kullanıcılara e-posta yolu ile yapılmaktadır. Kullanılmayan kaynaklar kapatılarak/uyutularak daha verimli ve yeşil bir veri merkezi yönetimi sağlanmaktadır.
- Safir Bulut İzleme Servisi üzerinde oluşan metriklere göre kaynak kullanım oranlarını öğrenip ilerideki ihtiyaçları tahminleyerek bulut altyapısının otomatik ölçeklendirilmesini sağlayan Safir Otomatik Ölçeklendirme Servisi bulunmaktadır. İhtiyaç fazlası makinalar uyutularak enerji sarfiyatını azaltan Safir Yeşil Hesaplama Servisi (Scheduler ENhanced) sağlanmaktadır.
- Farklı OpenStack versiyonları arasındaki geçişi kolaylaştırmak ve geçiş sürecini hızlandırmak amacıyla Safir OpenStack Göç Servisi (O2O migrator) sunulmakta olup iki sistem arasında proje, kullanıcı, sanal makina ve blok depolama alanları kolaylıkla taşınabilmektedir.
- Safir VMware-OpenStack Göç Servisi ile iki sistem arasında sanal makina ve blok depolama alanlarının otomatik olarak göç ettirilmesi sağlanabilmektedir.
- Safir Hızlı Başlangıç Ekranı ile kullanıcılar, sürekli kullandıkları sanal makine oluşturma, sanal disk oluşturma gibi özellikleri ve aynı zamanda kullanması karmaşık olan büyük veri ve konteyner kümeleri oluşturma işlemlerini kolayca yapabilmektedir. Ayrıca DevOps hizmeti ile ilgili ihtiyaçlar da bu ekran üzerinden sağlanabilmektedir.
- Safir Otomatik Fotoğraflama (Snapshot) Servisi ile kullanıcının belirlediği periyotlarda, Safir Bulut üzerinde oluşturulan sanal makinaların otomatik kopyası (Snapshot) alınarak daha sonra bu kopya üzerinden kolayca geri dönebilme yeteneği bulunmaktadır.
B3LAB - Safir Büyük Veri
Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı (B3LAB) “Büyük Veri Analiz Çözümleri” ile, farklı formlardaki ve büyük miktardaki akan ve duran verilerin işlenip analiz edilmesiyle kıymetlendirilmiş bilgi çıkarılabilmektedir. Safir Büyük Veri, kurulumu ve kullanımı kolay büyük veri depolama ile mimari ve analitik çözümler sunmaktadır. Bu çözümler, finans, eğitim, sınır güvenliği, kaçakçılık vb. kritik alanlarda, beklenmeyen, millî güvenliğe ve millî politikalara tehdit oluşturabilecek olan durumların tespitini ve tahminlemesini sağlayan analitik uygulamalar içermektedir.
- Büyük veri mimari çözümleri:
- Hadoop kümesi kurulumu ve danışmanlığı,
- Hadoop kümesi konfigürasyonu, yönetimi ve optimizasyonu,
- Büyük veri için kullanılan işletim sistemi konfigürasyonu ve optimizasyonu,
- Büyük veri dosya sistemleri konfigürasyonu ve optimizasyonu.
- Büyük veri ağ mimarisi tasarımı ve kurulumu.
- Veri akışı ve işleme çözümleri:
- Akan veri yönetimi ve işleme çözümleri,
- Duran veri aktarımı, yönetimi ve işleme çözümleri.
- Büyük veri veri tabanları kurulumu, konfigürasyonu ve optimizasyonu:
- Kod optimizasyonu.
- Büyük veri analitik çözümleri:
- Anomali tespiti,
- Tahminleme analizleri,
- Sınıflandırma analizleri,
- Kümeleme analizleri.
- Veri kalitesi ve standardizasyon aracı.
- Eğitimler:
- Büyük veri teknolojileri eğitimi,
- Büyük veri analitiği eğitimi,
- Makine öğrenmesi eğitimi.
- Örnek uygulamalar:
- Veri merkezi analitikleri,
- Çağrı merkezi kayıt analizleri,
- Gen varyasyon analizi platformu,
- Veri kalitesi analizleri,
- Eğitim alanında kök neden analizleri,
- Finans alanında indikatör tahminlemesi.
B3LAB - Safir Depo
TÜBİTAK BİLGEM Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı (B3LAB) tarafından geliştirilen Safir Depo bir millî ve güvenli bulut nesne depolama uygulamasıdır. Safir Depo üzerinde depolanan nesnelere; internet üzerinden akıllı telefonlar, tabletler veya bilgisayarlar aracılığıyla her an her yerden ulaşılabilmektedir.
