Page 68 - bilgem-teknoloji-dergisi-13

RADAR TEKNOLOJİLERİ
BİLGEM TEKNOLOJİ
Serkan Turan - Başuzman Araştırmacı, Dr. Süleyman Baykut - Başuzman Araştırmacı / BİLGEM BTE

HAVA TRAFİK

KONTROL

RADARLARI

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdür-
lüğü’nün raporuna göre 2021 yılında hava sahamızda
pandeminin etkisine rağmen yaklaşık 1,4 milyon uçuş
gerçekleşmiştir.
emniyetli, düzenli ve hızlı bir şekilde akışını sağlama işi
Hava Trafik Kontrolü olarak tanımlanabilir. Pek çok sektör-
Son iki yılda Covid-19 pandemisinin etkisiyle sayılar bir miktar azalsa de hayatı kolaylaştıran uygulamaları olan radar sistemleri-
da dünya genelinde uçak yolcu ve sefer sayıları çok yüksek mik- nin belki de en kritik ve neredeyse mecburi kullanım alanı
tarlarda gerçekleşmektedir. Örneğin, ICAO’nun yayınladığı yıllık askeri ve sivil hava trafik yönetimidir (Air Traffic Mana-
rapora göre 2019 yılında tüm dünyada yaklaşık 38,3 milyon gement – ATM). Kapsama sahasına giren hava araçlarının
uçuş ile 4,5 milyar yolcu taşınmıştır. Ülkemiz de uçuş tra- tespit ve takibini yapan Hava Trafik Kontrol radarları ATM
fiği açısından oldukça yoğun bölgelerdendir. Devlet sisteminin temelini oluşturur. 1950’lerden beri radarlar
Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlü- hava trafik yönetiminde kullanılmakta, gelişen teknoloji
ğü’nün raporuna göre 2021 yılında hava saha- ile faydaları ve önemi daha da artmaktadır. Hava Trafik
mızda pandeminin etkisine rağmen yaklaşık Yönetimi için kritik önem arz eden ve gözetim işlevlerini
1,4 milyon uçuş gerçekleşmiştir. Böyle icra eden radar sistemleri şunlardır:
yüksek yoğunluğa sahip ve hatasız - Birincil Gözetleme Radarı (Primary Surveillance Radar
yönetime ihtiyaç duyulan kritik – PSR)
bir alanda, hava sahasındaki - İkincil Gözetleme Radarı (Secondary Surveillance Radar
uçakları birbirlerinden gü- ICAO’nun yayınladığı – SSR)
venli bir mesafede tu-
tarak hava trafiğinin yıllık rapora göre 2019 PSR sistemleri iş birlikçi olmayan (non-cooperative), SSR
yılında tüm dünyada sistemleri ise iş birlikçi (cooperative) radar sistemleridir-
ler. PSR sistemleri gönderici tarafından havaya yayılan ve
yaklaşık 38,3 milyon hedeflerden yansıyan sinyallerin almaçlar tarafından algı-
lanması prensibine dayanır. SSR sistemleri ise gönderici
uçuş ile 4,5 milyar tarafından gönderilen sinyallerin hava aracı tarafından
alınması ve hava aracı tarafından yayınlanan cevapların
yolcu taşınmıştır. gönderici tarafından geri alınabilmesi şeklinde çalışmak-
tadır. Bu bağlamda SSR sistemleri bir çeşit haberleşme
sistemi işlevi de görmektedir. Şekil-1’de bir PSR ve SSR
sistemlerinin birleşik (combined) çalıştığı bir radar istas-
yonu kule görüntüsü verilmektedir.

66 67