KAMİS
Navigasyon
Bekleme Süresi Hakkında Geribildirim
İlke
Uzun süren işlemlerde, kullanıcılara işlemin hangi aşamada olduğu gösterilmeli, tahmini bekleme süresi hakkında bilgi verilmelidir.
Açıklama
Kullanıcılar çoğu kez aynı anda birden çok işlem yaptığı için uzun süren işlemlerin durumu hakkında bilgi sahibi olma ihtiyacı duymaktadırlar. İşlemin ne zaman tamamlanacağına dair bilgi verilmiyorsa, kullanıcılar internet sitesinden işlemi tamamlamadan çıkabilmekte ya da diğer işe odaklanarak sayfayı zaman aşımına uğratabilmekte, zaman kaybı yaşamaktadır.
Yönergeler
- Uzun süren işlemlerde, kullanıcılara işlemin hangi aşamada olduğu gösterilmelidir.
- Uzun süren işlemlerde, kullanıcılar bekleme süresi hakkında bilgilendirilmelidir.
- Devam eden işlemlerde kullanıcılara işlemi iptal edebilme seçeneği sunulmalıdır.
- 2 saniye ve daha uzun süren gecikmelerde ilerleme çubuğu gösterilmelidir, 2 saniye altında süren işlemler için işlemin devam ettiğine dair anlaşılır görsel kullanılmalıdır.
- 10 saniyeyi geçebilecek bekleme süresi için işlem öncesinde kullanıcıya ön bilgi verilmeli, işlem tamamlandığında bilgi mesajı gösterilmelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.3.5 – Offering task-based navigation
- ISO 9241-151 / 8.3.6 – Offering clear navigation within multi-step tasks
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, yapılan işlemin gerçekleştiği bilgisi görüntülenmekte, istenildiği takdirde ilgili işlemin iptal edilebilmesi sağlanmıştır.
Çok Adımlı İşlemlerde Navigasyon
İlke
İnternet sitelerinde yatay kaydırma çubuğu kullanılmamalıdır.
Açıklama
Yatay kaydırma çubuğu kullanılması, kullanıcıların içeriğin tamamına hâkim olmasını engelleyeceği ve farklı ekran tiplerinde içeriğin görüntülenmesini zorlaştıracağı için tavsiye edilmemektedir. İnternet siteleri tasarlanırken yatay kaydırma çubuğu gerektirmeyecek; farklı ekranlara göre esneklik sağlayabilecek tasarımlar tercih edilmelidir. Sayfaların tam ekran açılarak geliştiriciler tarafından geliştirilmesi ve daha küçük tarayıcılarla test edilmemesi yüzünden bu sorun sıklıkla ortaya çıkabilmektedir.
Yönergeler
- İnternet sayfalarında yatay kaydırma çubuğunun kullanımından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
- Geliştirme aşamasında site tam ekrandan daha küçük tarayıcı pencereleri ile test edilmelidir.
- Akışkan tasarım CSS teknolojisi ile farklı ekran boyutları için tercihen yaklaşık 3 ayrı tasarım genişlik modu arasında geçiş yapılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.2.2 – Showing users where they are
- ISO 9241-151 / 8.3.5 – Offering task-based navigation
- ISO 9241-151 / 8.3.6 – Offering clear navigation within multi-step tasks
- ISO 9241-151 / 8.4.13 – Providing a “step back” function
Faydalı Kaynaklar
- –
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, çok adımlı bir görevde işlem adımları, kullanıcının hangi adımda olduğu ve kaç adım kaldığı açıkça belirtilmiştir.
Dinamik Navigasyon Öğeleri
İlke
Dinamik olarak oluşturulan bağlantılar ile statik / değişmeyen bağlantılar, kullanıcılar için ayırt edilebilir hale getirilmelidir.
