Page 79 - bilgem-teknoloji-dergisi-9

Blokzincir

İlk örnekleri Ethereum blokzincir ağında oluşturulan Mevcut MDT Piyasası
menkul değer tokenleri, ERC1400 çatı standardı altında 2020 yılı Ocak ayı itibari ile MDT piyasa büyüklüğü 50
ERC1410, ERC1594, ERC1643, ERC1644 gibi döküman milyon dolar seviyesine ulaşmış olup bu rakama hala to-
yönetiminden operasyonel kontrollere ve ödeme şeffaf- kenize edilmeyi bekleyen yüzlerce proje dahil edilmemiş-
lığına kadar tüm süreçlerinin oluşturulan standartlara tir. Uzman yorumlarına göre, mevcut finansal yapı içinde
uygun şekilde tasarlanması zorunludur. tokenize edilebilir varlık değeri 544 trilyon dolardır. Bu
rakam bize kitlesel kabullerin gerçekleşmesi halinde piya-
MDT Süreci Nasıl İşliyor? sanın potansiyeli hakkında bir fikir vermektedir.
Peki bügün en yaygın örnekleri emlak sektöründe uygu-
lanmakta olan MDT süreci nasıl işletilmektedir? Bir örnek Regülasyonlar çerçevesinden bakacak olursak bu konuda
ile açıklayacak olursak; Bir emlak firması işlek bir cadde- ilk adımı atan Amerikan sermaye piyasaları düzenleyici
de yer alan bir mağazanın mülkiyetini satışa çıkarmıştır. kuruluşu SEC olmuştur. Diğer birçok ülke de kendi regü-
Mülkiyetin düzenli kira gelirine ek olarak uzun vadede lasyonlarını hızlı bir şekilde düzenlemiştir. Ancak maale-
mülkiyette ciddi bir değer artışı beklenmektedir. Ancak sef ülkemizde bu düzenlemeleri yapma yetkisinin sahibi
mülkiyetin yüksek değeri sebebiyle tek bir alıcı bulmakta olan Sermaye Piyasaları Kurumu (SPK) tarafından henüz
zorlanılmaktadır. Öte yandan emlak yatırımı yapmak is- hazırlanmış bir düzenleme bulunmamaktadır.
teyen, ancak sahip oldukları birikimin potansiyeli yüksek
yatırımlar için yeterli gelmeyen, bu sebeple tasarruflarını Sonuç
döviz ve altın gibi alternatif yatırım araçlarında pasif bir Türkiye’nin yastık altında tutulan sadece altın tasarrufu-
şekilde bekleten birçok yatırımcı bulunmaktadır. Bu iki nun 100-150 milyar dolara karşılık geldiği tahmin edilmek-
nedenden ötürü emlak firması, mülkiyeti bir dijital varlığa masına geçilir. Akredite yatırımcı başvuru sayısının fon tedir. Bu birikimlerin reel ekonomiye kazandırılması için
dönüştürüp menkul değer tokeni olarak satışa çıkarma- ihtiyacını karşılaması durumunda oluşturulan MDT türü borsa spekülasyonlarından çekindiği için hisse senedi ya- önemli bir araç olan menkul değer tokenine yönelik dü-
ya karar vermiştir. Emlak firması ilk olarak mülkiyete ait akıllı kontratlar yatırımcılara dağıtılır. Artık her yatırımcı tırımına karşı çekimser kalmaktadır. Diğer birçok tasarruf zenlemelerin kısa zaman içinde hayata geçmesi, yazılım
gelir modelleri ile değer artışı beklentisinden yola çıkarak ilgili mülkiyetin aylık kira gelirinden ve satışı durumunda sahibi de bankaların sağladığı faiz gelirinden tatmin olma- geliştiricileri, fon yöneticileri, kitle fonlama aracı kurumla-
pazarlama faaliyetlerine başlar. Burada emlak firması ar- ortaya çıkacak kazançtan sahip olduğu token sayısı ka- makta ve alternatif yatırım enstrümanları arayışı içinde rı, fon arayan startup firmaları, üçüncül hizmet sağlayan
tık “İhraç Eden/ İhraç Sahibi” rolünü üstlenmiştir. dar pay sahibidir. Ayrıca bu sahiplik devredilebilir, takas olabilmektedir. firmalar, katılım bankaları ve yatırımcıları içeren büyük bir
edilebilir hatta ortaya çıkacak kredi ihtiyaçları için temi- ekosistemin kendiliğinden oluşmasını sağlayacaktır.
