KAMİS
Arama
Arama Alanlarının Tasarımı
İlke
Arama alanları kullanıcıların hızlı ve kolay arama yapabilmesini sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır.
Açıklama
Yoğun içerikli internet sitelerinde arama kutusu en fazla kullanılan bileşenlerden birisi konumundadır. Eğer internet sitelerinin içerikleri iyi organize edilmemiş ise kullanıcıların arama özelliğini kullanması kaçınılmaz olmaktadır. Bu gibi durumlarda arama kutularının tasarımları internet sitesinin kullanılabilirlik algısında çok önemli bir rol oynamaktadır.
Yönergeler
- Arama özelliğinin klavye kısa yol ve temel tuşları ile de kullanılabilmesi gerekmektedir.
- Arama alanı kullanıcıların kolaylıkla tanıyabileceği, erişebileceği ve etkileşime girebileceği şekilde tasarlanmalıdır.
- Arama alanı sayfanın sağ üst bölümüne yerleştirilmelidir. Araştırmalarda kullanıcıların arama alanını en fazla sayfanın sağ üst bölümünde bulmayı beklediklerini ortaya koymuştur.
- Arama alanının boyu çok kısa veya yazı karakteri çok küçük olmamalı, bu alana yazılan sorgular rahatlıkla okunabilmelidir. Tercihen 20 karakter uzunluğundaki metinleri gösterebilmelidir.
- Sorgulama / arama düğmesi kullanıcıların fare imlecini üzerine getirmekte zorlanacağı kadar küçük olmamalıdır.
- Arama alanının tasarımında aşırıya kaçılmamalı, kullanıcıların rahatlıkla tanıyabileceği sade bir tasarım tercih edilmelidir.
- Arama düğmesinin metni “Ara”, “Bul” gibi kullanıcıların bu alanı tanımasını kolaylaştıran ifadelerden seçilmeli; “Git”, “Gönder” gibi genel ifadelerden kaçınılmalıdır.
- Sade tasarlanmış bir büyüteç ikonu arama alanlarında kullanılmalıdır. Büyüteç ikonu kullanıcıların arama alanını tanımasında ve kolaylıkla bulmasında etkili olmaktadır.
- Teknik olanak elverdiği ölçüde akıllı arama (auto-suggestion) yapılmalı, kısmi veri girişi anından itibaren sorgulama yapılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.2.8 – Search field size
- ISO 9241-151 / 8.5.2.9 – Shortcut to search function
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Arama Kapsamı
İlke
Arama işlemi tüm siteyi kapsayacak şekilde yapılabilmeli, farklı kapsamlarda arama yapılabiliyorsa bu durum kullanıcılara açık bir şekilde gösterilmelidir.
Açıklama
Kullanıcılar, arama işleminin tüm sitede geçerli olmasını beklemektedirler. Yaptıkları arama, sitenin belirli bir bölümünde geçerli ise ve bu durum açıkça belirtilmedi ise kullanıcıların yanılmasına neden olabilmektedir.
Yönergeler
- Arama fonksiyonu, internet sitesinin içerdiği bilgi ve kullanıcının öngörülen ihtiyaçlarına göre yapılandırılmalıdır.
- İnternet sitesinin belirli bölüm ya da bölümlerinde arama yapılıyorsa, bu bilgi açık ve anlaşılır bir şekilde kullanıcı ile paylaşılmalıdır.
- İnternet sitesinin kapsamı ve site içinde yapılan işlemler göz önünde bulundurularak gerekli durumlarda internet sitesinin tamamında ya da belirli bölümlerinde arama yapma seçeneğinin kullanıcıya sunulması da tavsiye edilmektedir.
- Belirli kapsamda arama sunulması yalnızca etkili bir şekilde tasarlanabilecekse kullanılmalıdır. Aksi takdirde kullanıcıların internet sitesinde aradıklarını bulamadıklarını düşünmesine ve siteyi terk etmesine neden olabilir.
