Page 55 - bilgem-teknoloji-dergisi-5

Yakup KORKMAZ, Muharrem AYDIN, Bilge KARABACAK Bulut Bilişim

1. Giriş çizerken, internet ortamını ve internet gösteren elektrik birim fiyatları sebebiyle
altyapısını “bulut” şeklinde göstererek (ABD içinde bölgeler arası altı kata varan
Bilişim uzmanları, interneti doğumundan soyutlarlar. Bulut bilişim kavramındaki Google şirketinin yapmış olduğu duyurular fiyat farkı bulunmaktadır [8]), elektrik
bugüne kadar üç evreye ayırmakta ve bulut “bulut” ifadesi de, benzer mantıkla hem temel alınarak hazırlanan ve şirketin teknik maliyetlerinin en düşük olduğu bölgelerde
1
bilişimi internette üçüncü evre olarak yazılım hem de donanım araçlarına sahip altyapısının tanıtıldığı “Google Platform” wiki kümelenerek, genel harcamalarda da
nitelendirmektedir. Birincisi, herkesin olma zorunluluğunun azalması, sayfasında, ilginç bilgiler yer almaktadır. Wiki büyük oranda indirime gidebilmektedirler.
bilgisayarında çalıştığı ve internette sınırlı kullanıcının kullandığı sistemin iç sayfasına göre, Google şirketinin 450.000’den Kurumlar, teknoloji altyapılarını
sayıda bilgiye ulaştığı evreydi ve diğer bir yapısındaki karmaşıklıktan soyutlanması fazla sunucusu bulunmaktadır. oluşturmak için teknolojik altyapı
ifadeyle internetin başlangıcıydı. Bu evre, ve bu gereksinimlerin birer “hizmet” olarak yatırımlarında bulunup, yüksek sermaye
doksanlı yılların ortasına kadar sürdü. temin edilmesi olarak düşünülebilir [2]. Faaliyetlerine bir arama motoru olarak maliyetlerine katlanmak yerine, operasyon
İkincisi, internetin yaygınlaşması evresiydi. başlayan Google, bulut bilişime ciddi maliyetleri ile iş yapmaya ve arta kalan
Doksanların ortasında başlayıp günümüze “Her şey hizmet” sloganı, en az kelimeyle yatırım yapmaktadır. Google’ın birisi olan “sanallaştırma”nın pazar payı, Bunların sonucu olarak giderek daha fazla sermayelerini asıl çalışma yaptıkları ana
kadar sürdü. Üçüncüsü ise, bulut bilişim bulut bilişimi ifade etme amacıyla dünyanın dördüncü büyük sunucu 2008 yılına oranla 2009’da %40'tan fazla kurum, ekonomik faaliyetlerini iş kollarına aktarabilmektedirler. Anlık
evresidir. Her ne kadar, Amerika Birleşik kullanılabilir. Bulut bilişim çok temel üreticisi olduğu, New York Times büyüme kaydetmiştir [4]. Gartner gerçekleştirebilecek teknolojik altyapı veya dönemlik oluşabilecek iş yoğunluğu
Devletleri epey yol aldıysa da, dünya hatta olarak, bilgi teknolojileri kaynak ve gazetesinin 3 Temmuz 2006 tarihli araştırma şirketine göre, 2013 yılına ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olan durumlarında, bulut bilişim hizmet
gelişmiş ülkeler ortalamasına baktığımız kabiliyetlerinin hizmet olarak sayısında çıkan haberde, Martin gelindiğinde bulut bilişim sektörünün, veri merkezlerini, kurum içinde kurmak sağlayıcılarının gerektiği anda gerektiği
150 milyar dolarlık bir hacme ulaşması
ve yönetmek yerine, bu ihtiyaçlarını
zaman, ülkelerin bu evrenin başında sunulmasıdır. Bulut bilişimi bugüne kadar Reynolds isimli bir Gartner çalışanı beklenmektedir [5]. dışarıdan “bulut bilişim hizmet sağlayıcı” kadar kaynak ayrılmasını sağlayan
olunduğu söylenebilir. Birinci evrede, hem süregelmiş yaklaşımlardan ayıran temel tarafından ifade edilmiştir. şirketlerden elde etme yolunu seçiyor. teknolojileri sayesinde, kurumların her
veri hem de yazılımlar bilgisayarlarlarda unsurlar, bu kaynak ve yeteneklere HP, Microsoft, Google gibi şirketler, Böylece kurumlar uzmanlaştıkları ana iş türlü yoğun kullanım durumunda, aynı
tutuluyordu. İkinci evrede, yazılımlar hala kolaylıkla erişilip, kolaylıkla yönetilebilmesi internet üzerinden hizmet satışı yapmak kollarına odaklanıp, daha yaratıcı ve performansta hizmet sunmalarına imkân
bilgisayarlarda tutulmakla beraber, verinin şeklinde özetlenebilir. Bulut bilişimde Bilişim sektöründe, 2009 yılı içinde için, ‘Neden ciddi yatırımlar yapıyorlar?’ verimli çalışmaktadırlar. Bulut bilişim tanımakta ve kurumların kaynak israfına
büyük çoğunluğu artık internetteydi. uygulama, veri saklama, bilgi işleme, yaşanan gelişmeler sıralanırken, bulut ‘Gerçekten tahminler tutacak mı?’ gibi firmalarının, büyük ölçekte ve yüksek yol açan, bu durumlara özel fazladan
Üçüncü evrede ise, hem veri hem de uygulama geliştirme, iletişim kaynakları bilişim ve uygulamaları ilk sıralarda sorulara yanıt vermek için, duruma bir de hacimde veri merkezleri kurup yönetmesi sunucular bulundurmalarının önüne
yazılım internetten sunulmaktadır [1]. ve altyapılar gibi, hemen hemen tüm bilgi kendisine yer bulmaktadır. ABD kaynaklı bulut bilişimden yararlanacak kurumlar sonucu müşteri kurumlar; yönetim, ağ ve geçilmektedir. Kurumların bu teknolojiden
teknolojileri kaynak ve yetenekleri hizmet “The New Media” şirketler birliği ve tarafından bakmakta yarar vardır. yoksun olan kendi veri merkezlerinde,
Bulut bilişimin temel mantığını ifade olarak sunulabilmektedir. “Educause Learning Initiative” Günümüzde kurumların hangi alanlarda depolama teknolojileri ihtiyaçlarını daha sunucularının ortalama kapasite kullanım
eden kısa cümleler: “bilgisayarınıza yazılım kuruluşunun birlikte hazırladığı 2009 çalışma yaptıklarına bakılmaksızın, bir düşük birim maliyetlerde elde oranlarının %5 ile %20 arasında değiştiği
kurmayın, fazla depolama alanına da Kapsamı biraz daha genişleterek bulut Gelecek Raporu (The Horizon Report ürün ortaya koymak veya bir hizmet edebilmektedirler. Büyük ölçekteki veri hesaplanmakta ve kaynak israfının
gereksiniminiz yok, yazılım lisanslarına bilişimi, “çok hızlı bir şekilde ve minimum 2009) bulut bilişimin, bir sene veya daha sunmak için, donanımsal ve yazılımsal merkezleri (50.000 sunucu kapasiteli), orta boyutları gözlenebilmektedir [9, 10].
büyüklükteki veri merkezlerine (1.000
yönetim çabasıyla kullanıma sunulabilen,
para ödemeyin, bilgisayarlarınız çok düşük özellikleri değiştirilebilir bilişim kısa bir süre içerisinde, yoğun bir şekilde olarak, teknolojik bir altyapıya sahip sunucu kapasiteli) göre, yönetim ve ağ
donanım özelliklerinde olabilir, basit bir kaynaklarını (sunucular, depolama alanları, benimseneceğini ifade etmektedir [3]. olmaları gerektiği görülmektedir. Bununla teknolojisi birim maliyetlerini yedi kat, 2. Neden Bugün?
internet gezinti aracı (örn: firefox) ile uygulamalar) barındıran bir paylaşım Sektöründe lider bazı kuruluşların beraber, kurumların son dönemde giderek depolama teknolojisi maliyetlerini ise beş George Lucas’ın, Yıldız Savaşları serisini
internete erişin; hem yazılımlarınız hem havuzuna istek olduğunda, pratik bir tahminlerine göre, önümüzdeki 5-10 yıl artan şekilde, yalnız uzmanlaştıkları kat düşürebilmektedirler [6]. Ayrıca tasarlarken ilk üç bölümü o zamanın
de verileriniz internette” şeklinde şekilde ağ üzerinden erişmeye imkân içinde bilişim işlemleri ve veri alanlarda ve iş kollarında çalışmayı, oluşan elektrik maliyetinin veri merkezlerinin teknolojisiyle çekemeyeceği düşüncesiyle
verilebilir. depolamanın yarısından çoğu "bulut"un ertelediği ve bu nedenle ilk olarak
sağlayan model” olarak tanımlayabiliriz [1]. içinde olacaktır [2]. Bulut bilişimin hizmet diğer tüm gereksinimlerini ise, dışarıdan toplam maliyetlerinin 1/3’ünü oluşturduğu
sağlayıcı açısından önemli bileşenlerinden kendi alanında uzmanlaşmış kuruluşlardan bilinmektedir [7]. Bulut bilişim hizmet dördüncü bölümü çektiği söylenir. Son
sağlamayı tercih ettikleri gözlemlenebilir. sağlayıcıları, bölgeler arasında büyük fark yıllarda yoğun şekilde konuşulmaya ve

