Page 58 - bilgem-teknoloji-dergisi-5

Yakup KORKMAZ, Muharrem AYDIN, Bilge KARABACAK Bulut Bilişim

yazılımları hizmet olarak sunabilir. Bu yönetilmesine ihtiyaç kalmaz. Bu
durumda kurumun yapacağı tek işlem, platformlara, Microsoft’un Windows Azure ABD Hükümeti, bulut bilişim ile ilgili teknolojik gelişmeleri
ilgili yazılımı satın almak ve ortak ağ Platformu, code.google.com adresinden yakından takip etmektedir. Kurumsal e-posta örneğinde
üzerinden kullanmak olacaktır. Makalenin erişilen Google App Engine ve Adobe olduğu gibi, ABD Hükümeti’nin yoğun olarak bulut bilişime
bu bölümünde, özetlemiş olduğumuz bu firmasının ColdFusion çözümü örnek yatırım yaptığı ve giderek artan şekilde bulut bilişim
üç farklı hizmet seviyesi olarak verilebilir. hizmetlerini tercih ettiği görülmektedir. Amerikan Hükümeti
ayrıntılandırılmıştır. bilgi sistemleri yöneticisi (CIO) Vivek Kundra, 75 milyar USD
5.3. Bir Hizmet Olarak Altyapı teknoloji harcamasıyla, Amerikan Hükümeti’nin teknoloji
5.1. Bir Hizmet Olarak Yazılım (Infrastructure as a Service – IaaS) firmalarının en büyük müşterisi konumunda olduğunu
(Software as a Service –SaaS) SaaS, bir belirtmektedir. Bunun en son örneği, ABD Hükümeti
yazılım şirketi tarafından geliştirilen ve SaaS seviyesinde müşteri kurum, işlemci tarafından açılan ve www.apps.gov adresinden hizmet veren
yönetilen, müşterilerinin ise internet Hizmet olarak yazılım şeklinde gücü, veri saklama ve ağ kaynaklarını sitedir. Bu internet sayfasından, güvenilir bulut bilişim hizmet
üzerinden kullanabildiği bir yazılım olarak Google şirketinin ücretsiz e-posta hizmet olarak kullanır. SaaS büyük oranda sağlayıcıları tarafından sunulan hizmetlerin tanıtımı ve satışı
özetlenebilir. Kullanıcı tarafından hizmetinin yanı sıra, takvim ve ofis sanallaştırma teknolojisine dayanmaktadır. yapılmaktadır. ABD Hükümeti’nin bu siteyi oluşturmaktaki
bilgisayarlara veya sunuculara kurulan uygulamaları gibi ücretsiz VmWare, Microsoft'un geliştirdiği Hyper- amacı, birçok bulut bilişim hizmet sağlayıcısını ve hizmetlerini
geleneksel paket uygulamaların aksine, uygulamalarını da internet üzerinden V ürünü ve açık kaynak kodlu Xen, en tek bir noktadan sunmak ve bu sayede kamu kurumlarını bulut bilişim hizmetlerine yönelmeye özendirmek ve bu hizmetlere
yazılımın sahibi bulut hizmet sağlayıcıdır. kullanıyoruz. Amerika Birleşik yaygın kullanılan sanallaştırma araçlarıdır. geçişe teşvik etmektir. Bu siteyi oluşturarak amaçlanan diğer bir fayda ise, resmi devlet kurumlarının güvenlik ve teknik
Yazılımı kendi veri merkezlerindeki Devletleri’nde birçok hükümet birimi Acil olarak bir sunucuya ihtiyaç duyan yeterlilik konusundaki tereddütlerini gidermek ve bulut bilişim hizmet alımında oldukça uzayan bürokratik işlemleri
bilgisayarlarda çalıştırır. Müşteri ise, ve kamu kurumu, e-posta hizmetini kurumun, hizmet sağlayıcıya internet kısaltarak, geçişi hızlandırmaktır. Ayrıca, Kundra’nın belirttiğine göre, Amerikan Hükümeti ilerleyen aşamalarda kendine
ait bulut bilişim altyapısını ve hizmetleri oluşturacak ve hizmetlere bu site üzerinden erişilebilecektir. ABD Hükümeti’nin
yazılıma sahip değildir ama, genellikle Google şirketinden kurumsal olarak üzerinden üye olması ve on dakika içinde henüz yeni sayılabilecek olan bulut bilişim teknolojisine yaptığı yatırımlar, bulut bilişim hizmetlerinin yaygınlaşması
aylık bir ücret karşılığı kiralar. SaaS “istek almaya başlamıştır. Hükümet birimi istediği özellikte bir sunucuyu oluşturup, yönünde önemli göstergelerden birisi olarak sayılabilir.
