Page 68 - bilgem-teknoloji-dergisi-8

Yazılım BILGEM
TEKNOLOJI

işletme
büyüklüğü homo-
jenliği korunarak ekosistemin bütüncül
Yazılımda kritik alanların belirlenerek olarak gelişmesi ile bilişim sektöründe sağlıklı bir rekabet
özellikle yabancı şirketlerin bu ortamı sağlanacaktır. Örneğin; Güney Kore’de büyük
alanlardaki konumlarının ülkemizin anlamı dışında sahip olması Bir ürünün milli olarak kabul edilebilmesi bilişim şirketleri (Samsung, LG, SK Telekom vb.) aldığı
gereken bazı nitelikler de bulunmaktadır. Bu
kamu projelerinin % 10’ unu KOBİ’lere yaptırmak ve bu
sahip olduğu/olacağı kabiliyetler çerçevede, «yerli malı» Türk Hukuku’nda düzenlenerek için ülkemize özgü olması, fikrî ya da alanda KOBİ’lerin kabiliyetini geliştirmek zorundadırlar.
dikkate alınarak ihtiyaçlar yerli malı belgesine sahip olma kriterleri özel olarak
doğrultusunda yeniden ele alınması belirtilmiştir. Nitekim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca sınai tüm haklarının ülkemize ait olması •Yazılım sektörünün gelişmesi üst düzey kamu
gerekmektedir.
hazırlanan 2014/35 sayılı Yerli Malı Tebliği’nde belli
politikası olarak belirlenmeli ve geliştirilen politikalar,
ihtiyacı bulunmaktadır. şartları sağlayan sanayi ürünlerinin yerli malı olarak regülasyonlarla güvence altına alınmalıdır. Güney Kore’de
kabul edileceği düzenlenmiştir. 1 Temmuz 2017 tarihli ülkemizde yapılma durumu, tasarımın yerli olma durumu, ulusal ve endüstriyel kazancı artırmanın anahtarı olduğu
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7033 yazılımın fikrî mülkiyet haklarının sahipliğinin yerli olma düşüncesine dayanarak, küresel rekabet gücünde nispeten
yazılım sektörüne KOBİ’lerin dahiliyetinin artırılması ve sayılı Kanun ile de, bilişim teknolojisi ve yazılım üreten durumu, yazılım geliştirme ve derleme ayrımında faaliyeti zayıf olduğu değerlendirilen yerli yazılım endüstrisinin öne
güçlendirilmesi için kolaylaştırıcı ortam oluşturulması, işletmeler sanayi işletmesi, sanayi işleri ve sanayici yürütenin yerli olma durumu, yazılım kaynak kodlarından çıkartılması amacıyla Bilgi Ekonomisi Bakanlığı tarafından
yazılım geliştirme alanında paylaşım ekonomisinin tanımı kapsamına alınarak yazılım sanayi ürünü nesne kodlarının üretilebilir olma durumu, yazılım kalitesi 2010 yılında Yazılım Gücü Olma Stratejisi hazırlanmıştır.
oluşturduğu fırsatlardan faydalanılması amaçlarıyla kapsamına alınmıştır. ve sürdürülebilir olma durumu, Açık Kaynak yazılım KOBİ’lerin kullanımı için ortak yazılım geliştirme
Açık Kaynak ekosisteminin oluşturularak Açık Kaynak parçası kullanma durumu, Rafta Hazır Ticari Ürün (COTS) çerçevesi ve platformu oluşturularak, kamu yazılımları
Kodlu yazılım teknolojilerinden yararlanılması ve geliş- Yerli Malı Tebliği’nin “Yerli Malı” başlıklı 4’üncü haline getirebilme durumu gibi etkenler göz önünde geliştirmesinde bu çerçeve, zorunlu hale getirilmiştir.
tirilmesine yönelik politikalar geliştirilmiştir. maddesinde sanayi ürünlerinin yerli malı olarak kabul bulundurularak farklılaşmasına ve bu kriterlerin mevzuatla
edilebilmesi için; tanımlı hale getirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Estonya’da özellikle 2004 yılındaki AB üyeliği ile yenilikçiliği
Yerli ve Milli Kavramları • Bakanlık tarafından düzenlenen Sanayi Sicil Belgesine destekleyen kalkınma politikaları benimsenmiştir. Bilişim
Gerek yurtdışında gerekse ülkemizde yerli ve milli sahip sanayi işletmeleri tarafından üretilmesi ve Sanayi Ülkemizde Yabancı Yatırımların Durumu sektörü, ülkenin stratejik sektörleri arasında tanımlanmış
yazılım net olarak tanımlanmamış, bu konuda ortak Sicil Belgesindeki “Üretim Konusu” içeriğinde yer 2012’de yapılan değişiklikle ülkemizde yabancı yatırımın ve orta öğretimden başlayarak bilişim teknolojileri
bir anlayış geliştirilmemiştir. Genel kabullerden alması. artırılması ve kolaylaştırılması amaçlanarak ülkemizde konusunda yetkinlik artırmaya yönelik planlar yapılmıştır.
