Page 74 - bilgem-teknoloji-dergisi-12

Büyük Veri BILGEM
TEKNOLOJI

2018 Open Summit organizasyonunda “Urban altlık oluşturur.Tüm bu süreçlerde, büyük veri ile Harita ile karar alma sürecini olur. Geliştirilen
Computing with Advanced Visualization” konulu doğru karar alabilmek için Batuta’nın sağladığı yönetebilecek tüm sektör ve tüm servislere ara-
oturumda Uber katılımcıları, ihtiyaç analizlerine görsel altyapıyı kullanmak, büyük fayda sağlar. yüz geliştirmek is-
göre geliştirdikleri ürünleri tanıtırken lokasyon meslekler, Batuta’nın potansiyel teyenler detaylı bir
bazlı verileri nasıl kullandıklarına örnekler ver- kullanıcısı konumundadır. dokümantasyon ile
diler. Örneğin Londra’da en çok hangi saatte ve ulaşabilirler.
nereden nereye gitmek için hizmet kullanıldığı-
nın bilgisine erişiyorlar. Bu şekilde belirli saat- rülerde bulunulabilir. Milyonlarca noktayı anlık Coğrafi veriler ara-
lerde belirli bölgelerdeki yoğunlukları önceden gösterebilmesi sayesinde, kurum filolarından yüze GeoJson kü-
tahmin edip boşta olan sürücüleri ilgili noktalara anlık edinilebilecek konum bilgileriyle, yoğun çültüp ziplenerek çağrıldığı için veritabanı ba-
yönlendiriyorlar. Takip ettikleri araçlardan gelen çalışma bölgeleri ve sık kullanılan rotalar he- ğımsız çalışır diyebiliriz. Mevcutta TÜBITAK
mesaj sayısı bir günde bir kentte milyarlarca saplanarak rutin işlerin daha verimli yapılabil- BILGEM Yazılım Teknolojileri Enstitüsü (YTE)
konuma ulaşabiliyor. Bunları ısı haritaları, grid mesi için analizler yapılabilir. olarak da kullanımının artırılması konusunda
gruplamalar ve dairesel gruplamalar ile gözle destek verdiğimiz, “Dünyanın En Gelişmiş Açık
analiz edilebilir hale getiriyorlar. Şehir Planlama Kaynak Kodlu Veritabanı; Postgresql” ve üze-
Kent planları oluşturmak için birçok farklı alan- rinde coğrafi işlemler yapmaya olanak veren
Lojistik örneği dan veri kullanmak gerekir. Kamu kurumları bu Postgis kullanılmaktadır. Proje başlangıcında
Birkaç sene önce içinde bulunduğum bir proje- farklı verileri plan kararı almak için kullanmak NoSql çözümler ile çalışabilirlik test edilmiş,
de, bir kargo firmasının araçlarında bulunan ta- zorundadır. Batuta tek bir harita üzerinde ortak bu konuda Cassandra ve NoSql veritabanlarına
kip cihazlarından gelen son 1 aylık (1-5 milyon bir proje analizi oluşturarak işleri kolaylaştırır. coğrafi özellik kazandıran Geomesa teknolojisi
arası nokta) verilerin ısı haritalarında gösteril- Planlama ve tahmin için daha tutarlı bir zemin ile çalışılabileceği konusu teyit edilmiştir.
