TÜBİTAK BİLGEM, Bilişim Teknolojileri Enstitüsü (BTE) tarafından Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) ile birlikte geliştirilmiş olan YERLİSİNYAL sistemi, Demiryolu Anklaşman Sistemleri Uluslararası Emniyet Denetimi’nin başarıyla tamamlanmasıyla, demiryollarında ulaşılabilecek en üst emniyet düzeyi olan SIL4 seviyesinde sertifikalandırıldı. Sistemlerimiz, SIL4 emniyet düzeyinde sertifikalandırılmış Türkiye’nin ilk ve tek anklaşman sistemi oldu.
Aynı rotada ilerleyen veya rotaları çakışan trenlerin çarpışmasını önleyen ve rota ataması, tespiti ve blokesi yaparak tren trafiğinin emniyetli olarak yürütülebilmesini sağlayan anklaşman sistemleri; bu yönüyle demiryolu sinyalizasyon sistemlerinin en kritik parçası olup, uzun yıllar boyunca sadece yurt dışından temin edilebilmişti. Bu alanda dışa bağımlılığa son vermek adına sürdürülen çalışmalar neticesinde TÜBİTAK BİLGEM YERLİSİNYAL, anklaşman sistemlerini ve trafik kontrol merkezlerini yerli olarak geliştirdi. TÜBİTAK BİLGEM ve TCDD iş birliği ile yürütülen “YERLİSİNYAL” projeleri ile uzun yıllar sadece yurt dışı firmalar üzerinden sağlanabilen demiryolu sinyalizasyon sistemleri artık yerli kaynaklar ile de geliştirilmeye başlandı. Bu alandaki dışa bağımlılığı sona erdirmiş olan YERLİSİNYAL sistemlerinin, ihtiyaç duyulan demiryolu hatlarımızda yaygınlaştırılma faaliyetleri de hızla devam etmektedir:
- Ortaklar – Denizli
- Malatya – Elazığ
- Afyon – Karakuyu
- Isparta – Burdur – Denizli
- Kayaş – Yerköy
TÜBİTAK BİLGEM YERLİSİNYAL sistemleri bu hat kesimleri için hâlen geliştirilmeye devam etmekte ve aşama aşama devreye alınmaktadır. Bu yıl içinde Torbalı – Ödemiş ve Halkalı – Çerkezköy hat kesimleri için de çalışmalar başlatılacaktır.
YERLİSİNYAL sistemlerinin Avrupa Tren Kontrol Sistemi (ETCS) Seviye 1 uyumlu hâle getirilmesi çalışmaları sürdürülmekte olup, laboratuvar aşaması tamamlanmıştır. Bu sistem, yol boyu sinyallerle tesis edilmiş geleneksel sinyal sistemlerinin üzerine kurulabilmekte ve standart bir tren koruma sisteminin tesisine olanak sağlamaktadır. Bu sayede sistemlerimizin, hızlı tren hatları dâhil tüm demiryollarımızda kullanılması mümkün hâle gelecektir.
Ana hat sinyalizasyonunda edinilmiş birikimin kentiçi metro sistemlerine aktarılması yönünde çalışmalar da sürdürülmekte olup, Türkiye’nin yerli ilk CBTC Metro Hatboyu Sinyalizasyon Sistemleri geliştirme çalışmaları tamamlanma aşamasına gelmiştir. Sistem ilk olarak bu yıl içinde Gayrettepe – İstanbul Yeni Havalimanı Metro hattında devreye alınacaktır.
TÜBİTAK BİLGEM YERLİSİNYAL sistemleri; sertifikalandırılmış yüksek emniyet seviyesi, kısa uygulama süresi ve düşük maliyetleri ile, tüm demiryollarımızın sinyalli hâle getirilmesi yolunda büyük bir kazanımdır.