yola çıkılarak bu tanımlar oluşturulmuştur. Türk Dil • Tamamen Türkiye’de üretilen veya elde edilen ürünler yabancı uyruklu kişilerin şirket kurabilmesi için yönetim Estonya’da yerli yazılım sektörünün geliştirilmesi amacıyla
Kurumu’nun (TDK) yayımladığı Güncel Türkçe Sözlük’te; ile üretim sürecinin önemli aşamalarının ve ekonomik kurulundan en az bir kişinin Türk vatandaşı olması veya 2000 yılında 25 yıllık bir ulusal hedef belirlenmiş ve bu
“Yerli”; “Yurt içinde yapılan veya bir yurdun kendine yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin ülkemizde ikamet etmesi şartı kaldırılmıştır. 6102 sayılı yönde uygulamalara başlanmıştır.
özgü niteliklerini taşıyan” şeklinde tanımlanmaktadır. Türkiye’de yapılmış olması Türk Ticaret Kanunu’na göre yabancılar, ülkemizde her
Dolayısıyla, bir ürünün yerli kabul edilebilmesi için • Ürünün yerli katkı oranının en az %51 olması. türlü şirketi kurabilme hakkına ve serbestisine sahiptir. İrlanda’da bilişim teknolojilerinin kullanımının yay-
söz konusu ürünün fikrî ya da sınai haklarına sahip • Serbest bölgeler mevzuatı ile gümrük mevzuatı göz gınlaştırılması için 2017 yılında 4 yıllık bir program
olunmasına gerek bulunmamaktadır. Ürünün sadece önünde bulundurularak, yerli malı kriterlerine ilişkin bu Bu bağlamda, belirlenen kritik alanlar için geçerli olmak açıklanmıştır. Program, anahtar kamu hizmetlerinin
bir ülkede üretilmesi, yerli olabilmesi için yeterlidir. Tebliğde yer alan gerekli şartların sağlanması kaydıyla üzere yazılım geliştirme konusunda ülkemizin sahip tamamının 2014/18/EC sayılı Avrupa Birliği Kamu İhale
Örneğin; Avrupa menşeli bir şirketin ülkemizde ürettiği serbest bölgede faaliyet gösteren işletmelerin ürettikleri olduğu/olacağı kabiliyetler dikkate alınarak, yabancı Direktifi ile belirlenen rekabetçi müzakere usulü kullanılarak
herhangi bir ürün yerli olarak nitelendirilebilmektedir. ürünlerden olması şartları aranmaktadır. şirketlerin konumlarının (özellikle pazarda) ve sağlanacak alınmasını ve yerli yazılım geliştiricilerin ayrıcalıklarını
«Milli» sözcüğü ise “Milletle ilgili, millete özgü, ulusal” kolaylıkların yeniden ele alınması gerekmektedir. içermektedir.
anlamında kullanılmaktadır. Dolayısıyla, bir ürünün milli Yerli katkı oranını belirleyen kriterlerin yazılım için;
olarak kabul edilebilmesi için ülkemize özgü olması, kurumsal kimlik ve sahipliğin (hissedar yapısı) yerli olma Yerli ve Milli Yazılım Konusunda Uygulanabi-
fikrî ya da sınai tüm haklarının ülkemize ait olması durumu, yabancı ortaklı şirketlerde yabancı ortaklara lecek Politikalar ve Ülke Yaklaşımları Çin’de yazılım endüstrilerinin geliştirilmesini teşvik
gerekmektedir. aktarılan pay dağılımı, nitelikli insan kaynağı maliyetleri Genel olarak yerli ve milli yazılım konusunda farklı ülke etmek ve yerli yazılım şirketlerine destek sağlamak
cinsinden yerli – yabancı dağılımı, Ar-Ge, inovasyon, örnekleri bulunmaktadır. Bu örnekler değerlendirildiğinde amacıyla bir genelge yayımlanmıştır. Genelgede yazılım
Türk Hukukunda Yerli Malı Kavramı tasarım maliyetleri cinsinden yerli – yabancı dağılımı, aşağıdaki yaklaşımların benimsendiği görülmektedir. geliştirme ortamının iyileştirilmesi, geliştirme kalitesi ve
Yerli bilişim ürününün tanımı net olarak yapılmadığından geliştirme ortamı araç lisans maliyetleri cinsinden yerli – seviyesinin artırılması hedeflerine yönelik düzenlemeler
yerli malı kavramı üzerinden bir tanımlama yapıl- yabancı dağılımı, know-how sahipliğinin yerli – yabancı • Kamu yazılımlarının geliştirilmesinde KOBİ’lerin katılımı yapılmıştır. Yanı sıra, 2001-2005 dönemini kapsayan 10.
maktadır. Ülkemiz açısından «yerli» ürünün sözlük dağılımı, yazılım geliştirmenin önemli aşamalarının güvence altına alınmalıdır. Böylelikle bilişim sektörünün Beş Yıllık Planında yazılım sektörü, ekonomik gelişme ve

66 67