Page 64 - bilgem-teknoloji-dergisi-6
P. 64
Bilal KILIÇ Kalite Çemberleri ve Sorun Çözme Yöntemleri
Üyeler: Çemberin oluşumundaki en önemli unsurdur. Üyeler • Fikir ve görüşlerin uygulanmasına olanak sağlamak, • Çok çeşitli konularda yarar sağlayan eğitimler, kavramı çember üyelerinin belli bir ölçüde yenilenmesine
• Fikir ve görüşlerin uygulanmasına olanak sağlamak,
Üyeler: Çemberin oluşumundaki en önemli unsurdur. Üyeler
gönüllülük esasına dayalı olarak çalışır. Çembere çalışmalarıyla
gönüllülük esasına dayalı olarak çalışır. Çembere çalışmalarıyla mutlak anlamda karşı değildir. Ancak bu yenilenme, çemberin
• Grup çalışmalarını özendirmek, bireyselliği önlemek,
katkıda bulunan kişilerdir. Üyeler, grup liderinin yardımı ile
katkıda bulunan kişilerdir. Üyeler, grup liderinin yardımı ile • Grup çalışmalarını özendirmek, bireyselliği önlemek, • Grup içinde işbirliği yapma ve sahiplenme duygusunun büyük bölümünü kapsayacak ölçüde ya da grubun çok sık
rehber tarafından sorun çözme ve iletişim becerileri konusunda • Bireylerin liderlik ve yaratıcılık yeteneklerinin gelişmesine geliştirilmesi, yenilenmesi anlamında olmamalıdır.
rehber tarafından sorun çözme ve iletişim becerileri konusunda
• Bireylerin liderlik ve yaratıcılık yeteneklerinin gelişmesine
eğitim alırlar. Üyelerin, bütün toplantılarda bulunmak, istatistik katkıda bulunmaknmak • Bilgi, hayal gücü, karar verme ve değerlendirme
eğitim alırlar. Üyelerin, bütün toplantılarda bulunmak, istatistik
katkıda bulu
yöntemleri öğrenmek, davranış tüzüğüne uymak, kalite çemberi yeteneklerinin geliştirilmesi, Grup etkinliği: Grup çalışması sonucu takım ruhu ortaya
yöntemleri öğrenmek, davranış tüzüğüne uymak, kalite çemberi
ilkelerine bağlı davranmak, kalite çemberi programını tanımak, 6. Kalite Çemberlerinin Yararları çıkar, çalışanlar kendilerine verilen değeri anlar.
6. Kalite Çemberlerinin Yararları
ilkelerine bağlı davranmak, kalite çemberi programını tanımak,
işi hoşnut olarak yapmak, çembere yeni üyeler bulmak, sorunun • Sorun çözme yöntemlerinin öğrenilmesi, tanıların başarıyla Ödüllendirme: Çember üyelerinin sorun çözme, öneri
işi hoşnut olarak yapmak, çembere yeni üyeler bulmak, sorunun
Kalite çemberlerinin hem işverene, hem çalışanlara hem de
çözümüne katılmak, öneriler geliştirmek gibi görevleri vardır. Kalite çemberlerinin hem işverene, hem çalışanlara hem de konulması, sorunların önlenebilmesi, geliştirme ve çemberlere süreklilik kazandırma konularındaki
çözümüne katılmak, öneriler geliştirmek gibi görevleri vardır.
Bir kalite çemberinde üye sayısı genel olarak 6-12’dir. müşterilere yönelik yararları vardır. Kalite çemberlerine katkılarının yönetim tarafından övülmesi, ödüllendirilmesi
müşterilere yönelik yararları vardır. Kalite çemberlerine
Bir kalite çemberinde üye sayısı genel olarak 6-12’dir.
katılanların diğer çalışanlara göre işten geri kalma oranlarında • Liderlik yeteneklerinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi,
katılanların diğer çalışanlara göre işten geri kalma oranlarında
Üyeler, çemberin oluşumundaki en azalma, gayretlerinde ve işe bağlılıklarında belirgin bir şekilde • Gizli kalmış yeteneklerin ortaya çıkarılması, gerekir. Böylelikle görüşlerinin dikkate alındığının farkına
azalma, gayretlerinde ve işe bağlılıklarında belirgin bir şekilde
varan çember üyelerinin çalışmalarına canlılık kazandırılmış
artma olduğu gözlenmiştir. Ayrıca kalite çemberlerinin
önemli unsurdur. artma olduğu gözlenmiştir. Ayrıca kalite çemberlerinin olunur.
uygulandığı pek çok işletmede her yıl milyonlarca TL’lik • İş görenlere, çalıştıkları bölümlerdeki çalışmalarda etkin
uygulandığı pek çok işletmede her yıl milyonlarca TL’lik
5. Kalite Çemberinin Amaçları kazanım sağlanabildiği görülmüştür. rol alabilme olanağının sağlanması. 8. Kalite Çemberinin Çalışma Yöntemi
kazanım sağlanabildiği görülmüştür.