- Belirli kapsamda arama sunulan internet sitelerinde arama kapsamının kolayca değiştirilebileceği açık yöntemler sağlanmalıdır.
- İnternet sitelerinde iki farklı arama alanı kullanılmamalıdır. Bu yöntemin sadece intranetlerde yer alan çalışan rehberi aramalarında faydalı olabildiği görülmüştür.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.2.5 – Full text search
- ISO 9241-151 / 8.5.4.1 – Scope of a search
- ISO 9241-151 / 8.5.4.2 – Selecting the scope of a search
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 3/5
Örnek
Örnek sitede, sitenin tamamında ya da belirli bölümlerinde arama yapılabilmesi sağlanmıştır.
Arama Motoru Optimizasyonu
İlke
İnternet sitesinin, belirli anahtar kelimelerle arama motorlarının ilk sonuçları arasında listelenmesi sağlanmalıdır.
Açıklama
Arama motoru optimizasyonu, internet sitelerinin daha yüksek ve kaliteli kullanıcı trafiği alabilmesine yönelik yapılan çalışmalarıdır. Yapılan bu çalışmalarla internet sitelerinin doğal arama sonuçlarında daha ön sıralarda yer alması sağlanır. Ücretsiz ve doğal trafik oluşturulabilmesi açısından gayet önemli ve etkili bir yöntemdir. Aynı zamanda, insanların oluşturulan içeriklere daha kolay ulaşmasını sağladığı için internet siteleri açısından kullanıcı memnuniyetini artıran bir durumdur.
Arama motoru optimizasyonu ve kullanılabilirlik birbirinden çok farklı disiplinler olarak algılanmaktadır. Ancak birbirini çok güzel tamamlayan iki farklı alandır. Arama motoru optimizasyonu ile internet sitelerinin doğal arama sonuçlarında ön sıralarda çıkması ve ziyaretçi sayısının artırılması sağlanmakta; kullanılabilirlik çalışmaları ile de kullanıcıların internet sitelerindeki deneyimleri iyileştirilerek sitede daha fazla kalmaları garanti altına alınmaktadır.
Yönergeler
- Önemli olup gizlilik niteliği olmayan içeriklerin siteye giriş (login) yapılmaksızın erişilebileceği bir yapı tasarlanmalıdır. Arama motorlarının kullanıcı adı ve şifresi ile sisteme girmeleri mümkün olmadığından içeriğin indekslenmesinin de söz konusu olmayacağı bilinmelidir.
- Sadece internet sitesinin adı ile arama yapıldığında değil, sitenin sunduğu hizmet ve servislere yönelik anahtar kelimeler ile arama yapıldığında da internet sitesi sorgu sonuçlarında üst sıralarda çıkmalıdır.
- Sayfa içeriğini en iyi tanımlayan başlık, “title” etiketi içine yazılmalıdır.
- Sayfa özeti / kısa açıklaması, “description” meta verisi ile belirtilmelidir. Bu veri, sayfanın arama sonuçlarında üst sıralarda çıkmasında etkili olmamakla birlikte; kullanıcıların arama sonuçlarında internet sitesini tıklamayı tercih etmesi açısından gayet önemlidir.
- URL isimlendirmelerinde sayfayı en iyi tanımlayan sayfa başlığı kullanılmalı ya da sayfanın verdiği mesajı kaybetmeden arama sonuçlarında üst sıralarda çıkmayı sağlayacak ifadelere yer verilmelidir.
- Arama sonuçlarında üst sıralarda yer alabilmek için nitelikli diğer siteler tarafından referans gösterilmek çok önemlidir. Nitelikli referans alabilmek için ise kaliteli içeriklere sahip olunması gerekir. İçerikler, kullanıcı ihtiyacına yönelik ve kolay anlaşılır yapıda hazırlanmalıdır.
- Bağlantı isimlendirmelerinde, kısa ve bağlantı verilen sayfayı anlatan ifadelere yer verilmelidir.
