Page 170 - bilgem-teknoloji-dergisi-6
P. 170

Melahat PARLAR                 Çinili Köşk


                                                                                                                Kapaklı kase.                Figürlü Çini Parçası                                                         Dilim Desenli Tabak
                                                                                                                                             Minai tekniğinde bezemeli beş parçadan oluşan figürlü çini parçası, 12. yüzyıl ikinci  1490–1500 yıllarına ait tabakta metal



                                                                                                                                            yarısında yapıldığı tahmin edilmektedir. Sekizgenler ve dört kollu yıldızlar şeklinde  eserlerden etkilenerek yapılan dilim
                                                                                                                                            bir düzenleme olduğu, sekizgenlerin birinin içinde ise elinde doğan tutan bir atlı  motifi görülmektedir. Bunun d ışında



                                                                                                                                            avcı görülmektedir. Bindiği at ve koşum takımı ayrıntılarıyla görülmektedir. Konya  h a t a y î l i ,    r u m  î l i    k  ıv r ım     d a l l a r
                                                                                                                                            II. Kılıç Arslan Köşkü kalıntılarından bulunmuştur.                          görülmektedir.
           Kapaklı Kase                                                                                                                      Figürlü çini parçası.




           18.yüzyıl ilk yarısında yapılan kâse,
          şeffaf s ır altına  çok  renk bezemelidir.


          Beyaz zemin üzerine kırmızı, sarı, mavi
          ve yeşil renkler kullanılarak çiçek




          motifleriyle süslenmiştir. Özellikle limon
          sarısı dikkat çekicidir.
                                                                                        Tavus Kuşu Motifli Tabak
           Tavus kuşu motifli tabak.
                                                                                        Tabak üzerindeki tavus kuşu motifinde
                                                                                       başını geriye atmış, gövdesi ile başı mavi
                                                                                       -yeşil, ayakları, kanadı ve gagası kiremit
                                                                                       kırmızı ile süslüdür. Çevresinde stilize
                                                                                       bulut ve dalga motifleri kullanılmıştır.









                                                                                        Pencere Alınlığı

                                                                                        İznik yapımı eser, Haseki Hürrem Sultan              Selçuklu Tabak
                                                                                       Medresesi’ne aittir. Lacivert zemine beyaz            13. yüzyıla tarihlenen  Aksaray-Niğde menşeili tabak, filizi yeşil zemine kazıma





                                                                                       celi sülüs hatla bir ayet yazılmıştır.               (sgraffito) ve geniş oyma (champleve) tekniğinde bezemelidir. Ortasında karşılıklı
                                                                                                                                            iki büyük kuşun kanatları arasında üç küçük kuş görülmektedir. İyi bir işçilik görünen
                                                                                                                                            tabak saray için sipariş edilmiş olmalıdır.
           Mavi-Beyaz Cami Kandili                                                                            Pencere alınlığı.

           II. Beyazıt Türbesi’nden  gelen  cami




          kandilidir. 1510–1510 olarak bilinen



          yapım zamanında beğenilerek eserler
          üzerine uygulanan paftaların içine “ Allah,
          Muhammed, Ali” yazılmıştır. Rûmîler,
          hatayîler, düğümlü Çin bulutu kıvrımları,
          örgülü kûfî hatlı madalyonlar sıralanır.
          Dip kısmında meandr süsleme dikkati
          çeker. Meandr, zigzag şeklinde süregelen
          bir desen şeklidir.
                                                                                                                                             Selçuklu tabağı.                                                                                Dilim desenli tabak.
                                                                                                                                             Dergimizin bu sayısında sizlere Çinili Köşk’ü gezerek tarih ve sanat molası vermek  KAYNAKÇA
                                                                                                                                            istedik. Umarım yazımızı  beğenir ve köşkü kendi gözlerinizle görmek istersiniz.
                                                                                                                                                                                                                          [1]   A. Pasinli ve S. Balaman, "Türk Çini
                                                                                                                                             Anadolu tarihine, çini-seramik ve yapı süsleme sanatlarına farkındalık yaratmayı  ve Keramikleri, Çinili Köşk", A Turizm
                                                                                                                                            amaçlayan bu yazıya katkı ve yardımlarından ötürü İstanbul Arkeoloji Müzeleri  Yayınları, İstanbul, 1992.
                                                                                                                                            müdür yardımcısı Tuğçe Akbaytogan'a ve Çinili Köşk sorumlusu arkeolog Nilüfer
                                                                                                                                            Aydın’a için çok teşekkür ederiz.                                             [2]   N Aydın, “Çinili Köşk Müzesi”
                                                                                                                                                                                                                         İstanbul, 2007.

                                                                168                                    Sayı 06   Mayıs-Ağustos 2011         http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/                     169
                                                                                                            ·
   165   166   167   168   169   170   171   172   173   174   175