Page 29 - bilgem-teknoloji-dergisi-9

Yapay Zekâ

Sağlık alanında Yapay Zekâ
geliştirilmiştir. Sağlık hizmetlerin- teknolojisi kullanılarak ‣ Bu teknoloji kullanılarak her bir
de Yapay Zekâ’nın hastalara nasıl öğrenci için en uygun öğrenme
yardımcı olduğuna dair pekçok uy- geliştirilen cihaz ve sistemlerin hızını belirlemek mümkündür. Bu
gulama geliştirilmiştir. Şimdi bun- hepsi, hastaya daha hızlı ve daha sistemde yavaş öğrenen öğrenci-
lardan biraz bahsedelim. ler geride bırakılmaz, hızlı öğrenen
doğru tedavi uygulanmasına öğrenciler ise boş bırakılmaz ve
IBM firması Watson Health adında imkân sağlar. meşgul edilir.
bir Yapay Zekâ yazılımı geliştirdi. ‣ Bu teknoloji kullanılarak öğrencile-
Yazılım hastanın verilerini alıyor. Dünyada o hastalıkla re konuları daha basit, daha kolay ve
ilgili tüm literatürü tarıyor. Hastalığın tanısına yardımcı ola- daha anlaşılır bir şekilde sunmak mümkündür.
cak şekilde bir rapor hazırlayıp doktora sunuyor. Bu rapor ‣ Öğrenciler kendi performansları ile ilgili doğru bilgi ala-
doktorun hem hızlı, hem de isabetli teşhiste bulunmasına bilir. Konunun özünü kavrayana kadar o konuda eğitime
yardımcı oluyor. Tüm veriler bulutta depolanıyor. Tedavi devam etmeleri sağlanır.
süreci boyunca doktor ile hasta ayrı ayrı yerlerde olsalar ‣ Eğitimciler, daha fazla veriye sahip olur. Öğrencilerin za-
bile, onları elektronik ortamda görüştürüyor. Tedavi süreci yıf olduğu alanları ve öğrenme güçlüklerinin nerelerde yo-
verimli ve doğru bir şekilde ilerliyor. Ayrıca Yapay Zekâ ya- ğunlaştığını daha iyi belirler.
zılımı hastaya beslenme vb. konularda faydalı önerilerde ‣ Eğitim, zamandan ve mekândan bağımsız olarak her za-
de bulunuyor. Cambio Health Care adlı bir kuruluş, Yapay man ve her yerde verilebilir. Böylece eğitimde fırsat eşitliği
Zekâ teknolojisi kullanarak Cosmic adını verdiği bir klinik de sağlanmış olur.
karar destek sistemi geliştirdi. Bu sistem, kalp krizi ge-
çirme riski olan bir hasta olduğunda doktora erken uyarı Özetle söylemek gerekirse Yapay Zekâ’dan faydalanarak hem
vermekte, böylece hastanın hastaneye yetiştirilmesini mü- öğrencinin hem de öğretmenin hayatını kolaylaştırmak, eği-
teakip hastaya hızlı ve doğru müdahale yapılmakta ve has- timi daha zevkli hale getirmek ve eğitimin kalitesini artırmak
tanın felç olması da önlenmektedir. Coala life şirketi de, mümkündür.
elde taşınabilen EKG ölçümü yapan ve kalp hastalıklarını
önceden teşhis edebilen dijital küçük bir cihaz geliştirdi. Savunma ve İstihbarat
Aifloo firması da, gerek bakım evlerinde, gerekse evde ba- Yapay Zekâ’dan, bu alanlarda da yoğun bir şekilde faydala-
kımda sağlık hizmetlerinin daha iyi verilebilmesi için, Ya- nılmaktadır. Yakın gelecekte bu teknolojiye sahip ülkelere
pay Zekâ tabanlı bir sağlık sistemi geliştirdi. Bu sistemde büyük avantaj sağlayan, ama diğer zayıf ülkeler için ise yı-
akıllı bileklik ile bireyin sağlık verileri toplanmakta, bireyin kıcı, ürkütücü sonuçları olabilecek pek çok uygulamayı da
bütün rutin hareketleri izlenmekte ve kayıt altına alınmak- görmek mümkün olacaktır. Yapay Zekâ’dan faydalanarak
tadır. Sistem her bir bireyi ayrı ayrı tanımakta, bireyde olu-
Yapay Zekâ Uygulamaları şan anormalliği tespit etmekte ve daha sağlık sorunu orta- zanımlar elde edilmektedir.
savunma ve istihbarat alanında genel olarak aşağıdaki ka-
ya çıkmadan risk faktörlerini tespit edip görevli personele
‣ İnsansız gözetleme araçlarının verileri toplaması ve bu
iletmektedir.
verilerin analiz edilmesi,
Özetle söylemek gerekirse, sağlık alanında Yapay Zekâ tek- ‣ İstihbarat analizi,