- Bağlantı verilmiş görseller için “alt” etiketi ile arama motorlarının anlayabileceği metin karşılığı mutlaka yazılmalıdır.
- Site içi bağlantılarda, bağlantı metni için kısa ve tanımlayıcı ifadeler kullanılmalıdır. İnternet sayfalarında site içi bağlantılara yer verilmesi; kullanıcıların site içerisinde daha kolay gezinmeleri, bilgi mimarisinin oluşturulması ve diğer sitelerden daha fazla referans verilmesi gibi konularda katkı sağlayacaktır.
- Arama motoru optimizasyonu yapılarak sayfalar sürekli yapılandırılmalı ve aktifliği korunmalıdır.
- İnternet sitesi performans açısından optimize edilmelidir. Arama motorları açısından sayfa performansı da önemli kriterler arasındadır.
- Arama motorlarının algoritmalarında düzenli olarak güncelleme yapılması nedeniyle belirli periyodlarla durum kontrol edilmeli, ilgili verilerde de güncelleme yapılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 6.11 – Identifying the website and its owner
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek resimde, arama yapılan kelime ile ilgili internet sitesi, sorgu sonuçları arasında ilk sıralarda gösterilmektedir.
Arama Sonuçlarının Filtrelenmesi
İlke
Kullanıcıların arama sonuçlarının kapsamını filtreleyerek değiştirebilmesi sağlanmalıdır.
Açıklama
Filtreler yüksek miktarda verinin süzülerek / daraltılarak aranan kelime ile daha alakalı sonuçlar elde edilmesini sağlamaktadır. İçerikler genellikle tarih, popülerlik, alfabetik sıralama gibi kriterler açısından filtrelenebilmektedir. Bununla birlikte internet sitesinin yapısına ve içeriğine göre çok farklı filtreler uygulanabilmektedir.
Yönergeler
- Sıralama ya da filtreleme seçenekleri, arama sonuçlarında yer alan içeriğin tarihi, arama yapılan kelimelerle alakalı olması, içeriğin ziyaret edilme sıklığı ya da başlıkların alfabetik sıralaması göz önünde bulundurularak sunulabilir.
- Arama sonuçlarının fazla sayıda ve detaylı olduğu durumlarda, kullanıcılara arama sonuçları içinde yeni bir arama yapabilme seçeneği sunulabilir.
- Kullanıcıların arama sonuçları içinde arama yapılabildiği bilgisi anlaşılır biçimde ifade edilmeli ve görsel olarak belirgin hale getirilmelidir.
- Kategoriye özel filtreleme seçenekleri sunulabilir.
- Filtreler tek parametre seçimi ile kısıtlanmamalı, çoklu parametre seçimine imkân tanımalıdır.
- Filtrede yer alan parametrelerin isimlendirilmesinde gerçek dünyada kullanılan ifadelerin seçilmesine dikkat edilmelidir.
- Filtreleme ayarları, kullanıcı alışkanlıkları düşünüldüğünde tercihen sol kenar çubuğunda gösterilebilir.
- Kullanıcılar filtreleme parametrelerini seçtikten sonra toplu olarak uygulayabilmelidir. Her parametre değişiminde sayfanın yenilenmesi kullanıcıları rahatsız edebilmektedir.
- Filtreleme gerçekleştirildiği zaman, kullanıcı alışkanlıklarına ve ihtiyacına göre, sayfa yeni sonuçların yüklendiği alana kaydırılabilir.
- Filtreleme uygulandıktan sonra yeni sonuçlar yüklenene kadar ekran hafif karartılarak yükleme göstergesi görüntülenebilir. Yeni sonuçların ekranda hiçbir değişim olmadan yüklenmesi kullanıcıların dikkatinden kaçabilmektedir.
- Sonuçlar üzerinde uygulanmış filtreler kullanıcılar tarafından kolaylıkla bulunabilecek bir pozisyonda konumlandırılmalıdır.
- Sonuçlar üzerinde uygulanmış filtreler kolaylıkla değiştirilebilmeli veya kaldırılabilmelidir.