Açıklama
Dinamik navigasyon öğeleri, kullanıcının her ziyaretinde site içeriği veya kullanıcı parametrelerine göre hazırlanan bileşenlerdir. Dinamik navigasyon öğeleri ile internet sayfası her ziyaret edildiğinde, kullanıcılara farklı bağlantılar sunulabilmektedir. Ancak, dinamik navigasyon öğelerinin değişen içeriğe ulaşmada kolaylık sağlamasına rağmen internet sitesinin kullanılabilirliğini ve erişilebilirliğini olumsuz etkilediği göz önünde bulundurulmalıdır.
Yönergeler
- İnternet sitelerinde dinamik navigasyon öğeleri yer alıyorsa, bu öğelerin statik öğelerden ayırt edilebilmesi sağlanmalıdır.
- Teknik yeterlilik olmasının yanında dinamik navigasyon öğelerinin mutlaka fonksiyonel ihtiyaç nedeniyle kullanılmasına özen gösterilmelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.4.10 – Making dynamic navigation links obvious
Faydalı Kaynaklar
- –
Önem Derecesi
★★★★★ 2/5
Örnek
Örnek sitede, yapılan aramaya göre gelen sonuçlara yönelik dinamik navigasyon (sol tarafta) oluşturulmaktadır.
Fazla Sayıda Bağlantı İçeren Metinler
İlke
Çok fazla bağlantı içeren metinlerde, okunurluğun azalmaması için gerekli önlemler alınmalıdır.
Açıklama
İnternet ortamında kullanıcının okuma davranışı kağıt ortamına kıyasla farklıdır. Bu nedenle, özellikle yoğun sayıda bağlantı içeren metinlerin kolay okunması ve özümsenmesi amacıyla önlemler alınır.
Alınan önlemler arasında, gruplama, numaralandırma, tablolama vb. yöntemler gösterilebilir. Bağlantı listeleri içinde gruplama ve numaralandırma yapılması, kullanıcıların aradıkları bilgiye daha kolay ulaşmaları ve bağlantılar arasında daha etkin gezinmelerini sağlayacaktır. Özellikle fazla sayıda bağlantının yer aldığı internet sitelerinde, kullanıcıların dikkati kolaylıkla dağılabilir. Grup sayısının çok yükselmesi durumunda birden fazla hiyerarşi tercih edilebilir.
Yönergeler
- Fazla sayıda bağlantının yer aldığı internet sitelerinde, gruplama, numaralandırma, tablolama yapılmalı ya da madde imi kullanılmalıdır.
- Her bir bağlantı için ayrıca “Ulaşmak için burayı tıklayınız” yaklaşımı yerine ilk bakışta algılanabilen ve metnin kendisine verilen bağlantıların kullanılması yaklaşımı tercih edilebilir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 9.4.15 – Avoiding link overload
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 3/5
Örnek
Örnek sitede, metin içerisinde yer alan bağlantılar maddeli şekilde verilmiştir.
Navigasyon Öğelerinde Anlaşılır İfadeler
İlke
Navigasyon öğelerindeki isimlendirme, kullanıcı beklentisine uygun ve kullanıcı navigasyonunu yönlendirici olmalıdır.
Açıklama
Kullanıcılar internet sitesinde aradığı işlemin ya da içeriğin hangi sayfada bulunduğunu bilmeyebilir. Bu durumda navigasyon öğelerinin kullanıcılara yardımcı olması ve yönlendirmesi gerekmektedir.
Yönergeler
- Navigasyon öğeleri sayfa içeriğine uygun isimlendirilmelidir.
- Navigasyon öğelerinin isimlendirilmesinde kullanıcıları yanıltıcı ifadelerden kaçınılmalıdır.
- Navigasyon öğelerinde tüm kullanıcıların anlamakta güçlük çekeceği teknik terim, jargon vb. ifadeler kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.2.1 – Making navigation self-descriptive
- ISO 9241-151 / 8.3.4 – Organizing the navigation in a meaningful manner
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, “Yarışmalar” başlığı altında sadece yarışmalara yönelik alt başlıklara yer verilmiş, kullanım kolaylığı sağlanmıştır.