Safir Depo’ya yüklenen doküman, ses, fotoğraf, video gibi her tür dosya üzerinde klasörleme, taşıma, yeniden adlandırma gibi dosya işlemleri gerçekleştirilebilmesinin yanı sıra; ofis dokümanlarında LibreOffice Online/OnlyOffice üzerinden çevrim içi görüntüleme, düzenleme ve versiyonlama yapılabilmektedir. Nesne paylaşım özelliği sayesinde Safir Depo’da bulunan dosya/klasörler istenilen herkes ile kolayca paylaşılabilmekte ve ofis dokümanları üzerinde ortaklaşa düzenleme yapılabilmektedir. Safir Depo üyeleri grup yönetimi fonksiyonlarını kullanarak diğer Safir Depo üyeleri ile grup oluşturabilmekte ve bu gruplarla dosya/klasör paylaşımı sağlayabilmektedir.
Makine öğrenmesi yetenekleri ile akıllı servis eklentileri sunan Safir Depo’da; yüklenen dokümanlar, imajlar ve videolar üzerinde analiz işlemleri gerçekleştirilebilmektedir. Safir Depo’da paylaşılan dokümanlar, kelime yoğunluklarına göre etiketlendirilerek sınıflandırılabilmekte, doküman özetleri çıkarılabilmektedir. Yüklenen çalıştırılabilir dosyalar üzerinde virüs taraması yapılarak virüslü dosyalar indirilmeden önce kullanıcıya bilgi verilebilmektedir. Versiyon karşılaştırma özelliği ile metin dosyalarının farklı versiyonlarında yer alan değişiklikler görüntülenebilmekte ve farklılık yüzdesi belirlenebilmektedir. Safir Depo’da depolanan imaj ve videolar görüntü/sekans içeriklerine göre etiketlenerek sınıflandırılabilmektedir.
Safir Depo web istemcisinin yanı sıra masaüstü ve mobil istemcileri bulunmakta olup Safir Depo masaüstü istemcilerinde çevrim dışı çalışma özelliği sunulmaktadır.
Dosya ve klasörler için tüm istemcilerde dağıtık anahtar mimarisine sahip uçtan uca kriptografik şifreleme yeteneği bulunmaktadır. Bu özgün yetenek sayesinde kullanıcı dışında (sistem yöneticileri dâhil) hiç kimse bütün anahtara ulaşamaz ve şifreli paylaşımlara erişemez. Safir Depo, ihtiyaç hâlinde, güvenlik servisleri ile güvenilir hizmet otoritesinin bir araya gelerek kullanıcı anahtarını oluşturmasına izin verir; bu sayede veri kayıplarının önüne geçer. Güvenli depolamada dosya ve klasörler istemci tarafında şifrelenerek ağ üzerinde ve bulutta tamamen şifreli olarak depolanmaktadır. Kullanıcının kişisel dosya/klasörlerinin şifrelenmesinin yanı sıra diğer kullanıcı ve gruplarla şifreli dosya/klasör paylaşımı gerçekleştirilebilmektedir.
Açık kaynaklı ve yüksek erişilebilirlikli bulut teknolojileri üzerine inşa edilen Safir Depo, hızlı uyarlanabilir ve geniş ölçeklenebilir bir yapıya sahiptir.
B3LAB - Safir Devops
Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı (B3LAB) Safir DevOps çözümü; Safir Bulut üzerinde yazılım geliştirme süreci ve yazılım işletme süreci boyunca gerekli olan ortamları, servisleri ve araçları yazılım geliştirme ve yazılım işletme ekiplerinin hizmetine sunarak yazılım projelerinde DevOps faaliyetlerinin hızlı ve sorunsuzca işletilmesini sağlamaktadır.
- Üzerinde sık kullanılan IDE’ler, veri tabanları ve geliştirme araçlarının kurulu olduğu sanal makine/konteyner tabanlı yazılım geliştirme ortamları,
- MySQL, RabbitMQ gibi sık kullanılan uygulamalara ait hazır servisler,
- Kaynak kod versiyon takibi, geçmişe geri dönebilme, çoklu dallanma ve kod gözden geçirme,
- Kodlama sürecinin ardından otomatik birim test koşturma, kod kapsama oran ölçümleri,
- Ortamdan bağımsız otomatik kod derleme, paketleme,
- Mikro servis düzeyinde dağıtım,
- Uygulama servislerini yalıtılmış konteynerler üzerinde koşturma,
- Uygulamaları Platform servisleri üzerinde yayınlama,
- Otomatik kod analizi ve kalite ölçümleri,
- Her kod değişiminde otomatik performans testi ve analizi,
- Farklı işletim sistemlerinde ve farklı tarayıcılarda otomatik uyumluluk testleri ve test otomasyonu,
- Birden fazla kopya oluşturabilme,
- Yüksek erişilebilirlikli ölçeklenebilir uygulama ortamı oluşturma,
- Sürecin tüm aşamalarında durum ve hata bildirimi.