- Sonuçlar üzerinde uygulanmış filtreler ya orijinal filtre öğesi üzerinde görülebilmeli veya sayfanın üst bölümünde toplu olarak görüntülenmelidir.
- Önemli filtreler sonuç listesinin üzerinde gösterilebilir.
- Farklı filtreler uygulanmış sayfaların tarayıcı geçmişinde yer alması ve kullanıcıların daha önce uyguladığı filtrelere erişebilmesi sağlanmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.3.4 – Sorting or filtering search results
- ISO 9241-151 / 8.5.5.3 – Refining searches
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, arama sonuçlarının farklı kriterlere göre filtrelenebilmesi sağlanmıştır.
Arama Sonuçlarının Gösterimi
İlke
Arama sonuçları kullanıcılara anlamlı gelecek şekilde ve alaka düzeyine göre sıralanarak gösterilmelidir.
Açıklama
Aramalar bir nevi kullanıcılar ile internet siteleri arasında gerçekleşen konuşmalardır. Kullanıcılar isteklerini / ihtiyaçlarını sorgu cümlecikleri ile ifade ederler. İnternet siteleri ise sonuçların olduğu bir sayfa ile kullanıcılara cevap verir. Sonuç sayfası genel arama deneyiminin önemli bir parçasıdır. Kullanıcı ihtiyaçlarına yönelik iyi tasarlanan bir sonuç sayfası, kullanıcı memnuniyetini de artıracaktır.
Yönergeler
- Arama sonuç sayfasında eşleşen kayıtların doğru ve sorgu ile alaka düzeyinin yüksek olmasına dikkat edilmelidir.
- Kullanıcının sorgusu arama yapıldıktan sonra silinmemelidir.
- Arama sonuç sayfasında yanlış yazılan ifadeler için yazım düzeltme önerilerine yer verilmelidir.
- Kullanıcılara arama sonuçlarının sayısı gösterilmelidir.
- Kullanıcıların en son yaptığı sorgulamaların listesi gösterilebilir.
- Arama sonuçları ayrı bir sayfada gösterilecekse, kullanıcıların aynı site içinde kaldıklarını anlayabilmeleri sağlanmalıdır.
- Arama sonuçlarının ilk sayfası en iyi şekilde optimize edilmeli, yaygın sorgulamalar için kullanıcı ihtiyacını en iyi karşılayacak sayfa sunulmalıdır. Kullanıcıların arama sonuçlarının ikinci sayfasına neredeyse hiç bakmadıkları dikkate alınmalıdır.
- “Sonuç Bulunamadı” sayfasında kullanıcılara arama yaptığı sorgu cümleciğinin dolu olduğu arama kutusu, benzer sorgulama önerileri ve yazım düzeltme önerileri sunulmalıdır.
- Arama sonuçlarının hangi kriterlere (tarih, uygunluk, başlık vb.) göre listelendiği ve varsa arama sonuçlarını filtreleme seçenekleri açıkça belirtilmelidir.
- İnternet sayfasının içeriği göz önünde bulundurularak, kullanıcıların arama sonuçlarını daraltabilmesi ya da detaylandırabilmesi seçeneği sunulmalıdır.
- Arama sonuçları hemen gösterilmeli, mümkünse arama alanının hemen altına yerleştirilerek kullanıcının ikinci bir tıklama yapması başlangıçta engellenmelidir. Çünkü kullanıcı sonucu değerlendirdikten sonra beğenmeyip yeniden bir başka arama kelimesi girebilme şansına kolayca sahip olacaktır.
- Arama sonuçlarında çok fazla parametrik değer ortaya çıkıyorsa kullanıcıya bu sayının filtre ile düşürülmesi yönünde öneri sunulabilir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.3.1 – Ordering of search results
- ISO 9241-151 / 8.5.3.2 – Relevance-based ranking of search results
- ISO 9241-151 / 8.5.3.3 – Descriptiveness of results
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, anahtar kelimelerle eşleşen uygun arama sonuçları gösterilmemektedir.