Navigasyon Öğelerinin Gruplandırılması
İlke
Karmaşık navigasyon öğeleri kullanıcının tüm yapıyı algılamakta zorlanabileceği gerekçesiyle gruplandırılmalı, özetlenmeli ve görsellerle desteklenmelidir.
Açıklama
Bilgi mimarisi karmaşık hiyerarşiye sahip internet sitelerinde gruplama, özetleme ve görselleştirme yapılarak navigasyon yapısının kolay anlaşılır hale getirilmesi kullanıcılar açısından olumlu olabilmektedir. Ancak bu konuda aşırıya kaçılmasının kullanıcı algısını zorlayıcı bir unsur olacağı unutulmamalıdır.
Ayrıca, bazı navigasyon öğelerine internet sayfasının farklı bölümlerinde de yer verilmesi tavsiye edilmektedir. Örneğin, ana menüde yer alan “Hakkımızda”, “İletişim” gibi öğelerin bütün sayfaların en alt kısmına da yerleştirilmesi kullanıcıların site içindeki navigasyonunu kolaylaştıracaktır.
Yönergeler
- Navigasyon yapısı içerisinde birden fazla seviye içeren hiyerarşik bir yapı varsa, kullanıcıların bu yapıyı daha kolay anlayabilmesi için internet sitesi ilk açıldığında ilk iki seviye gösterilebilir.
- Karmaşık hiyerarşiye sahip navigasyon yapıları, mantıksal ilişki korunarak farklı navigasyon bileşenlerine bölünebilir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.4.2 – Providing navigation overviews
- ISO 9241-151 / 8.4.6 – Making several levels of navigation visible
- ISO 9241-151 / 8.4.7 – Splitting up navigation overviews
Faydalı Kaynaklar
- –
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, “Türkiye’de Dijital Dönüşüm” başlığı altında farklı bir alt menü açılmaktadır. Açılan alt menünün hem “Türkiye’de Dijital Dönüşüm” başlığı ile ilgili olduğu hem de ana menüden farklı olduğu görsel olarak belirgin hale getirilmiş, kullanım kolaylığı sağlanmıştır.
Navigasyon Öğelerinin Tutarlılığı
İlke
İnternet sitesindeki navigasyon öğeleri arasında tutarlılık olmalıdır.
Açıklama
İnternet sitesindeki navigasyon öğelerinin tutarlı bir şekilde kullanılması, kullanıcıların yapacağı işlemleri kolaylaştıracak ve öğrenme sürecini hızlandıracaktır. Bu da kullanıcı memnuniyetini artırıcı bir etken olacaktır.
Yönergeler
- İnternet sitesindeki tüm sayfalarda navigasyon öğelerinin yerleşimi ve görünümü tutarlı olmalıdır.
- Navigasyon öğeleri ile içerik arasında uyum olmalıdır.
- Navigasyon esnasında görüntülenen içeriğin ilişkili olduğu navigasyon öğesi belirgin bir şekilde görüntülenmelidir.
- Navigasyon öğesinin görüntülenmesi için ek efor olmamalı ya da mümkün olduğunda asgariye indirilmelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.2.1 – Making navigation self-descriptive
- ISO 9241-151 / 8.3.4 – Organizing the navigation in a meaningful manner
- ISO 9241-151 / 8.4.4 – Consistency between navigation components and content
- ISO 9241-151 / 8.4.5 – Placing navigation components consistently
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, navigasyon öğelerinin farklı sayfalarda tutarlı bir şekilde kullanıldığı görülmektedir.
Navigasyon Öğelerinin Yerleşimi
İlke
İnternet sayfalarında bulunan navigasyon öğeleri tutarlı, görülebilir ve kullanıcılar için anlamlı olacak şekilde yerleştirilmeli, kullanıcıların navigasyon için harcadıkları eforu azaltmalıdır.
Açıklama
Navigasyon öğeleri internet sitesinin kullanımını kolaylaştırmakta, istenilen içeriğe daha hızlı ve kolay ulaşılmasını sağlamaktadır. Bu açıdan, navigasyon öğelerinin uygun yerleşimi kullanıcı deneyimini önemli ölçüde iyileştiren bir unsur olarak değerlendirilmelidir.
