Page 25 - bilgem-teknoloji-dergisi-8

Blokzincir BILGEM
TEKNOLOJI

Dünyada bir taraftan blokzincir teknolojisinin kullanım
Fatih Birinci
1995 ODTÜ alanı genişlemekte bir taraftan da ilgili mevzuat
Matematik
mezunudur. çalışmaları sürmektedir.
ODTÜ
Matematik ve
GTÜ Bilgisayar ayın Kurulu olarak Blokzincir teknolo- olarak tutulmaktadır. Bu durum hem verilere erişimi
jileri ile ilgili UEKAE Enstitü Müdür
Mühendisliği YYardımcımız Sayın Fatih Birinci ile kolaylaştırmakta hem de blokzincirdeki verilerin güve-
nilirliğini artırmaktadır. Siber saldırı gibi nedenler-
Bölümlerinde yüksek bir röportaj gerçekleştirdik. Fatih Ho- le bir uca erişilememesi durumunda başka uçlardan
lisans yapmıştır. camız alandaki önemli bilgi birikimiyle ka- gerekli veriler temin edilerek erişilebilirlik artırılmak-
1997 yılında TÜBİTAK falarımızdaki birçok soru işaretine açıklık tadır. Blokzincirin uçları ademi merkeziyetçi bir tarzda
BİLGEM’de çalışmaya getirdi… yönetilmektedir, uçlar arasında herhangi bir hiyerarşi
başlamış ve birçok projede yoktur. Bu da sisteme olan güveni artırmaktadır. Tüm
görev almıştır. Kriptografi, Hamza Özer: Sıradan bir vatandaşa Blokzincir teknolojisini yapılan işlemler sistemdeki uçlar tarafından kontrol
kriptografik protokoller tanımlamak istersek nasıl bir tanım yapabiliriz? Sizce Blok- edilmektedir. Yapılan işlemlerin doğruluğu konusun-
zincir teknolojisi sıradan bir vatandaşın günlük yaşamına ne
ve blokzincir konularında zaman girecek veya sıradan bir vatandaş bunu ne zaman ve da bir uzlaşma sağlanarak blokzincire yazılmaktadır.
uzmanlaşmıştır. Halen TÜBİTAK nasıl hissedecek? Değişik uzlaşma mekanizmaları vardır. Bunlardan ba-
zılarını işletmek için çok enerji harcandığından eleşti-
BİLGEM UEKAE’de Enstitü Müdür Blokzincir teknolojisini, güvenilir işlem yapan küresel ri de almaktadır. Genellikle teknolojinin son kullanıcı
Yardımcısı olarak çalışmaktadır. bir bilgisayara benzetebiliriz. Bilgisayarların en temel tarafından direk hissedilme-si tercih edilmez. Blokzin-
bileşenleri hafıza ve işlemci birimleridir. Blokzinci- cir teknolojisinin de son kullanıcı tarafından hissedil-
rin hafıza kısmını, kayıt defteri olarak da adlandırılan memesi, işlerin kolaylaşması, aracıların azalması,
ve genellikle zincir şeklinde birbirine bağlanan veri sistemin güvenilirliğinin artması veya maliyetlerin
kümeleri oluşturmaktadır. Bu veriler birbirine kriptografik düşmesi ile olacaktır.
tekniklerle bağlanmaktadır. Bu mekanizmalar, blokzincire
yazılan verilerin silinememesini veya değiştirilememesini Ömer Özkan: Blokzincir alanında dünyada ve Türkiye’de
sağlamaktadır. yapılan çalışmalardan bahseder misiniz? Eksik olduğumuz
BİLGEM UEKAE Enstitü Blokzincirdeki verilerin güncellenmesi için yetkili kişi alanlarda öne çıkabilmek adına neler yapmamız gerekir?
Dünyada bir taraftan bu teknolojinin kullanım alan-
tarafından işlem yapılması gerekmektedir. İşlem yapa-
ları genişlemekte bir taraftan da kullanımı için gerekli
bilmek için yetkili olmak yetmemekte ayrıca yapılan
Müdür Yardımcısı Fatih Birinci: işlemin belirli kurallar çerçevesinde olması gerekmek- mevzuat hazırlama çalışmaları sürmektedir. Bu ko-
nuda öncü olmaya çalışan ülkeler olmakla birlikte muha-
tedir. Örneğin para harcayabilmek için hesabın sahibi
fazakâr davranan ve bekle gör stratejisi izleyen ülkeler de
olmak dışında hesabınızda yeteri kadar para olması
gerekmektedir. vardır. Günümüzde teknolojide hızlı davranıp ilk olmak çok
önem kazanmıştır. Bununla birlikte teknolojiyi kullanan-
Blokzincir Blokzincirin işlemci ayağını ise akıllı kontratlar oluştur- gibi örnekler, sermaye piyasaları konusunda mevzuat
ların da mağdur edilmemesi çok önemlidir. Çiftlikbank
maktadır. Akıllı kontratlar, kurallar dizisi veya bir kod
hazırlama işlerini zorlaştırmakta ve yavaşlatmaktadır.
parçası gibi düşünülebilir. Blok zincire yazılan bu kod
parçası, daha sonra yapılacak işlemlerde isteğe bağlı
Halkımızın bu ve benzeri girişimlere yaklaşımı,
veya otomatik olarak tetikle nebilmektedir. Blokzincire
yıkıcı değil önceden kaydedilmiş akıllı kontratlar değiştirilemediği girişimcilere geniş alan bırakan mevzuatlar oluşturma
konusunda karar vericileri zor durumda bırakmaktadır.
için buna bağlı olarak yapılacak işlemler de güvenilir
Dünya’da bir taraftan yeni özellikler taşıyan kripto
olacaktır. Blokzincirde veriler birçok noktada dağıtık
dönüştürücü bir

teknolojidir!

24
22 23