Arama Sonuçlarının Sayısı
İlke
Arama sonuçlarının toplam sayısı, sonuçların görüntülendiği sayfada yer almalıdır.
Açıklama
Sorgulanan anahtar kelimelere göre arama sonuçlarının hacmi çok farklı olabilmektedir. Arama sonuçlarının sayısı, kullanıcılar açısından sonuç sayfasında gösterilmesi gereken önemli bilgilerden biridir. Bu bilgiye göre kullanıcılar sonuç sayfasında ne kadar zaman harcayacaklarına karar verebilirler. Aynı zamanda, arama sonuçlarının sayfalara bölünmesi, kullanıcıların listelenen sonuçları daha hızlı ve kolay inceleyebilmesine yardımcı olacaktır.
Yönergeler
- İnternet sitelerinde arama sonuçları gösterilirken, toplam sonuç sayısı ve her sayfada kaç sonuç görüntülendiği belirtilmelidir.
- Arama sonuç sayfaları çok fazla sonuç listelediği takdirde tarayıcının yukarı aşağı kaydırabilme özelliği göz önüne alınarak 4 ya da 5 ekran boyu kadar düşey eksende uzatılması, ayrı ayrı sayfa sayısının artırılmasına oranla tercih edilmelidir.
- Büyük kapsamlı aramalarda kapsamın daraltılmasına imkân tanınmalı ve aşamalı arama iyileştirme özelliği desteklenmelidir.
- Fazla sayıda sonucun döndürüldüğü aramalarda, arama sonuçları eşit sayfalara bölünerek gösterilmeli, kullanıcılara sayfalar arasında gezinme imkânı verilmeli, kullanıcıya arama kapsamını daraltıcı filtre olanağı olduğu ifade edilmelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.4.3 – Providing feedback on the volume of the search result
- ISO 9241-151 / 8.5.4.4 – Handling large result sets
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 3/5
Örnek
Örnek sitede, arama sonuçlarının sayısı ve kaç sayfadan oluştuğu gösterilmiştir.
Basit ve Gelişmiş Arama
İlke
Arama alanları, arama kriterleri daraltılarak daha detaylı arama yapılmasına imkân tanımalıdır.
Açıklama
Bazı kullanıcılar basit arama tekniklerini kullanarak arama yapmayı tercih ederken, bazı kullanıcılar ise gelişmiş arama tekniklerini kullanmak isteyebilirler. Bu nedenle, internet sitelerindeki arama özelliği, hem basit hem de detaylı arama yapmak isteyen kullanıcılara yönelik tasarlanmalıdır.
Yönergeler
- Gelişmiş arama alanları varsayılan olarak kullanıcılara sunulmamalıdır.
- İnternet sitelerinde gelişmiş arama özelliklerine çok fazla içeriğin bulunduğu ve navigasyon öğelerinin yetersiz kaldığı durumlarda yer verilmelidir.
- Gelişmiş arama sayfasında, arama kriterlerinin açıklamasına ve kullanım talimatlarına yer verilmelidir.
- Gelişmiş arama sayfasında zorunlu ve tercihe bağlı alanlar açık bir şekilde belirtilmelidir.
- İnternet sitelerinde yer alan arama alanlarında farklı arama teknikleri kullanılıyorsa, bu bilgi kullanıcılar ile paylaşılmalıdır.
- Kullanıcıların yazdıkları anahtar kelimelerle doğru aramayı nasıl yapabilecekleri sade ve anlaşılır bir dille anlatılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.2.3 – Providing a simple search function
- ISO 9241-151 / 8.5.2.4 – Advanced search
- ISO 9241-151 / 8.5.2.6 – Describing the search technique used
Faydalı Kaynaklar
- –
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, sitenin amacı göz önünde bulundurularak kullanıcıların farklı kriterlerle daha detaylı arama yapabilecekleri arama seçenekleri sunulmuştur.