böylece, e-posta hizmeti için sunucu
üzerine yazılım” olarak ta ifade işletmekten kurtulmuş, belli bir ücret bu sunucuya SSH hizmeti ile erişmesi,
edilmektedir. IaaS kullanımına örnek olarak verilebilir.
karşılığında bu hizmeti Google Kurumun işi bittiği zaman yapması 6. Bulut Bilişim’in Riskleri için, tüm bunların göz önünde 6.1. Hizmet Devamlılığı ve Kullanılırlığı
SaaS uygulamaları yerinde kurulumdan şirketinden almaya başlamıştır. Tabi gereken, işlem hesabından sunucuyu bulundurulması gerekmektedir. Bulut bilişim, hizmet sağlayıcılarda
daha ucuzdur. İşletmeler, yazılımları ki, Google şirketinin ABD hükümet silmesi olacaktır. Amazon.com’un EC2 Sunduğu geniş olanakların ve esnekliğin Makalemizin bu bölümünde bulut hizmet kesintisine neden olabilecek bir
çalıştırmak için ek donanım veya altyapı birimine verdiği bu hizmet, kuruma isimli yaygın olarak kullanılan bir IaaS yanında, bulut bilişim beraberinde belirli bilişimin beraberinde getirdiği yedi adet sorun yaşanması durumunda, bu hizmet
almak zorunda değillerdir. Dolayısıyla özeldir ve ücretsiz hizmetlerden hizmeti bulunmaktadır. Amazon EC2 ile riskleri de getirmektedir. Bu bölümde, riske yer verilmiştir. Bu bölüm altında yer sağlayıcıdan hizmet alma yoluna gitmiş
riskler üzerinde durulurken unutulmaması
SaaS’da sermaye harcamaları yoktur. faydalanan internet kullanıcılarında sanallaştırılmış bir sunucu, saati 0.1 USD gereken nokta, her riskin bir fırsat ile alan alt bölümlerde, her bir risk kendi tüm kurumlar birden bundan etkilenecek
Geleneksel kurumsal yazılımlarda olduğu çıkan reklamlardan arındırılmış bir fiyatla kiralanabilmekte ve bu sanal makine eşlenmiş olduğu; bulut bilişim tarafından içinde farklı açılardan incelenmiş, risklerin ve kesinti sonuçlanana kadar, kurumların
gibi, yazılımın kurulması, hizmettir. Ekran görüntüsü, Amerikan üzerinde istenilen yazılım yüklenip sunulan fırsatların getirisi ile, göze alınan azaltılabilmesi için yapılması gerekenlere hizmet veremez hale gelmelerine neden
Hava Kuvvetleri’ne bağlı olarak
yaygınlaştırılması, bakımı ve desteği için Ohio’da faaliyet gösteren bir kamu hizmete sunulabilmektedir. Diğer taraftan, riskin sonucunda karşı karşıya veya hali hazırda yapılmakta olan olacaktır. Eğer kurumlar tüm teknolojik
kaynak harcamaya gerek yoktur. Amazon’a göre daha az bilinen RackSpace,
kurumunun, http://mail.ohwg.cap.gov benzer bir hizmeti saati 0.015 USD fiyatla kalınabilecek zararın değerlendirmesinin, çalışmalara yer verilmiştir. Bulut bilişim altyapı ve hizmetleri tek bir bulut bilişim

Hizmet olarak sunulan yazılımlar çok adresinden aldığı e-posta hizmetinin sunmaktadır [13]. her kurumun kendine özel şartları, ile ilgili riskler yedi alt başlık altında hizmet sağlayıcıdan temin ediyorlarsa,
geniş bir yelpazeye hitap etmektedir. ana sayfasının görünümüdür. dinamikleri ve çalışma alanları göz önünde incelenmiştir: oluşabilecek bir kesinti, kurumun tüm