B3LAB - Safir Zekâ
Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı (B3LAB) Safir Zekâ çözümü ile; yazılım geliştiricilere, veri bilimcilere ve son kullanıcılara makine öğrenimi ve derin öğrenim çalışmalarında ihtiyaç duydukları araçları, kütüphaneleri, model ve servisleri sağlayan bir ortam sunmaktadır.
Yazılım geliştiriciler ve veri bilimciler için gerekli yazılım geliştirme araçlarının ve mevcut makine öğrenim kütüphanelerinin kurulu olduğu bu ortam, doğrudan Safir Bulut üzerinden kullanılabileceği gibi konteyner imajlarıyla da ayağa kaldırılabilmektedir. Ayrıca Grafik İşlemci Ünitesi (GPU) desteği olan konteynerler üzerinde NVIDIA Deep Learning Training System (DIGITS) platformu sağlanmakta olup, yazılım geliştiricilerin ve akademisyenlerin bu platform üzerinde görüntü modellerini eğitmeleri ve çıktılarını görselleştirmeleri mümkündür.
Safir Zekâ platformu aracılığıyla; akademik çalışmalar tarafından başarımı kanıtlanmış ve uygulanabilirliği yüksek yayınlardan derlenen modeller görüntü, video, metin ve akan veriler üzerinde gerçeklenerek web servisleri hâlinde son kullanıcının hizmetine sunulmaktadır.
Son kullanıcıya yönelik genel çözümlerin yanı sıra, kurumsal ihtiyaçlara yönelik çözümler için yerinde tespit ve özelleştirilmiş modeller üretilerek danışmanlık hizmeti verilmektedir. Gizlilik dereceli veya buluta yüklenmesi sorun olacak verilerin işlenebilmesi için modellerin veri merkezine gönderilmesi suretiyle analizlerinin ve tahminleme işlemlerinin yapılması mümkündür.
DerinGÖRÜ - Yüz Tanıma ve Akıllı Turnike Sistemi
Tesise/binaya giriş yetkisi olan herhangi bir personelin kartını kullanmak veya kopyalamak marifeti ile yetkisi olmayan bir kişinin/personelin geçişini önleyebilmek için ek biyometrik verilerin kullanılması gereklidir. DerinGÖRÜ Yüz Tanıma ve Akıllı Turnike Sistemi, tesislerde/binalarda kullanılan kartlı geçiş sistemlerinin -sahip olduğu yüz tanıma teknolojisiyle- daha gelişmiş, güçlü hâlidir.
DerinGÖRÜ Yüz Tanıma ve Akıllı Turnike Sistemi TÜBİTAK BİLGEM Yeni Ar-Ge Binası girişindeki turnikelerde operasyonel olarak kullanılmaktadır. DerinGÖRÜ Sistemi mevcut Personel Takip ve Turnike Geçiş Sistemlerine kolayca entegre olacak şekilde tasarlanmış olup, Yapay Zekâ Teknolojileri ile “Sürekli Öğrenen” ve 1-N Yüz Tanıma yapabilen bir teknolojiye sahiptir.
- 30 FPS Yüz Tanıma Başarımı + Tracking
- Tamamen Yerli İmkânlarla Geliştirilen Millî Çözüm
- Wiegend Uyumlu
- Gece/Gündüz Şartlarında Çalışma
- Canlılık Tespiti
- Çift Kamera + Aktif Aydınlatma
- Hızlı Enrollment Yeteneği
- Uzaktan Yönetim Özelliği
- Uzaktan Konfigürasyon Değişikliği
- Network Bağlantısı Kopmasına Karşı Gürbüz
- Otomatik İlklendirme (Initialization)
- Arayüz Uyarlama, Kartı Olmadan Çalışma
- Turnike Geçiş Kayıt Ekranı Entegrasyonu
- Kompakt/Küçük Ebatlar ve Modern Tasarım
- DerinGÖRÜ Single Board Üzerinde Çalışma Desteği
- Cihaz İçi Test (Built-in Test)
- Sürekli Öğrenen Yüz Tanıma Sistemi
- Ataklara/Saldırılara Karşı Koruma
- REST Servisleri ile Uzaktan Yönetim/Konfigürasyon Desteği
İYON SUİTE - Adli Görüntü İyileştirme ve Onarma Yazılımı
Yeni Yöntemlerle Sürekli Güncellenebilme
- Uygulama, mevcut görüntü iyileştirme yöntemleri ve algoritmaları ile sınırlı değildir. Her zaman yeni bir yöntemin uygulamaya eklenebilme özelliği vardır. Uygulama bünyesinde kullanılmakta olan yöntem ve algoritmalar her zaman güncel gereksinimleri sağlayacak şekilde eklenip çıkartılabilir veya güncellenebilir.