Büyük ya da Küçük Harf ile Arama
İlke
Aramalar büyük-küçük harf duyarlı olmamalıdır.
Açıklama
Kullanıcılar genellikle arama yaparken büyük ya da küçük harf kullanımına önem vermezler. Bundan dolayı birçok internet sitesinde arama alanı büyük-küçük harf duyarlı olmayacak şekilde kullanıcılara sunulmaktadır.
Yönergeler
- Büyük ya da küçük harf kullanımının önemli ve ayırt edici olduğu durumlarda kullanıcılar bu konuda bilgilendirilmelidir.
- Türk Alfabesinde kullanılan küçük “ı” ve büyük “İ” harfleri dikkate alınmalı ve büyük küçük harf dönüşümlerinde harf kodunun değiştiği unutulmamalı, bununla ilgili teknik önlemin alınmış olmasına dikkat edilmelidir.
Referanslar
- –
Faydalı Kaynaklar
- –
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, küçük ya da büyük harfle yazılan anahtar kelimeler ile aynı arama sonuçlarına ulaşılabilmekte, kullanıcıların hızlı ve doğru arama yapması kolaylaştırılmaktadır.
Hata Toleransı Arama
İlke
İnternet sitelerinde hata toleranslı arama yapılabilmeli, uygun sonucun bulunamadığı aramalarda kullanıcılara arama ile ilgili öneriler verilmelidir.
Açıklama
Kullanıcı genellikle aradığı öğelerin sitede bulunduğu varsayımı ile arama yapar. Bazı nadir durumlarda kaydın bulunmaması hedefi ile arama gerçekleştirilir (Örn. Sabıka kaydı vb.). Arama sonucunda verilen mesajlar ve içerik bu durum göz önünde bulundurularak düzenlenir. Kullanıcılar arama yapmak istedikleri anahtar kelimeleri dilbilgisi ve imla kurallarına dikkat etmeden, eksik ya da hatalı olarak yazabilirler. Bu gibi durumlarda eksik ya da hatalı girilen kelimelere ait arama sonuçları gösterilirken, doğru kelime ile tekrar arama yapılması da önerilebilir.
Yönergeler
- Yaygın olarak karıştırılan ya da yanlış bilinen kelimelere yönelik “… ile tekrar arama yapabilirsiniz.” gibi yönlendirmelere yer verilmesi tavsiye edilmektedir.
- Akıllı arama (auto-suggestion) yöntemi ile yanlış yazılan kelimelerin doğru halleri, alternatifi bulunan kelimeler veya farklı şekilde ifade edilebilen içerikler, hizmetler önerilebilir. (Örn. “4A Döküm” için “SGK Hizmet Dökümü”nün önerilmesi vb.)
- “Sonuç Bulunamadı” sayfasında kullanıcılara arama yaptığı sorgu cümleciğinin dolu olduğu arama kutusu, benzer sorgulama önerileri ve yazım düzeltme önerileri sunulmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.2.10 – Error-tolerant search
- ISO 9241-151 / 8.5.5.1 – Giving advice for unsuccessful searches
Faydalı Kaynaklar
- –
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, yazım hatası yapılan arama ile ilgili öneri yapılmakta ve kelimenin doğru yazımına yönelik arama sonuçları gösterilmektedir.
Sayfa Meta Verileri
İlke
İnternet sitelerinde asgari olarak “Tanım (Description)”, “Anahtar Kelime (Keyword)” ve “Yazar (Author)” üst verilerine yer verilmelidir.
Açıklama
Meta veri (Metadata) bir veriyi tanımlayan/anlatan bilgilerdir. Kısaca, veri hakkında veri olarak ifade edilebilmektedir. İnternet sayfalarında kullanılan meta verileri sayfalar üzerinde görüntülenmez. Bu veriler tarayıcılar, arama motorları ve diğer web servisleri tarafından kullanılır.