Google, Chrome isimli işletim sistemini Temmuz 2009’da
duyurdu ve 2010 yılının ikinci yarısında kullanıma hazır Google sunucuları, ABD’nin değişik eyaletlerindeki on iki farklı
olacağını belirtti. Bu işletim sistemi, aslında internetten yerleşkede ve Avrupa’da yer almaktadır. Google şirketinin en
sunulan hizmetlere erişim için geliştirilmiş en az özelliklere büyük veri merkezlerinden biri, hidroelektrik santrallerinden
sahip bir “bulut istemcisi” olarak tasarlanmıştır. İşletim sağlanan enerjinin ucuz olması nedeniyle, Oregon eyaletindeki
sisteminin yapacağı en önemli işlem, internet tarayıcısını The Dalles şehri yakınlarında Kolombiya nehri kıyısında
(browser) çalıştırmaktan ibarettir. Google şirketinin bütün kurulmuştur. Her biri futbol sahası büyüklüğünde iki adet binanın
bu hazırlıklarının nedeni, internetin üçüncü evresinde en yanında, iki adet dört katlı bina yüksekliğinde soğutma kuleleri
önde olmak olarak özetlenebilir.
bulunmaktadır.evresinde en önde olmak olarak özetlenebilir.

1 “Cloud Computing” kavramının Türkçe karşılığı, bilişim sektörü çalışanları arasında tartışılmaya devam ediyor. “Bulutsu Bilişim”, “Kümesel İşlem”, “Sis Bilişimi” gibi
öneriler ortaya atılsa da en yaygın kabul gören öneriler “Bulut Bilişim” ve “Bulut Bilgi İşlem” oldu. Bu yazıda “Bulut Bilişim” terimi kullanılmıştır.

52 Sayı 05 Ocak-Nisan 2011 http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/ 53
·