Yönergeler
- Sayfalardaki navigasyon yapıları kullanıcılar için anlamlı, algısına ve beklentisine uygun olacak şekilde tasarlanmalıdır.
- Ana navigasyon öğeleri ekran üzerinde sürekli görüntülenmeli veya ekranın görülebilir alanının dışında kaldığı durumlarda, kullanıcının kolaylıkla görüntüleyebileceği şekilde yerleştirilmelidir.
- Navigasyon yapıları site içerisinde tutarlı olmalı, birbirleriyle benzer tasarım yapısına sahip olmalıdır.
- Navigasyon öğelerinin yerleşimi kullanıcının site içerisinde en az eforla dolaşmasını sağlamalıdır.
- Bir işlemin tamamlanabilmesi için minimum sayıda navigasyon öğesinin tıklanabileceği bir yapı oluşturulmalıdır. Ancak, yapılacak işlemin karmaşık olması durumunda, navigasyon yapısının çok sayıda basit adımlardan oluşması tercih edilebilir.
- İnternet sitesinde yer alan navigasyon yapıları birbirinden ayırt edilebilir şekilde yerleştirilmelidir.
- Navigasyon öğelerindeki alt-üst ilişkisi görsel olarak belirgin bir şekilde tasarlanmalıdır.
- Sayfa içinde yer alan başlıklara sayfa başında toplu olarak yer verilerek kullanıcı navigasyonu kolaylaştırılabilir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.2.5 – Minimizing navigation effort
- ISO 9241-151 / 8.3.4 – Organizing the navigation in a meaningful manner
- ISO 9241-151 / 8.4.3 – Maintaining visibility of navigation links
- ISO 9241-151 / 8.4.5 – Placing navigation components consistently
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 5/5
Örnek
Örnek sitede, yatay ve dikey navigasyon öğelerine yer verilmiş, navigasyon öğeleri farklı renklerde tasarlanarak gruplandırılmıştır.
Navigasyon Seçenekleri
İlke
İnternet sitelerinde farklı navigasyon (gezinim) seçenekleri sunulmalı, bütün sayfalarda navigasyon özelliğine yer verilmelidir.
Açıklama
İyi bir internet sitesi iyi tasarlanmış bir şehre benzer. İçinde kolaylıkla gezinebilmek amacıyla belirli noktalar, işaretler, yönlendiriciler vb. bileşenlerin yanında kişinin algısına uygun yapısal tasarım da oldukça önemlidir.
Kullanıcılar internet sitesindeki gezinimleri esnasında planlama yapmaktan ve hafızalarını gereksiz kullanmaktan kaçınırlar. Bulundukları sayfada navigasyon öğesi olarak sunulan bağlantıları kullanmayı tercih ederler. Kullanıcılar ziyaret ettikleri internet sitelerinin navigasyon yapısını çıkararak zihinsel harita oluştururlar ve sayfaları gezerken oluşturdukları bu haritayı kullanırlar. Zihinsel haritalarını sağlıklı bir şekilde oluşturabilmeleri için internet sitesi içerisinde yer verilen navigasyon yapıları iyi organize edilmelidir.
Yönergeler
- İnternet sitesinde yer alan navigasyon öğeleri farklı kullanıcı hedeflerine uygun ve kolay anlaşılır bir yapıda tasarlanmalıdır.
- Navigasyon için ilk bakışta gözlenen ipuçları önemli olduğundan, kullanıcıların tüm temel fonksiyonlara ulaşabileceği görünür ipuçlarına yer verilmesi dikkatlice planlanmalıdır.
- Navigasyon öğeleri ISO 14915-2 standardında belirlenen içerik tabanlı (sayfalarda yer alan içeriğe göre), görev tabanlı (yapılan işlemin amacına ve karmaşıklığına göre) ya da frekans tabanlı (sayfanın ziyaret edilme sıklığına göre) gibi navigasyon yapıları dikkate alınarak oluşturulmalıdır. Hedef odaklı navigasyonlarda kullanıcıları yönlendirici bağlantılar kullanılmalı ve navigasyon yapısı hata yapıldığı durumda geri dönüşü kolaylaştıracak şekilde tasarlanmalıdır.
