Page 89 - bilgem-teknoloji-dergisi-4

Mehmet Sabır KİRAZ, Fatih BİRİNCİ, Umut ULUDAĞ Elektronik Seçim: Yöntemler, Uygulamalar, Kriptoloji Altyapısı ve Ülkemizdeki Geleceği

Kimlik Kartı, yakın gelecekte kanuni olarak nüfus cüzdanının • Siyasi seçimler için: Bununla beraber, verilen oy dağılımlarına göre adaylara [15] India's electronic voting machines are vulnerable to
yerine geçerek vatandaşlık kartı olarak kullanılmaya – Oy satma gibi saldırıların önünü açabileceğinden internet parlamentoda karar alma gücü verilebilir. Örneğin, 10 bin oy attack-http://www.physorg.com/news191779395.html
başlanacaktır. Bu elektronik kartların kimlik doğrulamada kanalıyla uzaktan elektronik oylama tek çözüm olmamalıdır. alanla 100 bin oy alan adayın platformdaki güçleri farklı olabilir. [16] European e-voting machines cracked by Dutch group-
kullanılması ile başkasının yerine oy verme gibi sahtekârlıklar Her seçmen istediği seçim merkezlerindeki DRE Yukarıdaki örneklerin kâğıt tabanlı sistemlerde olabilmesi için http://www.edri.org/edrigram/number4.19/e-voting
önlenebilir. EKDS, Elektronik Kimlik Kartı, Kart Erişim Cihazı, makinelerinde de oyunu kullanabilmelidir. oy pusulaların seçimlerde kullanılamayacak kadar büyük [17] What's Wrong With Electronic Voting Machines?
Kimlik Doğrulama Sunucusu, Politika Sunucusu ve Arabirim ölçülerde olması gerekebilir. Örneğin, Belçika’daki her oy http://www.schneier.com/essay-068.html
yazılımlarından oluşmaktadır [21]. EKDS, hizmete katılan ve – Yerel referandumlar için uzaktan elektronik oylama pusulası, yaklaşık 20 listeden, her liste için 30-40 aday ve 30- [18] http://ww.techdirt.com/articles/20080304/
hizmetten yararlanmak isteyen kişilerin gerçekten öne sürdükleri uygulanabilir. 40 yedek aday içermesiyle yaklaşık 1 metre × 0.5 metre 134146430.shtml
kişi olduğunu ve kimliği çalan ya da taklit eden başka biri – Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları internet aracılığı boyutlarda pusulalar olabilmektedir [13]. [19] TÜBİTAK, Vizyon 2023 Teknoloji Öngörüsü Projesi,
olmadığını doğrulamaktadır. Diğer taraftan, Bilgisayar Destekli ile oy kullanabilir. Bu yazı dizisinin ilk bölümünde e-Seçim ile ilgili ana öğeler Bilgi ve İletişim Teknolojileri Paneli Sonuç Raporu, Şubat
Merkezi Seçmen Kütüğü Sistemi (SEÇSİS) ile seçmen açıklanmıştır. İzleyen bölümlerde, dünyada ve ülkemizde önemi 2004, http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/
kütüklerinin bütün bilgileri tutulmaktadır ve bunlara hızlı bir – Devlet, elektronik oylama sistemi donanımlarının belirli giderek artan bu teknolojinin kriptolojik altyapısı, artı ve vizyon2023/bit/bit_panel_sonuc_rapor.pdf
şekilde erişilebilmektedir [22]. maliyetlerini yüklenmek zorundadır. eksileriyle beraber diğer ülkelerdeki uygulamaları ve ülkemiz [20] http://en.wikipedia.org/wiki/Electronic_voting_

