Page 83 - bilgem-teknoloji-dergisi-14

ÖZEL MÜHENDİSLİK VEYA GÜVENİLİRLİK MÜHENDİSLİĞİ

Balık Kılçığı D agramı: Elektron k Ürünlerde Arıza Nedenler

Kapsamlı b r elektron k arıza anal z , test ve saha arızala- HTEA; hatalara karşı proakt f yaklaşımı oluşturmak, hızla
rını azaltmak ç n kr t k b r adımdır; ayrıca gelecektek ta- değ şen müşter stekler n karşılayab lmek, arıza etk ler -
sarımlarda benzer arızaların nasıl önleneceğ n de öğret r. n n mal yetler n düşürmek ve yüksek güven l rl ğe sah p
Arıza anal z nde yaygın olarak kullanılan yaklaşımlardan ürünler elde etmek ç n kullanılır. Projeler açısından ba-
b r Hata Türler Etk ler Anal z (HTEA) çalışmasıdır. kıldığında, savunma sanay alanında gel şt r len projeler n
lk alım mal yetler n n yanında, görevler n zamanında ve
Hata Türler Etk ler Anal z (HTEA) eks ks z yer ne get reb lmeler , ömür devr boyunca des-
tekleneb l r ve kullanılab l r olmaları, şletme ve dame
Hata Türler Etk ler Anal z (HTEA), 1940’ların sonların- mal yetler n n de etk n olması oldukça öneml b r konu-
da ABD s lahlı kuvvetler tarafından asker kullanım ç n dur. Tüm bu gereks n mler n karşılanmasını sağlamak ve
resm olarak tanıtılan, arızaları ncelemek ç n kullanılan yüksek güven l rl ğe sah p s stemler üretmek adına HTEA
s stemat k b r yöntemd r. HTEA metodoloj s , MIL-P-1629 çalışmasının yapılmasına ht yaç duyulmaktadır.
(M l tary Procedure) ‘Procedures for Perform ng a Fa lure
Mode, E´ects and Cr t cal ty Analys s (FMECA)’ adıyla ya- HTEA Sürec
yınlanan standartla resm yet kazanmıştır. 1960’larda s s-
tem güven l rl ğ n artırmak amacıyla Apollo programında B r HTEA’nın başarılı b r şek lde uygulanmasındak en
NASA tarafından uygulanmıştır. 1967’de se otomot v sek- öneml etkenlerden b r s , HTEA’nın tam zamanında ya-
törü ç n lk s v l HTEA süreçler yayınlanmaya başlamıştır. pılmasıdır. HTEA çalışmasına, tasarım/proses değ ş k-
Daha önce Otomot v Mühend sler B rl ğ olarak b l nen l kler n n en kolay ve ucuz olarak gerçekleşt r leb leceğ
SAE organ zasyonunun 1996’da yayınladığı SAE-ARP4761 tasarımın erken safhalarında, hata gerçekleşmeden baş-
standardı s v l ve asker havacılık platformlarında güven - lanılması gerek r. İdeal olarak HTEA, tasarımın en erken
l rl k ve emn yet değerlend r lmes ç n yaygın b r şek lde kavramsal aşamalarında başlar ve ürün ömrü boyunca de-
kullanılmaktadır. vam eder. Bu sayede ser üret m önces ve sonrası ortaya
çıkab lecek pek çok hatanın, önceden bel rlen p ortadan
Tasarım sırasında arızaların öngörülmes ç n uyarlanan kaldırılması veya hataların azaltılması mümkün olur. HTEA
yaklaşımlardan b r olan HTEA çalışması, b r ürünün ta- çalışması le çok öneml derecede zaman ve mal yet ta-
sarımı ve üret m le lg l potans yel arızaları, neden ve sarrufları sağlanır.
etk ler n tanımlayarak değerlend rme s stem d r.

81