Page 108 - bilgem-teknoloji-dergisi-5

Suha ERSİN Kurumsal Yönetim: Stratejik Yönetim
Öncelikle kurumun vizyon, misyon, temel değerleri (ilkeleri)
ile stratejik amaç ve hedefleri belirlenir. Bu amaçla geniş bir
katılımın sağlandığı bir veya iki haftalık kesintisiz çalışmalar
yapmak en verimli olanıdır. Bu çalışmalara başlarken, kurumun
mevcut organizasyon ve süreç yapısı ile kurumsal performans
değerleri hakkında katılımcıların bilgilendirilmesi, daha hızlı
ve anlamlı sonuçlar elde etmek için faydalı olacaktır. Vizyon
doğrultusunda hedeflenen “Kurum Kültürü”nün oluşturulması
amacıyla, öncelikle kurum kültürünü belirleyici çalışmalar
yapılmalı, ortaya çıkan verilerden yararlanarak gerekli dönüşüm
faaliyetleri yürürlüğe konulmalıdır.
Bu çalışmalara üst yönetimin doğrudan katılması verilen
önemin ifadesi olarak gereklidir. Diğer taraftan,
kurumun/birimin stratejik amaç ve hedefleri, çalışanların
performans değerlendirmelerine kadar indirgenerek bütünlük
sağlanmalı, performans hedefleri ile ilgili ödüllendirme Stratejik Yönetim Ögelerinin kurum içinde geniş bir katılım
yapılmalıdır. ile belirlenmesi, çalışanların yönetime katılması suretiyle kuruma
bağlılıklarını arttıracağı için, dikey organizasyon temelinde de
İlgili Stratejik Yönetim dokümanlarının (Stratejik Plan,
Performans Programı ve Faaliyet Raporu) hazırlanması amacıyla alt kurullar (üst ve alt “Strateji Geliştirme Kurul”ları) kurulması
Stratejik Yönetim Ögelerinin belirlenmesi çalışmaları, sorumlu ve/veya her seviyeden çalışan ile toplantılar yapılması uygun
Stratejik Yönetim/Planlama birimi eş güdümünde yapılır. Bu olur.
çalışmalar her yıl tekrarlanan bir şekilde sürdürülür. Faaliyetlerin Stratejik Yönetim/Planlama Birimi, ilgili alt Birimlerden temin tanımlanır.
zamanlaması ilgili dokümanların yılın ilk yarısı içinde ettiği Stratejik Yönetim Ögelerini (alt strateji ögeleri olarak)
tamamlanacağı varsayılarak planlanır.
birleştirir ve ortaya çıkan Stratejik Plan dokümanını onaylanmak
üzere üst yönetime (üst yönetici ve/veya yönetim kurulu) sunar.
Tablo 1. Ana ve alt strateji ögeleri. Üst yönetimin onayladığı Stratejik Plan dokümanı yayımlanarak
(gerekiyorsa üst makama gönderilerek) uygulama başlatılır.
Ana ve alt strateji ögeleri Tablo.1’de gösterilmiştir.
ALT STRATEJİ ÖGELERİ
ÖGE-1. GZFT, PESTS ANALİZİ
• Stratejik Yönetim anlayışı doğrultusunda uygulanan GZFT
(Güçlü, Zayıf Yanlar, Fırsat ve Tehditler Analizi- SWOT) analizi;
kurumun zayıf ve güçlü yönleriyle, karşı karşıya bulunduğu
fırsatların ve tehditlerin detaylı olarak irdelenmesine yardımcı
olan araçlardan biridir.
• Kurumsal risk yönetimi kapsamında yürütülen faaliyetlerin
ve/veya uygulama araçlarının çıktılarından da yararlanılır.
• Kurum çevre analizinde (Politik, Ekonomik, Sosyal,
Teknolojik ve Sektörel Çevre Analizi- PESTS), rakiplerinin
durumunu, sektörün durumunu ve makro çevrede oluşan
değişimleri inceler.
• Çevre analizi yapılırken çevresel faktörlerin kuruluş için
ne gibi fırsatlar ve tehditler ortaya koyduğu incelenir. Çevre
analizinde; dünyadaki genel eğilimler, Türkiye’de kurumun
faaliyet gösterdiği ortamdaki değişimler, kalkınma planları ve
programlar, hükümet programları ve varsa istikrar programları
106 Sayı 05 Ocak-Nisan 2011
·
ile diğer kuruluşların ve kesimlerin • Kurumsal Performans ölçülerinin verilmemesidir.
durumu ve özellikle kuruluşun hizmet izleme sıklığı bir yıl olarak tanımlanmış
ettiği hedef kitlenin beklentileri dikkate olmasına rağmen, Bilgi Sistemleri alt • Stratejik hedef sonuçları, Birimin
alınır. yapısının sağladığı olanaklar çerçevesinde çıktılarına dönük ve belirli bir süre
daha kısa sürelerle de yapılabilir. sonunda ulaşılacak değerlerdir.
