Page 150 - bilgem-teknoloji-dergisi-5
P. 150

SiFRESAYAR                                                                                                                   Umut ULUDAĞ



                                                                                                                                             Umut ULUDAĞ






           VERİNİNGEÇTİĞİHEMENHERYERDEKRİPTOLOJİKTEKNİKLER                                                                                   (ii) nin olasılığı daha büyüktür.                          (ii) deki olayın olasılığını hesaplayalım: Herhangi bir haftada,
         UYGULANMAKTAÇOKDEĞİŞİKHİZMETLERSAĞLANMAKTADIR               2, 3, 5, 7, 2, 4, 8, 10, 5, 11, 4, 10, 5, 7, 11                         (i) deki olayın olasılığını hesaplayalım: Melahat’in doğruluğunu  sayısal lotonun sonucu, C(49,6) adet 6 numara içeren
         (Alıntı: UEKAE Dergisi, Sayı: 1, Sayfa: 41, “Günümüzde Kriptoloji”)                                                                denemesi gerekebilecek toplam anahtar sayısı, 2 128 dir.   kombinasyonlar kümesinden rastgele yaratılan bir tanesidir. Can
                                                                      Sıralı asal sayıların rakamları toplamı verilmiştir. Sıradaki 15.                                                                her hafta sadece 1 kolon oynadığından, 1. haftada büyük ikramiyeyi
           Dörtlünün elemanları, bilgideki harfleri, bilgiyi paylaştıracakları  asal olan 47 nin rakamları toplamı 11 olduğundan, cevap 11 dir.  Saniyede  1.000.000.000  anahtar denemesiyle, 365 gün  kazanma olasılığı
         kişilerin isimlerinin alfabetik sırasına göre (Ayşe – Bora sırası
         gibi), art arda paylaşmakta, bu işlemi tüm bilgi harfleri dağıtılana                                                               (= 365x24x60x60 saniye = 31.536.000 saniye) boyunca                                             ‘da 1 dir. Arka arkaya gelen haftalarda
                                                                                                                                                                                          .
                                                                                                                                                                                             16’
         kadar sürdürmektedir. Bu durumda, soruda, Ayşe – Bora – Erol                                                                       deneyebileceği toplam anahtar sayısı ise yaklaşık 3,15 10  dır.  kazanma olasılıkları bağımsız olaylar olduklarından, 3 haftanın
         – Güven sırasına göre harfler paylaşılmıştır, ve paylaşılan bilgi,                                                                 Bu durumda, Melahat’in başarılı olma olasılığı             3’ü boyunca, her hafta 1 kolon oynayarak, hep büyük ikramiyeyi
         4 ayrı paylaşım bilgisini yukarıdaki kurala göre birleştirmekle                                                                                                                          ‘de  1  olmaktadır.  kazanma olasılığı:
         bulunan:
                                                                                                                                                                                                                                                 ‘de  1 olmaktadır.
           “VERİNİNGEÇTİĞİHEMENHERYERDEKRİPTOLOJİKTEKNİKLE
         RUYGULANMAKTAÇOKDEĞİŞİKHİZMETLERSAĞLANMAKTADIR”                                                                                                                                                Bu durumda, Can’ın lotoda bu şekilde başarılı olma olasılığı,
         olmaktadır.                                                                                                                                                                                   Melahat’in anahtar bulmada başarılı olma olasılığından yaklaşık
                                                                                                                                                                                                       4 kat fazla olmaktadır.




                                                                        2,18        2,20     2.60        2,00       2,20



                                                                      Sorudaki ikili (binary) imgelerin altlarına, siyah renkli karakterlerin
                                                                     (Çevre / Alan) oranları yazılmıştır.

                                                                     Karakter  “U”:   Çevre = 24 birim, alan = 11 birim, oran = 2,18
                                                                     Karakter  “E”:   Çevre = 22 birim, alan = 10 birim, oran = 2,20
                                                                     Karakter  “A”:   Çevre = 24 birim, alan = 12 birim, oran = 2,00

                                                                      Sorulan  “K”  imgesi için, çevre = 26 birim, alan = 10 birim
             AYŞE              BORA                                  olduğundan, cevap 2,60 olarak bulunur.






                                                                                                                                                             Yapı         Örnek kelimeler
                                 Açık Yazı                                              Gizli Yazı

                                                                                                                                                            ABACD        YAYIN, SUSAM, TATLI, ELEĞİ, ARACI...
                                  İŞTE ŞİFRE                                            ĞVÜL  ĞTHLÜ


                 KAMU SERTİFİKASYON MERKEZİ                                  YÖÇN  PRBUÇNLHLVTĞU  LCĞNTĞÖ


           Açık yazıdan gizli yazıya ulaşırken,                       Sorudaki gizli yazı önce ters yüz edilirse:
                                                                                                                                                             Yapı        Örnek kelimeler
           (i) önce Sezar şifresi kullanılarak, her harf, 3 birim ötelenmiştir:  YÖÇN  PRBUÇNLHLVTĞU  LCĞNTĞÖ
                                                                      NÇÖY  UĞTVLHLNÇUBRP  ÖĞTNĞCL
           İŞTE  ŞİFRE          LÜVĞ  ÜLHTĞ                                                                                                                 ABCDB           SİLGİ, ENGİN, FAZLA, ÇANTA, BENCE ...
                                                                      bulunur. Son olarak, yukarıdaki her harf, 3 gerisindeki ile
           (ii) daha sonra, ayrık kelimeler, ters yüz edilmiştir: yani son  değiştirilirse:
         harf, 1. harf; sondan bir önceki harf, 2. harf … yapılmıştır:
                                                                      KAMU  SERTİFİKASYON  MERKEZİ                                                         ABCBDB          KASABA, TARAMA, DİZİNİ, SÜRÜMÜ, KURUMU ...
           LÜVĞ  ÜLHTĞ            ĞVÜL  ĞTHLÜ                        açık yazısına erişilir.




                                                                148                                       Sayı 05   Ocak-Nisan 2011         http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/                     149
                                                                                                               ·
   145   146   147   148   149   150   151   152