Yönergeler
- İçerik türü ve karakter setini belirleyen “content-type” meta verisi kullanılarak dil karakterlerinin düzgün görüntülenmesi sağlanmalıdır.
- Her ne kadar meta etiketi ile tanımlanmasa da sayfa başlığının yazıldığı “title” etiketi dikkatlice belirlenmelidir.
- Bu veri arama motorları açısından çok önemlidir.
- Sayfa kısa açıklamasının yazdığı “description” meta verisi sayfa içeriğini en iyi şekilde yansıtmalıdır. Bu verinin arama motoru sıralamasında etkisi olmasa da, kullanıcıların arama sonuçlarından site bağlantısını tıklamayı tercih etmesinde büyük önem taşımaktadır.
- Mobil cihaz internet kullanımının yaygınlaştığı günümüzde, kullanıcılara kötü bir mobil deneyim yaşatılmaması için HTML5 ile tanıtılan “viewport” meta verisi kullanılmalıdır.
- Sayfa içeriği ile ilgili anahtar kelimelerin tanımlandığı “keywords” meta verisi günümüzde arama motorları açısından eskiden olduğu kadar önemli değildir. Ancak hazır sistemler kullanılıyor ve bu sözcükler otomatik olarak üretilebiliyorsa tercih edilebilir.
- Sayfa içerisinde ki linklerin arama motorları tarafından indekslenmesi veya takip edilmesi / edilmemesi önemli görülüyorsa, “robots” meta verisi kullanılmalıdır.
- İnternet sitesi birden fazla dilde içerik sunuyor ise ana dili belirtmek için “language” meta verisi kullanılmalıdır.
- Çeşitli diğer benzer tema veya sitelerden kod transferi ve yeniden kullanım yapılarak geliştirilen sayfalarda meta bölümleri unutulmadan değiştirilmelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 6.11 – Identifying the website and its owner
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 5/5
Örnek
Örnekte, önemli meta verilerinin kullanıldığı görülebiliyor.
Site İçi Arama
İlke
Kullanıcılara site içinde arama yapabilecekleri arama alanları sunulmalı, bu alanların internet sitesinin hangi bölüm ya da bölümleri içinde arama yaptığı belirtilmelidir.
Açıklama
Arama alanları büyük çaplı internet siteleri için özellikle daha önemlidir. Site içerisinde navigasyonu (gezinimi) ve içeriğe erişimi kolaylaştıran önemli unsurlardandır. Kullanıcılar çoğu zaman arama alanına girilen anahtar kelimeler ile sitenin tamamı içerisinde arama yapabileceklerini düşünürler. Kullanıcılar navigasyon öğelerinden aradıkları sayfaya erişemedikleri zaman arama alanlarını kurtarıcı olarak kullanırlar.
Yönergeler
- Kullanıcılar arama alanını bulunduğu sayfadan kullanabilmeli, bunun için fazladan tıklamaya ihtiyaç duymamalıdır.
- Arama alanının kolayca bulunabilmesi için büyüteç ikonu en basit hali ile kullanılmalıdır. Büyüteç ikonu kullanıcıların en iyi tanıdığı birkaç ikondan biridir.
- Arama alanı sayfanın sağ üst bölümüne yerleştirilmelidir. Bu alan kullanıcıların arama kutusunu bulmayı bekledikleri ilk yerdir.
- Arama kutusunun yanında arama düğmesine de yer verilmelidir. Arama işlemi klavyeden “Enter” tuşuna basılarak da yapılabildiği halde, bazı kullanıcılar bu alanda hala bir arama düğmesini görmeyi beklemektedir.
- Kullanıcıların uzun arama sorguları kullanabileceği dikkate alınarak arama alanının boyu uygun tutulmalıdır. Araştırmaya göre, arama kutusunun boyu 27 karakter tutulduğu zaman sorguların 90%’ı bu alanda tüm kelimeleri ile görüntülenebiliyor.
