Page 80 - bilgem-teknoloji-dergisi-14

ELEKTRONİK HARP TEKNOLOJİLERİ

S = ERP – L + GR = 80 – 213 + 40 = -93 dBm yandan, hava platformuna uygulanacak downl nk karıştır-
manın yer s stem nden sağlanması mevcut teknoloj ler-
ERP: ver c den çıkan etk n ışıma gücü [dBm], GR: alıcı le mümkün olmayacak, bu senaryo hava ET s stemler n
anten kazancı [dB]
mecbur kılacaktır. Ek olarak, yüksek rt fadak uyduların
Sağlanan SNR: SNR = S – N = -93 - (-106) = 13 dB downl nk d nlemes nde, gen ş açı kapsamalarına g rmek
daha kolay olacağından, upl nk d nlemedek zorluklarla
N: gürültü tabanı [dBm]
karşılaşılmayacaktır. İst sna olarak, alçak rt falardak uy-
duların yerdek kapsaması daha dar olacağından, özell kle
Elektron k Destek (ED) ve Elektron k Taarruz LEO downl nk d nlemede upl nk’e benzer zorluklarla kar-
(ET)
şılaşılab l r.
Uzayda çeş tl yörüngelere yerleşt r len ve asker ht yaç- ET senaryolarının oluşturulması ve başarılı b r şek lde uy-
ları karşılayan uyduların tesp t ed lmes ve gerekt ğ nde gulanması ç n ED s stemler n n elde etmes gereken b r -
karıştırılab lmes ç n savunma teknoloj ler n n gel şt r l- kaç temel b lg den bahsed leb l r. Uydunun yörünges ve
mes , b r ülken n m ll güç unsurlarının asker keş f ve ca- konumu saptanmalı, yer sab t olmayan uydular ç n tak p
susluk uygulamalarına karşı korunmasında hayat öneme yapılmalıdır. Özell kle LEO uyduları hızlı hareket ett ğ ve
sah pt r. Bu teknoloj ler Elektron k Destek (ED) ve Elekt - kısa sürede yer n tak p eden uyduya bıraktığı ç n b rden
ron k Taarruz (ET) kavramlarıyla açıklanab l r. ED s stem- fazla uydunun eşzamanlı tak b ve d nlemes sağlanma-
ler , asker amaçlı uyduların ve uyduların haberleşt ğ yer lıdır. Bu b lg lerden yola çıkarak, güç hesaplamaları ya-
s stemler n n tesp t n ,µ lg l s stem ve s nyal özell kler n n pılacak ve upl nk ET huzmes yönlend r lecekt r. Uyduyla
ncelenmes n , bu unsulardan b lg ed n m n ve elde ed - haberleşen yer ve hava platformlarının da konumlarının
len b lg ler n lg l ver tabanlarında korunmasını amaçlar. saptanması önem arz etmekted r; upl nk ve downl nk, k
ET s stemler se, sah p olunan b lg n n üstüne anlık elde karıştırmada da ET s stemler n n haberleşme platformala-
ed len ver ler ekleyerek, asker operasyonlar sırasında rına yakın konumlanması, haberleşme huzmeler ne g re-
düşman uydu ve yer haberleşme s stemler n etk s z hale b lmek açısından öneml olacaktır.µµ
get r p düşmana üstünlük kurmayı hedefler.
Haberleşme s nyaller oluşturulurken ve yayınlanırken yü-
Üstünlük kurmak amacıyla çeş tl ET senaryoları oluşturu- rürlüğe g ren bazı uygulamalar ET’ye karşı koruma oluş-
lacak ve bu senaryoları uygulayacak ET s stemler bel r - turmaktadır. Aşağıdak maddelerde örnekler ver len bu
lenecekt r. ET senaryolarındak genel hedef, ver taşıyan uygulamaların ED s stemler tarafından tesp t ve b lg çı-
s nyal n alıcı s stem tarafından algılanmasını engellemek- karımı, ET senaryoları ç n kr t kt r.
t r. Bu doğrultuda, ET s stem nden alıcıya gürültü yayım-
lanarak gürültü tabanı arttırılması ve ver n n sağlıklı b r • Ev rtme, transpoz ve ş freleme: Mesajın çözümlenme h-
şek lde elde ed lememes sağlanab l r. Buna ek olarak, t mal n azaltır.
sahte b lg taşıyan b r yayın üret l p alıcı s stem aldatılab - • Hata düzeltme kodları (error correct on codes) ve mesa-
l r, fakat haberleşme s stemler nde bunun sağlanması ç n jın tekrarlanarak gönder lmes (major ty encod ng): Alıcı-
ver b lg s n oluşturan modülasyon ve kodlama algor t- nın BER (B t Error Rate – B t Hata Oranı) değer n azaltır.
malarının tesp t ed lm ş olması ve s nyal n eşzamanlı d n-
lemes n n yapılması gerekmekted r. • EIRP değer n azaltma (düşük güçte yayın): S nyal n tes-
p t ed lme ht mal n azaltır.µ
Öncel kle, bu senaryoların upl nk veya downl nk s nyal -
ne uygulanacağının, yan upl nk veya downl nk karıştırma • Alıcı/ver c anten ana huzmes n daraltma: S nyal n tes-
yapılacağının, bel rlenmes gerek r. Upl nk karıştırmada p t ve taarruz ed lme ht mal n azaltır.
amaç, yer s stem nden yayınlanan s nyal n uyduda alın- • Alıcı/ver c anten yan huzme kazançlarını düşürme: Yan
masını engellemekt r. Bu senaryoda uydu yönünde karış- huzme taarruzunun etk s n azaltır.
tırma yayını yapacak b r yer ET s stem örnek ver leb l r;
ancak upl nk s nyal n n huzmes ne g r lemed ğ ç n eş za- • Haberleşme zamanını daraltma: S nyal n tesp t ed lme
manlı d nlemede zorluk oluşacaktır. Bu zorluğu aşmak ç n ht mal n azaltır.
upl nk huzmes doğrultusunda konumlanacak b r hava ET • DSSS (D rect Sequence Spread Spectrum): S nyal n tes-
s stem nden yardım alınab l r.µ p t ed lme ht mal n azaltır.