Bir başka önemli bileşen olarak Açık Anahtar Altyapısını da – Devlet tasarım, organizasyon ve operasyondan sorumlu için uygulanabilir yöntemler hakkında detaylı bilgiler examples#Netherlands
verilecektir.
örnek verebiliriz. Ülkemizde elektronik imzanın hukukî ve olmalıdır. [21] http://www.ekds.gov.tr/
teknik yönleri ile kullanımına ilişkin esasları 5070 numaralı • Profesyonel seçimler için: [22] SEÇSİS
kanun ile düzenlenmiştir. Mobil imza kullanımı ile de KAYNAKÇA http://www.ysk.gov.tr/ysk/SecsisProjesi/SecsisIndex.htm
yaygınlaşmaya başlayan elektronik imza, e-devlet – Özel Sektör: Uzaktan elektronik oylama veya DRE [1] Voting Resources- [23] Proxy voting- http://en.wikipedia.org/wiki/Proxy_voting,
uygulamalarının önemli yapıtaşlarından biridir. Estonya gibi makinelerinde kullanılan oylama sistemi yetkililerce resmiyet http://theory.lcs.mit.edu/~rivest/voting http://www.elections.ca/loi/com2000/Voting/vot06_e.html
bazı ülkeler, elektronik seçim sistemlerinde elektronik imza kazandırılarak güvenilirliği sağlanabilir. Bunun için, iş [2] http://www.nist.gov/itl/vote/
kullanmaktadırlar. Islak imza yerine geçen (nitelikli) elektronik hukuku hükümlerini değiştirmek gerekli olacaktır. [3] Stalin's speeches, writings and authorized interviews-
imzanın seçim sisteminde kullanılabilmesi için her bir seçmene – Kamu sektörü: Uzaktan elektronik oylama sistemleri, http://en.wikiquote.org/wiki/Joseph_Stalin
elektronik imza dağıtılması gerekmektedir. Islak imza yerine kamu tarafından atanan yönetim ve teknik birimler [4] Internet voting in Estonia-
geçmeyen elektronik imzalar da kimlik doğrulama sistemlerinde tarafından oluşturulmalıdır. http://www.vvk.ee/public/dok/Internet_Voting_in_Estonia.pdf
(örn. web tabanlı kimlik doğrulama) kullanılabilmektedir. [5] Bringing Confidence to Electronic Voting-
– Uzaktan elektronik oylama (internet, cep telefonu vb.) http://www.ejeg.com/volume-1/volume1-issue-1/issue1-art5-
EKDS sisteminin yakın gelecekte kullanılmaya hazır olması, şirketlerin yönetim kurullarını seçmede kullanılabilir (ör. riera-brown.pdf
Nitelikli İmza Altyapısı ve SEÇSİS sistemiyle tüm seçmen Real Madrid Futbol Kulübü’ndeki seçim). [6] COUNCIL OF EUROPE - Recommendation
kayıtlarının elektronik ortamda olması ülkemizdeki e-Seçim – Uzaktan elektronik oylama ticaret odaları, sanayi, tarım, Rec(2004)11 of the Committee of Ministers to member states
altyapısının çok önemli yapı taşlarının hazır olduğunu dernekler, sendikalar vb. yapılan seçimlerde de kullanılabilir. on legal, operational and technical standards for e-voting
göstermektedir. https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=778189
E-Seçimin ülkemizde uygulanmasının bazı yararları şunlar
Ülkemizin bulunduğu bölgesel kalkınma ve internet olabilir: İnsanların kendilerini dünya ölçeğinde gelişmiş [7] http://www.coe.int/t/dc/files/themes/forum_democratie/
kullanımı/kullanabilirlik göz önüne alındığında sadece teknolojik hissetmeleri ve geleceğe daha umutlu bakabilmeleri, seçim netherlands_en.pdf
çözümü kullanmayı istemek doğru bir mantık değildir. http://www.freedom-to-tinker.com/blog/felten/dutch-e-voting-
Problemler yukarıda da belirtildiği gibi detaylı bir şekilde ele gibi geleceklerini doğrudan etkileyen bir aracın doğru, güvenilir, system-has-problems-similar-diebolds
alındıktan sonra ülkemiz için uygun kısa, orta ve uzun vadeli tarafsız ve şeffaf olarak kullanılması ile sağlanabilir. Ayrıca e- [8] http://vote.nist.gov/threats/papers/ChainVoting.pdf
planlar yapılmalıdır. Estonya’da olduğu gibi kısa vadede hem Seçim, sosyo-politik anlamda toplumun gelişmesine katkıda http://vote.nist.gov/threats/papers/threats_to_voting_systems.pdf
kâğıt tabanlı hem de elektronik seçim sistemi birlikte kullanılıp bulunabilir. Birey kendini, sisteme karşı güveninin artmasından [9] http://en.wikipedia.org/wiki/Voter_Verified_Paper_Audit
vatandaşların sistemi özümsemesi beklenebilir. Bu arada süreç dolayı, yönetime önemli katkılar sağlayan biri olarak hissedebilir.
içerisinde meydana gelebilecek hatalar, eksiklikler, kanuni Hızlı bir şekilde seçimler yapılabilir ve sonuçlandırılabilir. Bu _Trail
düzenlemeler, değişiklikler yapılabilir. sayede 2-4 ay gibi uzun tarihli seçim hazırlıkları ortadan kalkar. http://www.schneier.com/blog/archives/2004/11/the_problem_
Başlangıçta ciddi manada donanım masrafı çıkmasına rağmen wit.html
e-Seçim ile birlikte insanlar belirli seçim merkezlerine uzun vadede masraflar ciddi miktarda azaltılabilir. [10] http://votingmachines.procon.org/view.answers.php?
hapsedilmekten kurtarılabilir ve seçimlere katılım arttırılabilir. questionID=292.
Bunun yanı sıra, seçimlerin elektronik ortama taşınmasıyla Ülkemizde e-Seçim uygulanmasıyla, kâğıt tabanlı sistemlere [11] Voter Verified Paper Audit Trail-
birlikte baskı ve zorlama ile oy kullanımının engellenmesinin göre çok daha hızlı ve az masrafla birçok istatistiksel analizler
de önüne geçilebilir. Ayrıca yurtdışında bulunan yapılabilir. Örneğin, anket veya güven oylaması gibi güvenilirliği http://en.wikipedia.org/wiki/VVPAT
vatandaşlarımızın oylarını uzaktan kullanması sağlanabilir. Oy sürekli tartışma konusu olan seçenekleri doğrudan internet [12] Electronic voting in Belgium
kullanacak olmaları, ülkelerindeki gelişmeleri daha yakından ortamında uygulayarak toplumun genel hissiyatı ölçülebilir. http://en.wikipedia.org/wiki/Electronic_voting_in_Belgium
takip etmelerini de sağlayacağından, böylelikle ülkelerine Gençlerin oy verdikleri üzerinden ülkenin 20-30 yıl sonrası [13] Danny De Cock, Bart Preneel: Electronic Voting in
bağlılıklarının arttırılması da mümkündür. Başlangıçta gençlerin okunabilir ve bu sonuçlara göre özgün politikalar geliştirilebilir. Belgium: Past and Future. VOTE-ID 2007 (üyelik
daha çok ilgi gösterdiği internet kanalıyla oy kullanımına daha Belki de, seçmenlerin bir partiye oy vermesi esnasında aday gerekmektedir)
sonraki yıllarda farklı kesimlerin de ilgisinin arttığı kişiye de oy vermesi istenebilir. Böylece, halkın demokratik [14] Secret sharing-
görülmektedir [4]. isteklerini yansıtan bir aday listesini seçmenler belirleyebilirler. http://en.wikipedia.org/wiki/Secret_sharing

86 Sayı 04 Eylül-Aralık 2010 http://www.uekae.tubitak.gov.tr/ 87
·