Sonraki aşama ise mevcut duran varlığı bir dijital varlığa nat olarak gösterilebilir. Menkul değer tokenleri, her profile uygun yatırımcının risk
dönüştürüp token sayısı kadar parçalara ayırarak akıllı iştahına göre değişik seçenekler sunabilmektedir. Hisse Ethereum kurucusu Vitalik Buterin’in meşhur “Bitcoin
kontratlar üzerinden oransal mülkiyet sahipliğinin dağı- Bu örnekten anlaşılacağı üzere MDT, tek başına küçük senedi veya tahvil satışı aracılığyla fon arayan şirketler altınsa Ethereum petroldür. Dünyada petrol nasıl birçok
tıldığı üçüncü taraf bir hizmet sağlayıcısına ihtiyaç vardır. bir miktar olan ancak bir araya geldiğinde ciddi bir kay- açısından bakacak olursak MDT’ler, daha düşük maliyetli sektör ve teknolojide kullanılıyorsa Ethereum teknolojisi
Bu hizmet sağlayıcılar ise “Tokenization Platform” olarak nağa dönüşen yastık altı tasarrufları, reel ekonomiye ka- ve hızlı bir şekilde fon kaynakları oluşturma imkanı sun- için de aynı şey geçerlidir. Bu nedenle biz Ether’i ‘kripto
adlandırılmaktadır. Bundan sonraki aşama, bu girişimin zandırma konusunda ciddi bir potansiyele sahiptir. MDT maktadır. Fonlama maliyetlerindeki düşüş ve aracı kurum- yakıt’ olarak adlandırıyoruz” sözünden ilhamla diyebiliriz
yetkili düzenleyici kuruluş tarafından hovey testine tabi sürecini toplu konut ihraçlarından startup fonlamaya ve ların devreden çıkması, şirket karlılığına önemli bir katkı ki günümüzde fon arayışındaki birçok girişim ve projenin
tutulmasıdır. Test sonucunda ilgili girişimin bir ICO değil sanat eserleri satışına kadar farklı sektörlere uygulamak sağlarken yatırımcıların payına düşen birim getiri oranı da menkul değer tokenleri aracılığıyla düşük maliyetli fon
de MDT olduğuna karar verilirse artık talep toplama aşa- mümkündür. aynı nispette artmaktadır. desteklerine ulaşması, ekonominin ihtiyaç duyduğu dış
MDT Özellikleri yatırım miktarının azalmasına ve GSYİH’nın artmasına bü-
yük fayda sağlayacaktır.
‣ Coğrafya, vatandaşlık gibi sınırlamalardan bağımsız
olup global erişime açıktır. İsteyen herkes web üzerinden Regülasyon yapıcı kurumların ilgili
yatırımcı olma başvurusu yapabilir. mevzuatları düzenlemesi halin-
‣ Satın alma, takas, transfer işlemleri 7 gün 24 saat ya- de oluşacak menkul değer tokeni
pılabilir. FinTech ekosistemi “Türkiye 2023
‣ Akıllı kontratlar kriptografik veri güvenliği altında, blok- Sanayi ve Teknoloji Stratejik Pla-
zincir ağında herhangi bir otoriden bağımsız olarak sak- nı”’nda yer alan ulusal blokzincir
lanmaktadır. altyapısının geliştirilmesi ve bu
‣ Tüm süreçler şeffaftır ve izlenebilir. ağ üzerinde uygulama geliştirme
‣ Tüm maddi varlıklara uyarlanabilir ve bu varlıklara liki- yetkinliğinin oluşması hedeflerine
dite özelliği kazandırır. ulaşılması adına önemli bir adım
‣ KYC-AML entegrasyonlarına sahiptir. olacaktır.
‣ Fon maliyeti ve zamandan tasarruf sağlar.
‣ Mevzuatlara göre özelleştirilebilir. Referanslar
‣ Oransal mülkiyet hakkı sağlar. https://www.sec.gov/ICO
https://research.binance.com/
Konuya ülkemiz şartları açısından bakacak olursak bir- analysis/
çok insan ideolojik veya dini inancından dolayı banka- 2020-borderless-state-of-defi
cılık sisteminden uzak durmakta ve tasarrufunu kendi https://stocheck.com/market-report
fiziksel ortamında saklamaktadır. Yine birçok yatırımcı

76 77