5. Kalite Çemberinin Amaçları
Kalite çemberi kavramı, bir kuruluşta birçok alanda Kalite çemberlerinin hem işverene, hem • Çalışanlarda moral yüksekliğinin, özgüven yüksekliğinin Kalite çemberlerinin işleyişi sırasında, aşağıdaki işlemler
Kalite çemberi kavramı, bir kuruluşta birçok alanda
uygulanabilir. Bunlar; kuruluş yönetimi ve iş organizasyonu, çalışanlara hem de müşterilere yönelik ve iş memnuniyetinin artması,
uygulanabilir. Bunlar; kuruluş yönetimi ve iş organizasyonu, gerçekleştirilir.
iş verimliliği, müşteri memnuniyeti, maddi değerini arttırma,
iş verimliliği, müşteri memnuniyeti, maddi değerini arttırma, yararları vardır. • İşinde yükselme,
satış sonrası hizmet ve destek, müşteri bilgilendirme, eğitim, Sorunun belirlenmesi
satış sonrası hizmet ve destek, müşteri bilgilendirme, eğitim,
bakım kolaylığı, hizmet hızı ve kalitesi, kuruluş imajı, güvenilirlik
bakım kolaylığı, hizmet hızı ve kalitesi, kuruluş imajı, güvenilirlik Kalite çemberlerinin kuruluşa sağladığı başlıca yararlar: 7. Kalite Çemberinin Özellikleri Kalite çemberleri, sorunları belirlerken, kendi çember
vb. alanlardır.
vb. alanlardır. Kalite çemberlerinin kuruluşa sağladığı başlıca yararlar: üyelerinden, yönetimden, diğer ekiplerden ve birimlerden
Kalite çemberlerinin en önemli yönü insan kaynaklarının ve • Çalışanlar arası ve bölümler arası işbirliğinde artış, Kalite çemberlerinin oluşturulması ve işletilmesi aşağıdaki yararlanabilir. Sorunlar belirlenirken çeşitli yöntemler kullanılır.
Kalite çemberlerinin en önemli yönü insan kaynaklarının ve
teknik kaynakların bir araya getirilmesinde düzenli bir • Çalışanlar arası ve bölümler arası işbirliğinde artış, özellikleri içerir: Fakat içlerinden en etkilisinin “beyin fırtınası” olduğu
• Çalışanlarda, kuruluşun sorunlarına karşı ilgi artışı,
teknik kaynakların bir araya getirilmesinde düzenli bir • Çalışanlarda, kuruluşun sorunlarına karşı ilgi artışı, söylenebilir.
yaklaşımın sağlanmasıdır. Amaç, ürün kalitesinin, çalışma
yaklaşımın sağlanmasıdır. Amaç, ürün kalitesinin, çalışma • Ürün ve hizmet kalitesinde artış, Gönüllülük: Kalite çemberlerine katılan çalışanların gönüllü
yaşamı kalitesinin ve kurumsal verimliliğin artırılmasıdır.
yaşamı kalitesinin ve kurumsal verimliliğin artırılmasıdır. • Ürün ve hizmet kalitesinde artış, kişilerden olması gerekir. Başka bir deyişle, grubu oluşturan Sorunun seçimi
Kalite çemberlerinin en önemli yönü insan • Çalışanların devamsızlıklarında azalma, üyeler atama yoluyla gelmemeli, katılım konusunda üst yönetim
Sorunlardan hangisinin, kalite çemberleri tarafından üzerinde
kaynaklarının ve teknik kaynakların bir araya • Çalışanların devamsızlıklarında azalma, tarafından bir baskı yapılmamalı, yalnızca üst yönetim bu tartışılmak üzere seçileceğine çember üyeleri karar verir.
• İşveren-işçi ve yönetim-sendika arasında daha iyi ilişkilerin
konudaki kararlılığını, isteğini ve desteğini işletme çalışanlarına
getirilmesinde düzenli bir yaklaşımın • İşveren-işçi ve yönetim-sendika arasında daha iyi ilişkilerin göstermelidir. Üyelerin çembere katılımlarında gönüllülük
kurulması,
sağlanmasıdır. kurulması, esası söz konusu iken, çember liderlerinin çemberlere Sorunun analizi
• Uzun süredir göz ardı edilen veya hiç fark edilmemiş
• Uzun süredir göz ardı edilen veya hiç fark edilmemiş katılımında gönüllülük esası aranmayabilir. Bir sorunun analizinde “beyin fırtınası” ve “neden sonuç
Kalite çemberlerinin esas amaçlarını şöyle sıralayabiliriz: sorunların çözümü, analizi” kullanılır. Lider, genellikle üyelere, nedenlerle ilgili
sorunların çözümü,
Kalite çemberlerinin esas amaçlarını şöyle sıralayabiliriz: Kendini geliştirme: Yöneticiler ve kalite liderleri, eğitim ve
• Hataları azaltmak, kaliteyi yükseltmek, • Önerilen sorunların kabulünde ve giderilmesinde artış, yetiştirme yoluyla insanların yeteneklerini geliştirmeye önem fikirlerini sorar ve bu nedenleri bir kağıda liste halinde sıralar.