Blok Uygulamalarla Yeni Yöntemler Tanımlayabilme:
- Bozuk görüntüleri iyileştirirken çoğunlukla birden fazla yöntemin kullanımı gerektiğinden, birçok yöntemi birbirine bağlayarak tümü tek bir yöntemmiş gibi çalışma olanağı tanınmaktadır. Blok Uygulama adı verilen bu özellik sayesinde, kullanıcıya yaratıcı ve esnek çözüm oluşturma olanağı sağlanmaktadır.
İYON SUITE, görüntü ve video işleme alanında gelişmiş çözümler ve araçlar sunan yazılım paketidir. Kriminal görüntü inceleme laboratuvarlarının ihtiyaçları için özel olarak tasarlanmış gelişmiş görüntü/video filtrelerine sahip bir yazılımdır. İYON SUITE görüntü ve videolar için;
- İyileştirme/onarma
- Bulanıklık/gürültü giderme
- Geometrik bozuklukları giderme
- Aradeğerleme/boyut değiştirme
- Sıkıştırma hatası giderme
- Video sabitleme
- Domen dönüştürme
- Video hareket kestirimi
- Süper çözünürlük filtreleri gibi alanlarda 70’ten fazla gelişmiş filtreler sunmaktadır. Ayrıca;
- Blok tabanlı filtre arayüzü
- Gelişmiş eklenti yapısı
- Gelişmiş görüntü/video düzenleme araçları ile benzerlerinden ayrılmaktadır.
META - Metin Analitiği
Teknolojik gelişmelerle birlikte katlanarak artan bilgilerin saklanması, değerlendirilmesi ve başka bilgilere dönüştürülerek kullanılabilir, analiz edilebilir hâle getirilmesi her geçen gün daha büyük önem teşkil etmektedir. Dolayısıyla tüm otoritelerin, geleceği belirleyecek ve geleceğe yön verecek teknoloji olacağı konusunda görüş birliğine vardıkları Yapay Zekâ (Artificial Intelligence) ile bilginin değerlendirilmesi, akıllı karar destek sistemlerinin geliştirilmesi ve bu yeteneklerin tüm sektörlere uygulanması zorunlu hâle gelmektedir.
TÜBİTAK BİLGEM BTE bünyesinde bulunan ve Yapay Zekâ alanında çalışmalar yapan Konuşma ve Dil İşleme Sistemleri Birimi, uzman kadrosu ve uzun yıllardır başarı ile yaptığı kamu projeleri ile önemli bir bilgi birikimine sahiptir. Birim bünyesinde geliştirilen Metin Analitiği ürünü, hem kamu hem de özel sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak başarıda ve esneklikte çözümler sunmaktadır.
Metin analitiği ile yapılan temel işlem, belge veya metinlerde (haber, kısa veya uzun metin, ürün incelemeleri, sosyal medya mesajları vb. yapısal olan/olmayan her türlü veride) bulunan bilgilerin otomatik olarak çekilmesi ve anlamlandırılmasıdır. Günümüzde gelişen teknoloji ve artan veri miktarı nedeniyle ortaya çıkan en temel ihtiyaçlardan birisi olan bilginin kıymetlendirilmesi, bu şekilde mümkün olmaktadır.
- Yapay Zekâ ve Doğal Dil İşleme tekniklerinin kullanılması,
- Dinamik öğrenme modeli ve yüksek başarım oranları,
- Türkçe için metin ön işleme ve bozuk metinlerin düzeltilmesi işlemleri (normalizasyon),
- Kısa veya uzun her türlü metin üzerinde işlem yapılması,
- İstenilen sayılarda kategori, sınıf tanımlanabilmesi,
- Hiyerarşik sınıflandırma yapılabilmesi,
- Özel isimlerin otomatik olarak çıkartılması (Kişi, yer, organizasyon ve diğer),
- Kullanım alanına göre bazı ifadelerin yakalanması (silah seri num., T.C. kimlik num., GPS koordinatları, plaka numarası vb.),
- Metinlerin otomatik olarak kategorilendirilmesi/sınıflandırılması,
- Sonuçların önceliklendirilmesi, skorlanması.