Page 58 - bilgem-teknoloji-dergisi-13

RADAR TEKNOLOJİLERİ
BİLGEM TEKNOLOJİ
Cenk Gökberk, Başuzman Araştırmacı / BİLGEM BTE

ÇOK İŞLEVLİ Temel olarak, çok işlevli

bir radar (Multi Function
Radar - MFR), aynı antenle

FAZ DİZİLİ tek bir frekans bandında
hem arama hem de izleme

işlevlerini gerçekleştirmek

RADARLAR için tasarlanmış bir radardır. Şekil-1. Örnek bir Çok İşlevli Radarın Gerçekleştirdiği Gö-

revler

İleri sayısal teknolojiler ve elektronik tarama kapasitesi
birleştiğinde, radar demetleri herhangi bir anda herhangi
bir yere yöneltilebilmekte ve bu yapılırken birçok radar
tasarım parametresi değiştirilebilmektedir. Bu birleşim
çok işlevli radar sistemlerinin altyapısını oluşturmaktadır.
Örnek olarak, bir su-üstü platformunda kullanılan bir çok
Modern MPAR sistemlerinin ayırt edici özelli- işlevli radarın geniş görev yelpazesi şematik olarak Şe-
ği; otomatik kaynak yönetimiyle, anten dizi- kil-1’de verilmiştir.
sinin eleman seviyesinde kontrolü yapılarak,
taramadan taramaya demet çevikliği (dwell- Temel olarak, çok işlevli faz dizili bir radar (Multifunction
to-dwell beam agility) ve arzu edilen anten Phased Array Radar - MPAR), aynı antenle tek bir frekans
patern sentezi imkânı sağlamasıdır. bandında hem arama hem de izleme işlevlerini gerçek-
leştirmek için tasarlanmış bir radardır. Bu tür radarlar, faz
İleri sayısal teknolojiler ve elektronik tarama dizili anten yapıları kullanarak, yalnızca hedef arama ve
kapasitesi birleştiğinde, radar demetleri her- takibini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda füze güdümü
hangi bir anda herhangi bir yere yöneltilebil- darbede farklı özelliklere sahip olacak şekilde dinamik ola- ve hedef sınıflandırma işlevleri gibi çok sayıda görevi icra
mekte ve bu yapılırken birçok radar tasarım rak değiştirilebilmektedir. Alıcı tarafında, analog/sayısal eder. Radar Kaynak Yönetimi algoritmaları, kritik görev-
parametresi değiştirilebilmektedir. dönüştürücüler gittikçe antene doğru yaklaşmakta, çok lerin önceliklendirilmesini ve radar kaynaklarının en etkin
sayıda sistemde sayısallaştırma IF (intermediate frequen- şekilde kullanımını sağlamakla görevlidir. İleri anten tek-
Teknolojik ilerlemeler radar sistemlerinin performansını cy) frekanslarında gerçeklenebilmektedir. Böylelikle ana- nolojileri ile sofistike yazılım mimarilerinin birlikte çalış-
arttırmış ve yeni uygulama alanları ortaya çıkmıştır. Ra- log devrelerdeki birçok sınırlamadan kaçınılabilmekte ve masıyla söz konusu sistem kaynakları etkin şekilde kulla-
dar sistem tasarımlarını etkileyen en önemli yeni teknoloji sistem performansında iyileşme sağlanabilmektedir. nılarak çoklu görevler icra edilebilmektedir.
adımları sayısal teknolojilerdir. Sayısal teknoloji yönelim-
lerine kısaca bakacak olursak: Bu gelişmeler, radar çalışma modlarının yazılımsal olarak Tipik olarak yerine getirilen görev grupları aşağıda sıra-
• Artan dinamik menzil (dynamic range) ve yüksek programlanabildiği “yazılım-tabanlı” radar sistemlerinin lanmıştır:
hızlı analog/sayısal dönüştürücüler kapısını açmış ve tamamen sayısal (all-digital) radar mi- • Arama ve İzleme (Search and Track)
• Her geçen gün artan işlemci gücü marilerinin gerçeklenmesine zemin hazırlamıştır. • Arama, İzleme ve Kimliklendirme (Search, Track, and
• Artan bellek kapasitesi ve belleklere erişim Identification)
hızı Diğer bir teknoloji yönelimi ise elektronik tarama (Elect- • Arama, İzleme, Kimliklendirme ve Aydınlatma (Search,
• Maliyetlerin düşmesi ronic Scanning) işlevlerindeki yeniliklerdir. Bu teknoloji ile Track, Identification, and Illumination)
radar huzmesi mekanik olarak döndürülmeye gereksinim • Arama, İzleme ve Sınıflandırma/Ayrıştırma (Search, Tra-
Bahsedilen iyileşmelerin etkileri, duymadan elektronik olarak döndürülebilmektedir. Elekt- ck, and Classification/ Discrimination) (Balistik Füze Sa-
radar alıcı ve verici alt-sistemle- ronik tarama, oldukça düşük yan bantlara sahip anten vunma Sistemlerinde).
rinin tasarımında hali hazırda göz- huzmeleri oluşturmaya imkân vermektedir. Böylelikle hem
lemlenmektedir. Örnek olarak, veri- hedeflere yüksek kazançlı huzmeler yönlendirilebilmekte Modern MPAR sistemlerinin ayırt edici özelliği; otomatik
ci tarafında dalga formlarının frekans, hem de girişim kaynakları bastırılabilmektedir. Arama ve kaynak yönetimiyle, anten dizisinin eleman seviyesinde
modülasyon, genlik, bant genişliği ve darbe izleme fonksiyonlarının aynı anda gerçekleştirilebildiği kontrolü yapılarak, taramadan taramaya demet çevikliği
tekrarlama frekansı değerlerinin hepsi çok yüksek bir çoklu operasyon modlarını destekleyen bir yapı oluşmak- (dwell-to-dwell beam agility) sağlaması ve arzu edilen an-
doğrulukla seçilip, sayısal dalga formu üreteçlerine prog- tadır. ten patern sentezine imkan vermesi olarak tanımlanabilir.
ramlanabilmektedir. Bu tasarım parametreleri, iletilen her

56 57