• Önerilen sorunların kabulünde ve giderilmesinde artış,
• Hataları azaltmak, kaliteyi yükseltmek, vermelidir. Kişilerin kendilerini tanımalarına ve anlamalarına Asıl neden, grubun onayı ile belirlendikten sonra, üyeler bu
• Üretim giderlerini düşürmek, • Yeni teknolojilerin yerleştirilmesi, yeni üretim ve hizmet da ayrıca önem verilmelidir. nedene çözüm aramayı sürdürebilir.
• Yeni teknolojilerin yerleştirilmesi, yeni üretim ve hizmet
• Üretim giderlerini düşürmek, alanlarının açılması gibi konuların çalışanlar tarafından
• Çalışanların, eğitilmelerini sağlayarak, sorunları kavrama alanlarının açılması gibi konuların çalışanlar tarafından Önerilen çözüm
kolay kabul edilmesi,
ve çözme kapasitesini geliştirmek, kolay kabul edilmesi, Karşılıklı gelişme: İnsanlar birbiriyle etkileşimde olduğundan,
• Çalışanların, eğitilmelerini sağlayarak, sorunları kavrama
ve çözme kapasitesini geliştirmek, • İşletmede maddi kazanımın sağlanması, değişik bölümde çalışanların ortak çalışması birbirlerini geliştirir. Sorunun gerçek nedeni belirlendikten sonra, üyeler bu
• İşletmede maddi kazanımın sağlanması,
• Sorun yaratma yerine çözüm getirme alışkanlığını nedenin ortadan kaldırılması için öneriler ileri sürer. Öneriler
Bütün üyelerin katılımı: Kalite çemberinde çalışan bütün
sağlamak, • Daha az kişinin işten çıkarılması, üyelerin çalışmalara katılımı zorunludur. Bununla birlikte, bir incelenerek çözüm için bir karara varılır.
• Sorun yaratma yerine çözüm getirme alışkanlığını sağlamak,
• Daha az kişinin işten çıkarılması,
• Sorunları daha doğmadan engelleme alışkanlığını • Araç ve gereçlerin etkin kullanımı, şirkette genel müdürden başlayarak herkesin belirli bir kalite Yönetime sunma
• Araç ve gereçlerin etkin kullanımı,
• Sorunları daha doğmadan engelleme alışkanlığını
kazandırmak,
kazandırmak, • Daha iyi eğitilmiş işgücüne ulaşılması, çemberine girmesi gerekmez. Gerektiğinde, özel kalite
• Daha iyi eğitilmiş işgücüne ulaşılması,
Çember, etkili bir çözüm bulunduğunda, üst yönetime
• Daha uyumlu yönetici-çalışan ilişkisinin gelişmesine ortam • Güven ortamının oluşması, çemberleri oluşturarak şirketin toplam kalite kontrol programına çalışmaların sonucu göstermek istediğini bildirir. Böyle bir
• Daha uyumlu yönetici-çalışan ilişkisinin gelişmesine ortam
katılabilir. Ayrıca, kimi yöneticiler ve teknisyenler de onlara
hazırlamak,
hazırlamak, • Güven ortamının oluşması, verilen normal görevler yoluyla çember çalışmalarına katılabilir. sunuşun yapılabilmesi için, önce bir raporun hazırlanması
• İş güvenliğinin artması. Bir kalite çemberine giren her üyenin, tüm toplantılara katılıp gerekir.
• Çalışanların gayretini ve işe bağlılığını arttırmak, • İş güvenliğinin artması.
• Çalışanların gayretini ve işe bağlılığını arttırmak,
Kalite çemberlerinin çalışanlara sağladığı başlıca yararlar: bir görevi üstlenmesi gerekir. Çözümün uygulanması
• İşletmede çalışanlar arasında iletişim kanallarını Kalite çemberlerinin çalışanlara sağladığı başlıca yararlar:
• İşletmede çalışanlar arasında iletişim kanallarını geliştirmek,
geliştirmek, • İşe katılım ve gayretin artması, Canlılık ve süreklilik: Çember üyeleri incelenen sorun ne Sunuştan sonra, konunun incelenmesi ve çözümün
• İşe katılım ve gayretin artması,
• Her düzeydeki çalışanın beyni, elleri ve gönül gücü ile işe olursa olsun aynı kalmalı, başka bir deyişle, sorunu ele alan uygulanması, yönetimin görevidir. Eğer yönetim projeyi
• Her düzeydeki çalışanın beyni, elleri ve gönül gücü ile
katılımını sağlamak, • Düşüncelerin söylenebileceği bir ortamın yaratılması, üyeler çözüm üretilene kadar birlikte çalışmalıdır. Süreklilik
• Düşüncelerin söylenebileceği bir ortamın yaratılması,
işe katılımını sağlamak, onaylarsa uygulamaya geçirir. Çalışanlar uygulamayı yapar.
62 Sayı 06 Mayıs-Ağustos 2011 http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/ 63
·