Downl nk karıştırmada se, uydudan yayınlanan s nyal n • FHSS (Frequency Hopp ng Spread Spectrum): Taarruz
yer veya hava platformundan alınmasının engellenme- ht mal n azaltır.
s amaçlanmaktadır. Yer platformunun karıştırılması ç n
onun yönünde yayın yapacak b r yer ET s stem kullanı- Yukarıdak maddelerden DSSS ve FHSS modülasyonları
lab l r; fakat alıcı anten huzmes uyduya yönlend r ld ğ aynı zamanda, frekans spektrumda yayılım (spread spe-
ve yer ET s stem bu huzmeye g remed ğ ç n karıştırma- ctrum) yaparak şlem kazancı (process ga n) sağlarlar. Bu
da çok yüksek güç sağlanması gerekecekt r. Yüksek güç şlem kazancı, s nyal n yayılım oranıyla doğru orantılıdır
sağlanmasına rağmen, alıcı anten etrafına yerleşt r lecek ve aşağıdak denklem le hesaplanır.
zolatörler le alıcı anten n sadece uydu doğrultusundan İşlem Kazancı: GP = 10log(B2/B1)
s nyal alması sağlanab l r. Bu dezavantajların önüne geç l-
mes ç n hava ET s stemler kullanılab l r, uydu le yer plat - B1: haberleşme s nyal bant gen şl ğ , B2: yayılım bant
formu arasında konumlanacak hava ET s stem alıcı anten gen şl ğ
huzmes ne doğrudan karıştırma uygulayab lecekt r. D ğer Karıştırmada çıkış gücüne şlem kazancının eklenerek te-

78