- Sayfalarda bağlantı karmaşası oluşturmayacak şekilde ilgili içeriklere çapraz bağlantılar sağlanabilir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.2.3 – Supporting different navigation behaviours
- ISO 9241-151 / 8.3.2 – Choosing suitable navigation structures
- ISO 9241-151 / 8.3.7 – Combining different ways of organizing navigation
- ISO 9241-151 / 8.4.9 – Providing cross linking to potentially relevant content
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, navigasyon öğeleri amaçlarına ve bağlantılı oldukları işlemlere göre gruplandırılmıştır.
Navigasyon Yapılarında Hiyerarşik Derinlik ve Genişlik
İlke
İnternet sitesindeki navigasyon yapısının karmaşıklığına göre derin ya da geniş gezinme yapıları tercih edilmelidir.
Açıklama
Her seviyede az sayıda bağlantının bulunduğu ve çok sayıda seviyeden oluşan gezinme yapıları derin; aynı seviyede fazla sayıda bağlantının olduğu ve az sayıda seviyeden oluşan gezinme yapıları geniş olarak isimlendirilmektedir.
Yönergeler
- Sık kullanılan ve işlem içeren internet siteleri derin yapılar barındırabilirken kullanıcının düzenli ziyaret etme ihtiyacı olmayan, bilgi ihtiva eden internet sitelerinde geniş navigasyon yapısına yer verilmelidir.
- Karmaşık ve fazla sayıda bağlantı içeren internet sitelerinde, geniş navigasyon yapılarına yer verilmelidir.
- Derin navigasyon yapılarının kullanıldığı internet sitelerinde, her seviyedeki bağlantı sayısı kullanıcı algısını zorlamayacak miktarda olmalı, tercihen 3 seviye hiyerarşi ve her seviyede 7 bağlantı sınırı aşılmamalıdır. Daha çok sayıda bağlantı gerektiği takdirde bağlantılar gruplanmalıdır.
- Derin navigasyon yapılarında bağlantıların mantıksal gruplanmasına ve anlamlı isimlendirilmesine dikkat edilmelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.3.3 – Breadth versus depth of the navigation structure
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek resimde geniş (üstte) ve derin (altta) navigasyon yapıları gösterilmektedir.
Neredeyim Bilgisi
İlke
Kullanıcılara internet sitesi içerisinde nerede bulundukları bilgisi gösterilmelidir.
Açıklama
Ünlü masal Hansel ve Gratel’den alınan “Ekmek kırıntısı” (breadcrumbs) kavramı, kullanıcılara bulundukları yerden geri dönmeleri ya da hiyerarşi içinde hareket etmeleri için bir ipucu oluşturmaktadır. Üzerindeki her bir başlığın -kullanıcının bulunduğu sayfa hariç- tıklanabilir olması, kullanıcıların site içerisindeki navigasyonlarını olumlu yönde etkileyecektir. Kullanıcıların hangi sayfada olduğunu bilmesi sonraki ziyaretinde o sayfayı tekrar bulmasını kolaylaştıracaktır.
Yönergeler
- Ekmek kırıntısı yapısı içindeki hiyerarşik yolun en sonundaki bölüm kullanıcıların bulunduğu sayfayı göstermelidir.
- Hiyerarşik yolun en sonundaki bölümün tıklanabilir olmaması gerekmektedir.
- Kullanıcılar istediği anda bu yapı içerisindeki bağlantıları tıklayarak daha üst seviyedeki sayfaları görüntüleyebilmelidir.
- Ekmek kırıntılarının temel navigasyon bileşenlerinden görsel olarak ayırt edilmesi gereklidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.2.2 – Showing users where they are
- ISO 9241-151 / 8.4.12 – Going back to higher levels
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, kullanıcılara bulundukları sayfa bilgisi verilerek, site içinde hangi konumda bulunduklarını anlamaları kolaylaştırılmıştır.
