Page 86 - bilgem-teknoloji-dergisi-14

ÖZEL MÜHENDİSLİK VEYA GÜVENİLİRLİK MÜHENDİSLİĞİ BU BİR PROJE
TANITIMIDIR
FİBER OPTİK TABANLI

Hata Tesp t ve Telaf s ç n Yöntem Bel rlen- Sonuç
mes
Projelerde düzelt c ve önley c faal yetler n bel rlenme-
Hata tesp t ; hatalı ürün, proses, s stem veya s stem alt s nde en öneml araç olan HTEA, hatanın ortadan kaldı- AKUSTİK SENSÖR
b leşen n n lg l , zamanlı ve doğru b r şek lde yakalanma- rılmasını, etk s n n azaltılmasını veya kontrol altına alın-
sıdır. Hata tesp t yöntemler , görüntülü veya ş tsel uyarı masını sağlayarak, projen n erken aşamasında tasarımı
veren c hazlar, sensörler, c haz ç testler vb. olab l r. yönlend rmek ç n kullanılır. Bu açıdan ek pman kal tes ne, (FOTAS) PROJESİ
mal yet ne ve proje takv m ne katkısı büyüktür.
Hata telaf yöntemler se s stem üzer ndek hatanın etk s -
n azaltmak, önlemek veya ortaya çıkma olasılığını düşür - HTEA’nın r skler azaltma yollarını arayan b r tekn k ol-
mek ç n tavs ye ed len eylemlerd r. Telaf yöntemler ne ması, ürünün/s stem n en y şek lde yapılmasını ve b r BİLGEM, fiber kablo teknolojisi ile sismik hareketleri ölçüyor. Prototip çalışmalarında sona gelinen Fiber
örnek olarak yedekl l k, tasarımda y leşt rme, per yod k sonrak aşamaya en az hatayla ulaşılmasını sağlayacaktır. Optik Tabanlı Akustik Sensör (FOTAS) Projesiyle geliştirilen teknolojinin endüstriye kazandırılması için
ve önley c bakımlar, operasyonel kullanım öner ler (fonk- HTEA ve beraber nde yapılan arıza anal zler yle olası ha- özel sektörle görüşmelere başlandı.
s yon kısıtı) vb. ver leb l r. talar önlenerek tasarımlar ve s stemler daha güven l r ve
emn yetl olacaktır.
Fiber optik kabloların akustik algılayıcı olarak kullanımı ile kablo güzergahı boyunca akustik titreşime
neden olan her türlü insan kaynaklı (yürüme, kazma, delme, patlatma, vb.) ve doğal (kaya düşmesi,
heyelan, deprem, vb.) olayları algılamak mümkün.

Fiber Optik Tabanlı Akustik Sensör (FOTAS) sistemi ile ülkemizde gerçekleşen depremler kayıt altına
alınmaya başlandı. FOTAS ile Marmara Bölgesi’ndeki depremler kolay bir şekilde algılanırken, uzak
bölgelerdeki depremler de şiddetine göre tespit edilebiliyor.

P-dalgası S-dalgası

TÜBİTAK
Gebze Yerleşkesi

300
Şek l 2 HTEA çalışmasının g rd sağladığı dokümanlar Deprem Sismik
Kaynaklı
Sismik Kanal M5.7 Silivri
Dalga
depremi kayıt
örnekleri
(18 Ekim 2019)

Gömülü Fiber
Optik Kablo
(-2,6 km)
Marmara Denizi

Baskı devre kartı kes t ç nde yer alan arıza nedenler örnekler
(Ref: H.Q , S. Ganesan and M. Pecht, “No-fault found and nterm ttend fa lures n electron c products,” M croelectron cs
Rel ab l ty, 48 (2008) 663–674.)

www.bilgem.tubitak.gov.tr
84