• Çevre analizinde, öncelikle Türkiye ÖGE-4. BİRİM STRATEJİK • Miktar, maliyet, kalite, zaman,
ve dünyadaki temel eğilimler, her bir çevre AMAÇLARI verimlilik ve etkinlik boyutları göz önünde
kapsamında belirlenir. Sonra bu temel tutulmalıdır.
eğilimler, gerçekleşme ihtimali ve etki
ağırlıkları dikkate alınarak değerlendirilir. • Belirli bir zaman diliminde Birimin
ulaşmayı hedeflediği sonuçlardır. • Gerçekleşen bir önceki yılın faaliyet
ÖGE-2. FAALİYET ALANLARI, ve performans bilgilerinden yararlanılmalı
ÜRÜN VE HİZMETLER • Açık ve net olarak ifade edilmiş ve gerekiyorsa güncellenmelidir.
stratejik amaçlar etkilidir.
• Kurumun hizmet verdiği faaliyet ÖGE-6. BİRİM PERFORMANS
alanları dikkate alınır. • Stratejik amaçlar, Kurum ve birim ÖLÇÜLERİ (GÖSTERGELERİ)
faaliyetlerini, etkinliğini daha ileri • Birim performans ölçüleri
• Kuruluş amacı ve misyonu ile bağlantılı
olmalıdır. götürecek nitelikte olmalı ve aynı zamanda (göstergeleri), Birim stratejik hedeflerinin
ulaşılabilir bir özellik taşımalıdır. performanslarını gösteren nicel
• Kurumun müşterilerine sunduğu ürün • Birimin stratejik amaçları, değerlerdir.
ve hizmetleri gösterir.
gerçekleştiğinde Birim için mevcut • Birimin stratejik amaç ve hedefleriyle
• Faaliyet alanları kapsamında ürünler duruma göre fark yaratacak ve bir şeyleri ilişkili olarak belirlenir.
ve müşteriler arasındaki ilişkilerde değiştirecek nitelikte tanımlanmalıdır.
Birimin diğer amaçlarından daha anlamlı • Birim Performans ölçüleri; Miktar,
ve önemli olmalıdır. maliyet, kalite, zaman, verimlilik ve etkinlik
ÖGE-3. PERFORMANS ÖLÇME, ölçütleri temelinde belirlenir.
İZLEME VE DEĞERLENDİRME • Vizyona giderken geçilecek istasyonları
ifade eden sözler olabilir. • Amaca ulaşmayı sağlayacak performans
• Performans ölçümü, performans göstergeleri tam ve doğru olmalı, anlamsız
ölçüleri (göstergeleri) kullanılarak • Stratejik amaçlar kolaylıkla anlaşılır, performans göstergeleri yenilenmelidir.
kurumun uygulama (iş) sonuçlarının genel ifadeler olmalıdır. Çok detaylı
ölçülmesidir. Bu amaçla; “Kurumsal olmamalı, teknik bilgiler içermesinden • Birim/süreç bazındaki performans
Performans Bilgi Sistemi” oluşturulmalı, mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. göstergeleri ile proje kapsamındaki
performans göstergelerine ait verilerin dokümanlarda belirtilen proje göstergeleri
girişi, güncellemesi ve analizi bu sistem • Gerçekleşen bir önceki yılın faaliyet arasında tutarlılık olmalıdır.
ile bütünleşik bir şekilde yapılmalıdır. ve performans bilgilerinden yararlanılmalı • Gerçekleşen bir önceki yılın faaliyet
• Performans ölçümü ve ve gerekiyorsa güncellenmelidir. ve performans bilgilerinden yararlanılmalı
değerlendirmesi; misyon, vizyon, stratejik ÖGE-5. BİRİM STRATEJİK ve gerekiyorsa güncellenmelidir.
amaç ve hedeflerle ilişkili olarak HEDEFLERİ
belirlenmiş olan performans ölçülerine ÖGE-7. SÜREÇ PERFORMANS
ait gerçekleşen sonuçların, izlenmesi ve • Stratejik hedef, stratejik amaçların ÖLÇÜLERİ (GÖSTERGELERİ)
hedeflere göre kıyaslamasının yapılmasıdır. gerçekleştirilebilmesi için ortaya konan • Süreç performans ölçüleri
ölçülebilir somut ve orta vadeli alt
• Performans değerlendirmesi amaçlardır. (göstergeleri), Birimin alt süreçlerine ait
stratejik hedeflerin performanslarını
kapsamında yapılan kıyaslama, “Fark
Analizi” olarak da düşünülebilir. Fark • Stratejik hedefler; stratejik amaçlarda gösteren nicel değerlerdir.
Analizi her bir Kurumsal performans belirtilen genel hedefleri değerlendirmede • Birimin stratejik amaç ve hedefleriyle
göstergesi (ölçüsü) bazında yapılır ve kullanılacak nicel performans ilişkili olarak belirlenir.
gelecek yıllardaki hedeflerin göstergelerini tanımlayabilmek için
belirlenmesinde önemli yer tutar. belirlenecek ayrıntılı alt amaçlardır. • Süreç Performans ölçüleri; Miktar,
Performans göstergelerindeki sapmalar maliyet, kalite, zaman, verimlilik ve etkinlik
(Fark Analizi) üst yönetim tarafından • Bir stratejik amaca yönelik birden fazla ölçütleri temelinde belirlenir.
yakından izlenmeli ve gerekli önlemler hedef belirlenebilir. Önemli olan amaca
zamanında alınmalıdır. ulaşmayı sağlayacak hedeflerin tam ve • Amaca ulaşmayı sağlayacak performans
doğru olması, anlamsız hedeflere yer göstergeleri tam ve doğru olmalı, anlamsız
http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/ 107