KAMİS
Kullanıcı Odaklı Tasarım
İlke
Açıklama
İnternet siteleri tasarımının hedef kitledeki kullanıcılara göre şekillendirilmesi, o internet sitesinin başarısı açısından çok büyük önem arz etmektedir. Kullanıcı ihtiyaçlarının dikkate alınmadığı internet siteleri, çok büyük emekler harcanmış olsa dahi başarısız olmaktadır. İyi bir site sadece görselliği veya kullanılan teknolojiler ile değil, aynı zamanda kullanılabilirliği ve içeriğiyle de kendini ortaya koyar.
Kurumların zaman içinde hedef kitleye yönelik yeni hizmetleri ve görevleri oluşabilir. Başarılı bir internet sitesi, ileride bu genişlemenin olabileceği dikkate alınarak hazırlanır.
Yönergeler
- Görsel bileşenler, yazı karakter özellikleri, menü tasarımı kullanıcı özelliklerine uygun olarak hazırlanmalıdır.
- Kullanıcılara sunulan içerik, internet sitesinin kullanım amacına uygun olmalıdır.
- İçerikler hedef kitleye ve onların görevlerine uygun olmalıdır.
- İçerik, görsel tasarım bileşenlerinin gölgesinde kalmamalıdır.
- Genişlemeye açık bir teknik ve navigasyon yapısı kullanılmalıdır.
Referanslar
- ISO 9241-151 / 7.1.3 – Appropriateness of content for the target group and tasks
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
Örnek
İlke
Açıklama
İnternet siteleri geliştirilmeye başlanmadan önce sitenin hedefleri doğrultusunda kullanıcı özelliklerinin detaylı olarak analiz edilmesi, kullanıcıların ihtiyaç ve beklentilerinin doğru olarak anlaşılabilmesi açısından gereklidir. Bu nedenle internet sitesinin hedef kitlesini temsil eden persona oluşturulmalıdır. Herkesi temsil eden az sayıda persona tanımlamak yerine farklı hedef kitlelerden örnek oluşturan kullanıcı personası oluşturulmalıdır.
Persona, internet sitesini kullanması beklenen tipik kullanıcı karakterlerini ifade etmektedir. Hedef kitleyi tanımaya ve geliştirilecek internet sitesinin kullanıcı karakterleri hakkında karar vermeye yardımcı olmaktadır. Oluşturulan persona ile hedef kitlenin birbirine yakın olması, internet sitesinin kullanıcıların ihtiyaç ve beklentilerini karşılama oranını artıracaktır. Personaların birbirinden farklı kullanıcı gruplarını temsil edici biçimde ayrı ayrı seçilmesi, bu gruplara götürülen hizmetin kalitesinin iyileştirilmesinde önem taşır.
Yönergeler
- Persona, internet sitesinin hedef kitlesi olan gerçek kullanıcılar düşünülerek oluşturulmalıdır.
- Personalar oluşturulurken internet sitesinde kullanıcıların yapabileceği işlemler göz önünde bulundurulmalıdır.
- Kişinin yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, mesleği, gelir durumu, yaşadığı çevre, kişisel özellikleri, eğitim durumu, sosyal sınıfı, teknoloji kullanımı, hobileri ve ilgi alanları gibi bilgilerin personalar yer almasına dikkat edilmelidir.
- Personaların sistemi kullanım senaryoları kısa paragraflar halinde yazılı olarak tanımlanabilir ve oluşturulan doküman site tasarım / geliştirme ekibi ile paylaşılabilir.
- Büyük projelerde profillerdeki gerçek kullanıcılarla temas ederek ön mülakatlar, prototip deneyleri gibi çalışmalar yapılabilir.
Referanslar
- ISO 9241-210 / Human-centred design for interactive systems
- ISO 9241-151 / 6.3 – Analysing the target user groups
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
Örnek
İlke
Açıklama
Kullanıcılar kamu internet sitelerini belirli bir amaçla kullanırlar ve bu amacı gerçekleştirmek isterler. Bunun yanında kullanıcılar, genel kamusal beklentilere ve genel yazılım / donanım eğilimlerine, beklentilerine (mobil uygulama vb.) sahiptirler. Kullanıcılar, internet sitesi tasarımında başlıca paydaştır. Bu nedenle site tasarımı ve kurgulama aşamasından itibaren kullanıcıların geliştirme ve idame sürecinde dikkate alınması gereklidir.
Prototip ekranlar ve sitenin tasarımı üzerinden hedef kitle içerisinden seçilecek kullanıcılar ile yapılacak analiz çalışmaları, internet sitesinin tasarımının olgunlaşmasına ve kullanıcıların site üzerindeki alışkanlıklarının belirlenmesine fayda sağlayacaktır. Tasarım ve geliştirme aşamalarına geçilmeden önce kullanıcıların ihtiyaçlarının açık ve doğru bir şekilde tespit edilmesi, olası kullanılabilirlik problemlerinin önüne geçilmesine katkı sağlayacaktır. İleri safhalarda ortaya çıkabilecek sorunlar, kullanıcılar ile erken aşamada iletişim ve test yapılması sureti ile büyük masraf ve zahmete yol açmadan giderilebilir. Genellikle kurumsal gelişim ve teknolojik yenilikler birimleri hedef kaymasına yol açmakta, detayların asıl amaçların önüne geçmesine neden olabilmektedir.
Yönergeler
- İnternet sitesi geliştirmeye başlanmadan önce ihtiyaç analizi yapılmalı; hedef kitlenin ihtiyaç ve beklentileri detaylı olarak belirlenmelidir.
- Geliştirilen prototip ekranlar üzerinden sitenin tasarımı ile ilgili olarak kullanıcılardan geri bildirim alınmalıdır.
- İnternet sitesinin kullanılmaya başlanmasından sonra da kullanıcılar ile etkileşim içinde olunarak gerekli güncellemeler yapılmalıdır.
- Kullanıcı deneyimlerini gözlemlemek amacıyla kullanılan test dokümanları ve kayıt altına alınan videolar, geliştiricilerin erişebileceği bir ortamda saklanmalıdır.
Referanslar
- ISO-9241-210 Kullanıcı Merkezli Tasarım Standardı
- ISO-9241-151 / 6.2 – Determining the purpose of a Web application
- ISO-9241-151 / 6.4 – Analysing the users’ goals and tasks
- ISO-9241-151 / 6.5 – Matching application purpose and user goals
Faydalı Kaynaklar
Önem Derecesi
Örnek