nolojisi kullanılarak geliştirilen cihaz ve sistemlerin hepsi, ‣ Eğitim simülasyonu,
‣ Savaş simülasyonu,
Yapay Zekâ, insanların zeki ve başarılı davranışlarının hastaya daha hızlı ve daha doğru tedavi yapılmasına imkân ‣ Lojistik planlaması,
sağlar. Örneğin hasta kalp krizi geçirmeden veya böbrekleri
ve yeteneklerinin yazılım ve donanımlar kullanılarak iflas etmeden veya kanser hastalığı ‣ Anahtar kelimelerden faydalanarak sesli ve yazılı haberleş-
menin izlenmesi,
otomatik olarak yapılmasıdır. ilerlemeden, teşhisinin çok daha er- ‣ Otonom hareket kabiliyetine sahip robot askerler. Bu-
ken aşamada konulmasına yardım-
cı olarak, bazı durumlarda dakikalar rada konuyu daha iyi ifade edebilmek için “katil robotlar”
Bilal Kılıç - Başuzman Araştırmacı / BİLGEM TDBY hatta bazen saniyeler içinde bile ka- kavramını özellikle kullanmak gerekiyor.
rar alınmasını sağlayarak, tedavi sü-
apay Zekâ’yı en basit şekilde anlatacak olursak, insan- alanda faaliyet gösteren ve öne çıkan firmaların uygulama- recinin başlatılmasına yardımcı olur. Özetle ülkelerin istihbarat kurumları, Yapay
ların zeki ve başarılı davranışlarının ve yeteneklerinin larından örnekler vereceğiz. Bilindiği üzere erken teşhis ve doğru Zekâ’dan faydalanarak pek çok olayı daha
Yyazılım ve donanımlar kullanılarak otomatik olarak ya- tedavi, pek çok insanın hayatını kur- olmadan farketmekte ve önlemektedir. Sa-
Sağlık
pılmasıdır. Bir başka deyişle, akıllı makinelerin belirli görev- tarmaktadır. vunma kurumları ise, hızlı ve doğru kararlar
leri yerine getirebilmesi için, insan zekâ’sına sahip olması, Yapay Zekâ teknolojisi kullanarak, hasta verilerinin analiz almayı, planlama yapmayı, operasyonların
insan gibi düşünmesi ve davranması manasına gelir. Bu tek- edilmesi, veri modellerinin belirlenmesi ve doktorlar için ista- Eğitim maliyetini ve riskini azaltmayı ve askerî
nolojide makinelerin, bilgisayarların ve robotların zekâ sevi- tistiksel çözümlemeli raporların hazırlanması mümkündür. Yapay Zekâ’yı eğitim alanında rekabette öne geçmeyi hedeflemektedir.
yesi giderek yükselmektedir. Yani makineler, bilgisayarlar ve Böylece doktorların daha bilinçli, daha hızlı ve daha doğru kullanarak büyük kazanımlar elde
robotlar büyük miktarda veri işleyerek ve verilerdeki kalıpları bir şekilde karar almalarına yardımcı olunmaktadır. Ayrıca etmek pekâlâ mümkündür. Bunları Tarım
tanıyarak, belirli görevleri gerçekleştirme yeteneğine sahip zamandan da tasarruf edilmektedir. Hayatımızı kurtarmak genel olarak şöyle sıralayabiliriz. Dünya nüfusunun sürekli artması nede-
olmakta, kendi deneyimlerinden öğrenmekte, yeni girdilere söz konusu olduğunda, giderek artan sayıda sağlık kurulu- ‣ Her insanın farklı özellikleri ve yetenekleri niyle, tarım ürünlerine olan ihtiyaç da
uyum sağlamakta ve insan benzeri işler yapmaktadır. Yapay şu Yapay Zekâ’ya güvenmektedir. Tıbbi Nesnelerin İnterneti olduğu için, bu teknolojiden faydalanarak, öğ- aynı oranda artmaktadır. Yapay Zekâ
Zekâ doğal olarak hayatımızın hemen hemen her alanına do- (IoMT) insanların sağlıklı kalmasına ve bunu kontrol altında rencilere özgü bireyselleştirilmiş eğitim içerik- ve Blokzincir teknolojilerini kullanarak,
kunmaktadır ve sayısız uygulama alanına sahiptir. Bu yazıda tutmasına yardımcı olur. Bir hastanın hayati seviyesi riske leri ve eğitim yöntemleri oluşturmak müm- çiftçilerin iş gücü, su, elektrik, ilaç vb.
Yapay Zekâ uygulama alanlarından genel olarak söz edip, bu girdiğinde, doktorları otomatik olarak uyaran birçok cihaz kündür. tüm kaynakları daha az ve verimli kul-

12
2 6