- Arama alanları ile internet sitesinin tamamında arama yapılabilmeli, eğer sitenin sadece belirli bir bölümünde arama yapılıyorsa, kullanıcılara bu bilgi açık ve anlaşılır bir biçimde verilmelidir.
- İnternet sitesinin amaç ve kapsamına göre arama alanları tasarlanmalı, kullanıcıların ihtiyaç ve alışkanlıklarına göre basit ya da gelişmiş arama gibi farklı seçenekler sunulmalıdır.
- Arama sonuçlarında eş anlamlılar ve kısmi eşleşmeler de dikkate alınmalıdır.
- Kullanıcılar arama kutusuna yazdıkları esnada bu alanın hemen altında akıllı arama (auto-suggestion) mekanizması kullanılmalıdır.
- Çok fazla aranan ifadeler için sonuçların iyileştirilmesine yönelik özel çalışma yapılabilir.
- Hatalı yazılan kelimelerin doğru ele alınmasına yönelik çalışma yapılabilir.
- Arama sonuçlarında çok etkili ve ayırıcı özellikte olmayan edat, bağlaç ve diğer kelimeler (ama, için, ve, veya, vb.), arama işleminde dikkate alınmamalıdır.
- İnternet sitesine ait bütün sayfalardan arama alanına ulaşılabilmesi sağlanmalıdır. Kullanıcılar arama yapmak istediklerinde sürekli olarak ana sayfaya dönmek zorunda bırakılmamalıdır. Ancak, yapılan işlem adımı ya da görüntülenen sayfa içeriği arama yapmayı gerektirmiyorsa, bu sayfalar istisna olarak kabul edilebilir.
- Arama yapan kullanıcının sitede aradığı kelimeyi ya da kelimeleri bulmayı hedeflediği varsayımına göre plan yapılmalıdır. Arama başarısız olduğunda kullanıcıya yol gösterilmeli, yaptığı görev ve aranan öğeler tekrar gösterilmelidir. Birçok durumda klavye hatası nedeniyle yanlış girilen öğeler, “arama başarısız ekranında” gösterilmek suretiyle fark edilebilir ve kullanıcı tarafından düzeltilebilir.
- Arama sonuçları birden çok olma durumunda listelenmelidir.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.2.1 – Providing a search function
- ISO 9241-151 / 8.5.2.2 – Providing appropriate search functions
- ISO 9241-151/ 8.5.2.7 – Availability of search
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 5/5
Örnek
Örnek sitede, kullanıcıların site içerisinde arama yapabileceğini belirten bir arama alanına yer verilmiştir. Ayrıca arama yapılan alanın sitenin hangi bölüm ya da bölümleri içinde arandığı açık bir şekilde gösterilmiştir.
Sorgunun Arama Sonuçlarıyla Birlikte Gösterimi
İlke
Arama alanlarına yazılan anahtar kelimeler, arama sonuçlarının listelendiği sayfada da gösterilmelidir.
Açıklama
Kullanıcılar aramak istedikleri anahtar kelimeleri bazen yanlış yazabilmekte veya sonuç sayfasında aradığını bulamayan kullanıcılar yeni bir sorgulama yapmak isteyebilmektedir. Yanlış yazılan sorguların görülerek düzeltilebilmesi ve yeni bir sorgulama yapılabilmesi için arama alanının ve sorgulanan anahtar kelimelerin arama sonuçlarının listelendiği sayfada yer alması gerekmektedir.
Yönergeler
- Arama sonuçlarının gösterildiği sayfalarda sorgulanan anahtar kelimeler de görüntülenmelidir.
- Arama sonuçlarının görüntülendiği sayfada arama alanına yer verilmeli, kullanıcıların anahtar kelimeleri değiştirerek ya da yeni kelimelerle tekrar arama yapabilmesi sağlanmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 8.5.4.5 – Showing the query with the results
- ISO 9241-151 / 8.5.5.2 – Repeating searches
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
★★★★★ 4/5
Örnek
Örnek sitede, arama sonuçlarının listelendiği sayfada arama yapılan kelimeler görünmektedir.