Page 146 - bilgem-teknoloji-dergisi-4

SiFRESAYAR Umut ULUDAĞ

Üniversitede aldıkları Kriptoloji dersinde, gizli paylaşım (secret Aşağıdaki olasılıklardan hangisi daha büyüktür? Not: Sayısal loto oyununda, her hafta, 1-49 arası numaralardan
sharing) algoritmaları anlatılırken, Ayşe-Bora-Erol-Güven dörtlüsü, 6 tanesi tekrarsız olarak rastgele seçilmekte, oynanan bir
1.984.909 sayısının asal çarpanlarını bulmaya çalışıyorlar ve (i) Melahat’in, bir saniyede 1.000.000.000 anahtarın kolonda oyuncunun belirttiği 6 numara, seçilen 6 numara ile
konunun özünü kavrayamadan dersleri bitiyor. Akıllarında kalan doğruluğunu deneyebilen makinesini kesintisiz olarak her gün aynı ise, büyük ikramiye kazanılmaktadır.
kısımlarla, kendilerine bir gizli paylaşım algoritması tasarlıyorlar. çalıştırdığında, Ayşe’nin 128 bitlik rastgele seçilmiş anahtarını,
Bu algoritmaya göre, Ayşe ve Bora, 1 yıl (365 gün) içinde bulma olasılığı,

B U D E R S T E N S I N I F T A K A L D I K (ii) Can’ın, 3 hafta boyunca, her hafta yalnızca 1 kolon sayısal
loto oyunu oynayıp, bu 3 haftanın 3’ünde de büyük ikramiyeyi
bilgisini, veren 6 numarayı doğru bilme olasılığı.

Ayşe: B D R T N I I T K L I

Bora: U E S E S N F A A D K
olarak paylaşıyorlarsa, Ayşe-Bora-Erol-Güven dörtlüsü aşağıdaki
paylaşım ile hangi bilgiyi saklamaya çalışmaktadır?

Ayşe: V N E Ğ M E R R O İ K L Y A K O Ğ K M E Ğ M A
Bora: E İ Ç İ E R D İ L K N E G N T K İ H E R L A D

Erol: R N T H N Y E P O T İ R U M A D Ş İ T S A K I AYŞE BORA

Güven: İ G İ E H E K T J E K U L A Ç E İ Z L A N T R

Tek alfabeli yerleştirmeyle (monoalphabetic substitution) Bu sisteme göre, aşağıda verilen yapıların her biri için en az
2, 3, 5, 7, 2, 4, 8, 10, 5, 11, 4, 10, 5, 7, ? şifrelenmiş metinlerin çözümünde, uzunluğu belirli, tekrar eden 3 adet örnek Türkçe kelime bulunuz.
harflerin aynı konumda bulunduğu örnek kelime listelerinden
yararlanılabilir. Bu listelerde, eldeki kelimenin harfleri A, B, C,…
gibi harflerle gösterilmekte ve tekrarlar olduğunda karşı düşen
tekrar harfi kullanılmaktadır: Yapı Örnek kelimeler

2,18 2,20 ? 2,00 2,20
Yapı Örnek kelimeler ABCDB ?

ABACD YAYIN, SUSAM, TATLI, ELEĞİ, ARACI... ABCBDB ?

Açık Yazı Gizli Yazı

İŞTE ŞİFRE ĞVÜL ĞTHLÜ
Şifresayar bölümündeki 6 sorudan en az 3 tanesini doğru cevaplayıp, çözümlerini iletişim bilgileriyle birlikte
odullusoru@uekae.tubitak.gov.tr e-posta adresine, “UEKAE Dergisi: Şifresayar” konu bilgisi ile 31 Aralık 2010 tarihine kadar
? YÖÇN PRBUÇNLHLVTĞU LCĞNTĞÖ gönderenler arasından kura ile belirlenecek 5 kişiye TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları arasından seçilen kitaplar hediye edilecektir.
Soruların cevapları derginin bir sonraki sayısında yayınlacaktır. Ödüllü diğer sorulara www.uekae.tubitak.gov.tr adresindeki “Ödüllü
Kriptoloji Soruları” bölümünden ulaşabilirsiniz.

144 Sayı 04 Eylül-Aralık 2010 http://www.uekae.tubitak.gov.tr/ 145
·