internetten kitap satışı ile faaliyete başlayan bulundurularak iyi yapılmış olmasıdır. 1. Hizmet Devamlılığı ve Kullanılırlığı işletme ve ekonomik faaliyetlerinin
durmasına neden olabilir. Her ne kadar
Amazon.com’un, S3 isimli çevrimiçi 5.2. Bir Hizmet Olarak Platform Ayrıca risklerin değerlendirilmesi sırasında
depolama hizmetini bir web hizmeti olarak (Platform as a Service – PaaS) SON KULLANICI TERMİNALLERİ dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta 2. Veri Güvenliği ve Gizliliği bulut bilişim hizmet sağlayıcı firmalar bu
tür durumlara karşı hazırlıklı ve çok geniş
kullanıcılara sunmaktadır. Google PaaS seviyesinde hizmet sağlayıcı, da, bulut bilişimin içerdiği riskler ile hali 3. Veri Denetlenebilirliği, Uygunluğu ve teknolojik altyapılara sahip olsalar da,
şirketinin docs.google.com adresinden uygulama geliştirme ortamını, SaaS Son hazırda kullanılan geleneksel çözümlerle Yasal Düzenlemeler Haziran 2008’de Google AppEngine’de
sunduğu “dokümanlar” hizmeti de, uygulamanın çalışacağı ortamı, Kullanıcı devam edilmesi durumunda, karşı karşıya meydana gelen bir programlama
kalınabilecek risklerin karşılaştırmasının
senelerdir kullandığımız Microsoft Ofis tamamlayıcı hizmetleri ve altyapıları (ör. PaaS doğru olarak yapılmış olmasıdır [14]. 4. Hizmet Sağlayıcı Bağımlılığı ve Veri hatasından dolayı 6 saat, Temmuz 2008’de
paketinin, en bilinen öğelerinin oturum yönetimi, kimlik doğrulama, Uygulama Belirli riskler sadece bulut bilişime özel Kilitlenmesi ise Amazon S3’te tek bir bit hatasından
Geliştiriciler
eşdeğerlerini çevrimiçi olarak sunmaktadır. versiyon yönetimi, ölçeklenebilirlik) IaaS olmakla birlikte, bazı riskler geleneksel 5. Yönetim Ara yüzü ve Uzaktan Erişim kaynaklanan bir hata nedeniyle de,8 saatlik
Hemen hemen herkesin, yıllardır tasarlayıp kurar. Müşteri kurumdaki Ağ yöntemlere göre, bulut bilişimde daha hizmet kesintileri yaşanmıştır [15, 16].
Mimarları
kullandığı Hotmail, Gmail gibi e-posta uygulama geliştiriciler, uygulamaları bu fazla veya daha az olabilecektir. Bulut 6. Bant Genişliği ve Veri Transferi
hizmetleri de, aslında birer SaaS olarak platforma göre geliştirir. Böylece bulut DONANIM ALTYAPISI bilişimin barındırmadığı ve sadece Tek bir hata noktasına (single point of
nitelendirilebilir. uygulamalarının hayata geçirilmesi için, geleneksel yöntemlerde rastlanabilecek 7. Yazılım Lisanslama failure) dayanmaktan kaçınarak,

gerekli tüm donanım ve yazılım Şekil 2. Bulut hizmet seviyeleri ve her bir riskler de mevcuttur. Yapılacak risk kurumların ihtiyaç duydukları hizmetleri
farklı hizmet sağlayıcılardan tedarik
katmanlarının, ayrı ayrı satın alınıp değerlendirmesinin sağlıklı olabilmesi
seviyedeki roller.
56 Sayı 05 Ocak-Nisan 2011 http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/ 57
·