Sadece Bağlantı İçeren Sayfalar
İlke
Sadece bağlantı içeriği olan sayfalarda, bağlantı tasarımı kullanıcılar açısından anlaşılır ve birbirinden ayırt edilebilir olmalıdır.
Açıklama
Metin içerisinde yer alan bağlantılar, metnin bağlantı olmayan bölümünden genelde ayırt edilebilir niteliktedir. Ancak sadece bağlantılardan oluşan bir sayfa içeriği söz konusu olduğunda, bağlantıların tasarımı çok büyük önem arz etmektedir.
Yönergeler
- Sayfa içerisindeki bağlantılar, kullanıcı algısına uygun olacak şekilde, ilk bakışta bağlantı olduğu belli olan bir tasarıma sahip olmalıdır.
- Kullanıcılar fare imlecini bağlantı üzerine getirdiğinde, bağlantının değişen stilinden tıklanabilir olduğunu anlayabilmelidir.
- Ziyaret edilmiş bağlantılar, diğer bağlantılara göre daha yıpranmış veya soluk bir renk tonuna sahip olmalıdır. Görsel kaygılarla bu prensipten vazgeçilmemelidir.
- Farklı cihazların kullanılabileceği düşünülerek, bağlantıların tıklanabilmesi için yeterli alan sağlanmalıdır. Gerektiğinde beyaz alan (whitespace) bağlantı tasarımına dâhil edilebilir.
- Yanlış sayfaya yönlendiren veya hatalı yazılmış bağlantıların olmamasına dikkat edilmelidir.
- Hazır olmayan veya çalışmayan bağlantıların siteden kaldırılması uygun olmuyorsa ilgili bağlantıya tıklanmaksızın çalışmadıkları anlaşılır olmalı ve tıklanabilir görünümde tasarlanmamalıdır.
- Merak uyandıracak şekilde abartılı tasarlanmış bağlantılar, kullanıcılarda reklam algısı uyandırabileceği için bu tür bağlantılardan kaçınılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.4.16 – Avoiding “dead links”
- ISO 9241-151 / 8.4.17 – Avoiding incorrect links
- ISO 9241-151 / 9.4.3 – Distinguishing adjacent links from each other
- ISO 9241-151 / 9.4.8 – Highlighting previously visited links
- ISO 9241-151 / 9.4.15 – Avoiding link overload
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 3/5
Örnek
Örnek sitede, bağlantılar anlaşılır ve ayırt edilebilir şekilde tasarlanmıştır.
Site Haritası
İlke
Karmaşık yapıdaki internet sitelerinde, site haritasına yer verilmelidir.
Açıklama
Kamu internet sayfaları geniş bir kullanıcı kitlesine hitap ettiği için zengin içeriğe ve çok katmanlı navigasyon yapısına sahip olabilmektedir. Site haritaları kullanıcılar tarafından çok sık kullanılmamakla birlikte, genelde internet sitesinde aradıkları sayfaya veya içeriğe ulaşamayan kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir. En önemlisi; kullanıcılar site içerisinde kaybolmuş ve siteyi terk etmek üzere iken, kullanıcının en zor zamanında yardımcı olabilmektedir.
Yönergeler
- Zengin içeriğe ve çok katmanlı navigasyon yapısına sahip olan internet sitelerinde, yapının rahatlıkla anlaşılabilmesi için site haritaları kullanılmalıdır.
- Site haritasına ait bağlantı kullanıcıların kolaylıkla bulabilecekleri bir yerde konumlandırılmalı ve “Site Haritası” olarak isimlendirilmelidir.
- Site haritaları kullanıcıların algısını zorlamamalı; mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır.
- Bir bakışta anlaşılabilecek seviyede basit olmalı veya kademeli gösterim (akordiyon) ile dolaşım kolaylığı sağlanmalıdır.
