Page 82 - bilgem-teknoloji-dergisi-12

Sinyal Analizi BILGEM
TEKNOLOJI

Muhammed Çalış - Uzman Araştırmacı, Enes Karav - Uzman Araştırmacı, Dr. Hüseyin Anıktar - Başuzman Araştırmacı,
Hakan Yaren - Başuzman Araştırmacı, Dr. Dursun Baran - Başuzman Araştırmacı, Ahmet Can Bilgen - Araştırmacı / BİLGEM BTE

Gerçek Zamanlı lektromanyetik dalga kavramı, Radarlar çok çeşitli Bu durum, bu tarz teknolo-
jilerin ülkemizde geliştirile-
1864 yılında İskoç matematiksel
Efizikçi James Clerk Maxwell ta- ve modülasyon biliyor olmasının önemini
rafından elektromanyetik dalgaların içeren darbe sinyalleri ile ortaya koymaktadır.
Spektrum elektrik dalgalarıyla aynı davranışı Elektromanyetik sinyaller
gösterdiği kuramıyla ortaya atılmış- çalışmaktadır. Sinyallerin
tır. Maxwell, 1867 yılında matema- kayıpsız gösterimi ve askeri amaçla TEMPEST
tiksel çalışmalarıyla radyo dalgaları-
(Telecommunications Ele-
Gözetleme nın varlığını tespit etti. Alman fizikçi kaydedilmesi için gerçek ctronics Material Protected
Heinrich Hertz 1887’de Maxwell’ in
From Emanating Spurious
zamanlı çalışma prensibine
elektromanyetik dalgalarının varlığı- uygun cihazlar Transmissions) analiz, ha-
berleşme, yön bulma, silah
nı laboratuvarında yaptığı deneylerle
Analiz ve Kayıt radyo dalgalarını üreterek gösterdi. gereklidir. sistemleri gibi kritik önem
arz eden alanlarda sıklıkla
Yaptığı deneyde laboratuvarının bir
tarafındaki elektrik kıvılcımının yay- kullanılmaktadır. Bu alan-
mış olduğu manyetik dalganın bir tel halka tara- lardan TEMPEST analiz ve ELINT uygulamaların-
fından hissedildiğini gözlemledi. dan aşağıda detaylı bir şekilde bahsedilmiştir.
Bir radyo dalgasının hızının ışık hızı ile aynı ol- TEMPEST
duğunun bulunmasından sonra, Hertz, radyo Bilgi içeren elektronik cihazlardan, kontrol dışı
dalgalarının ışık dalgaları gibi yansıma, kırılma elektromanyetik enerji yayılımlarının araştırıl-
ve girişim yapabildiklerini gösterdi. Sonrasında ması, incelenmesi ve denetim altına alınması
saniye başına titreşim olarak tanımlanan Hertz gereklidir. Bu yayılımlar kontrol altına alınmaz
onun ismiyle anıldı. Bu çalışmalar ışığında İtal- ise bilgilerin istenmeyen şekilde dış ortamdan
yan mucit Guglielmo Marconi ilk radyo vericileri toplanması mümkündür. TEMPEST kavramı bu
ve alıcılarını 1894-95 yılları arasında geliştirdi. kaçak yayınların toplanıp anlamlandırılmasının
20. yüzyıldan itibaren ticari ve askeri bakımdan engellenmesini sağlamak amacıyla ortaya çık-
radyo iletişimi çok yaygın bir şekilde kullanılmaya mış bir kavramdır.
Radyo başlandı. Askeri ve ticari amaçla üretilen cihazların her ge-

frekanslarının Elektromanyetik dalgaların fiziki bir bağlantı kul- çen gün daha karmaşıklaşması ile birlikte bir ci-
lanmadan atmosfer içerisinde veri taşıyabilmesi,
hazın başka bir cihazla ve haberleşme sistemleri
çok sık kullanım alanlarının hızlıca gelişmesinin önünü ile olan girişimleri de artmaktadır. Sistem saat
oranlarının hızlanması da istenmeyen sinyallerin
açmıştır. Elektromanyetik sinyallerin hayatımızın
kullanımı ile her alanında kullanılmaya başlanması ile birlikte tespit edilmesini zorlaştırarak hatalı ölçüm so-
nuçlarında artışa sebep olmaktadır.
elektromanyetik spektrum kavramı ortaya çık-
günümüzde mıştır. Elektromanyetik spektrum, sinyallerin fre- Geniş bantlı gerçek zamanlı spektrum analizör-
kans ve dalga boylarına göre sınıflandırılması için
kullanılan bant kullanılan bir ölçüttür. lerin uyumluluk testlerinde kullanımı istenmeyen
sinyallerin ve harmonik sinyallerinin kayıp ol-
genişlikleri, Elektromanyetik sinyallerin kullanımının askeri ve maksızın tespit edilmesine imkân tanır. İlgileni-
sivil alanda hızlıca yükselmesi ile birlikte elektro-
len frekans aralığında hızlı ölçümler alınarak test
milli servet manyetik spektrum üzerinde kullanılacak alanla- süresinden tasarruf sağlanır.
rın belirlenmesi için bant genişliği tanımı ortaya
sayılması çıkmıştır. Radyo frekanslarının çok sık kullanımı ELINT- Electronic Intelligence
(Elektronik İstihbarat)
ile günümüzde kullanılan bant genişlikleri milli
derecesinde servet sayılması derecesinde önem kazanmıştır. Elektromanyetik spektrumun takip edilmesi ama-
cıyla yapılan işlemlere Elektronik Harp (EH) adı
Bu gelişmeler sonucunda spektrum üzerindeki
önem askeri ve sivil amaçla kullanılan sinyallerin tespit verilir. Bu kapsamda yapılan faaliyetler istihbarat
ve takip edilmesi çok önemli bir konuma gelmiştir.
amacıyla kullanılabilir. Sinyal istihbarat (SIGINT)
kazanmıştır. Radyo frekansları sivil radyolar, telsizler, cep te- sistemleri ile tespit edilen sinyaller, haberleş-
me istihbarat (COMINT) ve elektronik istihbarat
lefonları, uydu sistemleri ve radarlar gibi başlıca (ELINT) olarak askeri amaçlarla değerlendirilir.
alanlarda kullanıldıkça sinyallerin tespit edilme-
si, anlamlandırılması ve gerekli görüldüğünde Radar istihbarat üst bant frekansı 40 GHz ve üs-
kayıt edilebilmesi için gelişmiş yazılım ve do- tüne çıkan geniş bantlı ve gerçek zamanlı sin-
nanım teknolojileri ortaya çıkmaya başlamış- yal tespiti gerektirir. Çoğunlukla darbe sinyalleri
tır. Günümüzde bu tarz sistemler o kadar önem tespiti amacıyla kullanılır. Radar varlığının tespit
kazanmıştır ki ülkeler kendi teknolojilerinin ihraç edilmesi cihazın temel görevidir. Radarlar çok çe-
edilmesine sınırlı oranlarda müsaade etmektedir. şitli ve modülasyon içeren darbe sinyalleri ile ça-

80 81