- Site haritalarında dinamik yapı kullanmaktan kaçınılmalı; basit ve statik bir yapı kullanılmalıdır. Karmaşık ve yenilikçi teknolojilerin kullanımı erişimi kolaylaştırmak amacıyla tercih edilebilse de, sayfanın erişilebilirliğini azaltabilecektir.
- Uzun ve aşağıya kaydırma ihtiyacı oluşturan sayfalardan kaçınılmalı; mümkünse birden fazla sütunlu yapı kullanılmalıdır veya gerektiğinde hiyerarşik olmak üzere gruplama yapılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.4.8 – Providing a site map
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 3/5
Örnek
Örnek sitede, site haritası internet sitesindeki içeriklerle bağlantılı olacak şekilde hazırlanmıştır.
Uzun Sayfalarda Navigasyon
İlke
Uzun sayfalarda yer alan navigasyon öğeleri kullanıcılar tarafından kolaylıkla görüntülenebilecek şekilde konumlandırılmalıdır.
Açıklama
Uzun sayfalardaki en büyük risklerden birisi kullanıcıların sayfada kaybolmasıdır. Nerede olduğunu anlayamama durumu kullanıcıları rahatsız edecek ve genel kullanım deneyimini olumsuz yönde etkileyecektir. Bu tür sayfalarda, kullanıcıların sayfa içinde bulunduğu konumu bilme ve diğer navigasyon seçeneklerini görmeye ihtiyaçlarının olduğu unutulmamalıdır.
Yönergeler
- Çok fazla içeriğe sahip sayfalar mümkünse birden fazla sayfaya ayrılmalıdır.
- Sayfa içeriği bölünemeyecek bir yapıya sahip ise, sayfa kendi içerisinde başlık verilmiş bölümlere ayrılmalı ve sayfa üst kısmında bu başlıklara bağlantılar verilmelidir.
- Uzun sayfalarda navigasyon öğeleri kullanıcıların her zaman görebilecekleri şekilde konumlandırılmalıdır.
- Navigasyon öğeleri, ekran dışında kaldığı durumlarda kullanıcılar tarafından kolayca görüntülenebilmelidir.
- Kaydırma çubuğu kullanılan uzun sayfalarda, sayfanın hem üst hem de alt kısımlarında navigasyon öğelerine yer verilebilir.
- Uzun sayfalarda kullanılan navigasyon öğeleri sayfanın sonlandığı yanılgısına sebebiyet vermeyecek biçimde konumlandırılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.4.3 – Maintaining visibility of navigation links
- ISO 9241-151 / 8.4.14 – Subdividing long pages
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 3/5
Örnek
Örnek sitede, uzun içeriği olan bir sayfada bağlantılar ile içeriğin farklı bölümlerine ulaşım sağlanmıştır.
Zaman Aşımı
İlke
İnternet sitelerinde, oturumu zaman aşımına uğrayan kullanıcılara, oturumunun sonlandırılacağı bilgisi önceden verilmelidir.
Açıklama
Kullanıcı adı ve şifre ile giriş yapılan internet sitelerinde, belirli bir süre işlem yapılmadığında güvenlik nedeniyle kullanıcı oturumları sonlandırılabilmektedir.
Yönergeler
- Oturum sonlandırma işlemi, detaylı bir analiz yapıldıktan sonra süre ve kapsam belirlenerek uygulanmalıdır.
- Gereksiz sıklıkta ve uygun olmayan adımda oturum sonlandırma uyarısı verilmemelidir.
- Kullanıcı oturumlarının otomatik sonlandırılma süresi hakkında kullanıcılara bilgi verilmelidir.
- Kullanıcılara oturum süresini uzatma imkânı tanınmalıdır.
- Özel durumlarda zaman aşımı süresi canlı olarak geri sayım şeklinde kullanıcılara gösterilebilir.
Referanslar
- ISO 9241 9.3.5 – Visualizing temporal status
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, kullanıcıya oturumunun otomatik olarak kapatılacağı bilgisi verilmektedir. Kullanıcı istediği takdirde oturum kapatma işlemini iptal edebilmekte, Sistem’i kullanmaya devam edebilmektedir.