mesi istenmişti. Böylece mevcut şubelerini ve elde etmek için trafik, geçmişe ve geleceğe dö-
araçlarının gün içinde en çok bulunduğu alanları nük demografi, hane geliri, suç oranı gibi ek veri Coğrafi zeka ile gerçekleştirilen uygulamalar
aynı ekranda görebileceklerdi. Projeyle, yanlış katmanları eklenir, uydu görüntüleri ya da hava Afet Yönetimi konusunda Uber Firması’nın çözümlerinden
konumlanmış şubeleri taşıma ya da yeni şube fotoğrafları ile de analizler desteklenir. Batuta ile yüz binlerce bina, daha önce yaşan- bahsetmiştik. Uber, kendi analizlerinde kullan-
açma kararı için ihtiyaç duyulan veri analizine mış afet konumları, on binlerce deprem noktası, dığı bir çok ürünü açık kaynak kod olarak tüm
erişim sağlanmıştı. saniyeler içinde ısı haritaları, tematik renklen- dünyaya da açmış durumda. Bunlardan en sık
kullanılanlardan biri analiz haritaları oluştur-
Mekan seçimi dirme gibi tekniklerle sorgulanır ve herkes ta- mayı sağlayan KeplerGL. Webgl kullanarak mil-
rafından anlaşılır şekilde sunulabilir. Sel taşkın
Günümüzde birçok büyük market zinciri, rakip- alanları ile mevcut yapılı çevre, aynı harita üze- yonlarca coğrafi veriyi web ortamında gösterip,
lerinin konumları, alandaki nüfus bilgileri ve de- rinde gösterilir. Afet etki alanı, hasarlar, insan ısı haritaları, grid ve arı peteği gruplamalar, 3
tayında yaş, gelir, eğitim bilgileri, edinebilirlerse kayıpları veri tabanına işlendiği takdirde, kamu boyutlu gösterimlerle
rakiplerinin ciroları, en önemlisi ortalama kira kurumlarının hızla müdahale edebileceği nok- görselleştirebiliyor.
bilgisini bir araya getirerek, yeni bir market aç- talar ve bölgeler kolaylıkla belirlenmiş olur.
mak için en uygun noktayı bulmayı analiz ediyor. Batuta’da hem hazır
çözüm olan KeplerGL
Batuta Kullanım Alanları Yerel Yönetimler kullanıldı hem daha
Batuta ile tüm mekansal veriler, hem kurum
Batuta, temelde harita destekli bir analiz ara- Perakende Sektörü Kullanımı içinde kullanılabilir hem de vatandaşlar ile pay- dinamik, değiştirilebi-
cıdır. Kabiliyetleri, CBS araçları ile yapılabilen Perakende sektöründe en sık konum verisi kul- laşılabilir bir yapıya getirilebilir. İmar planları, lir, kurumların ihtiyaç-
birçok iş ile kesişmektedir. Bu noktada harita ile lanımı satış, pazarlama ve gayrimenkul yöne- kadastral planlar, yol ve bina rayiç bedelleri, larına göre geliştirilebilir YTE Harita uygulama-
karar alma sürecini yönetebilecek tüm sektör ve timinde olmaktadır. Batuta ile perakende ba- planlanan yol yapım ve kazı yapılacak alt yapı sı oluşturuldu. Pie, bar, kolon, radar, gül, kelime
meslekler, Batuta’nın potansiyel kullanıcısı ko- yilerinde toplam satışların izlenmesi, kar ciro çalışmaları izlenebilir. Mahalle nüfus yoğunluk bulutu, çizgi grafik konusunda Alibaba Firma-
numundadır. hesaplamaları, bu bilgi doğrultusunda pazarla- verileri, tematik gösterimle zenginleştirilebilir. sı’nın da geliştirmesinde destek oluğu AntV kü-
ma faaliyetlerinin nerelerde yoğunlukla gerçek- tüphanesi kullanıldı.
Akıllı Şehir Uygulamaları leştirilebileceği kolayca analiz edilebilir. Ayrıca Batuta Altyapısı
Kent yönetimi ve planlama süreci artık akıl- mevcut ve potansiyel gayrimenkul alanları, buna Batuta ile Docker altyapısında 3 farklı mikro- Tüm bu öğeler izleme ekranlarına, yerleri, bo-
lı teknolojilerin sık kullanıldığı bir alan. Gerçek göre yeni açılabilecek bayilerin uygun konumla- servis çalışmaktadır. Ara yüz, veri tabanı ve rest yutları değiştirilebilir ve kaydedilebilir şekilde
zamanlı veriler, uzun vadede altyapı masrafları- rının tespiti gibi analizler de yapılabilir. kütüphaneden oluşan 3 farklı mikro servis da- birçok BI (iş analitiği) uygulaması, dashboard
nı azaltırken karar alma sürecinde operasyonel kikalar içinde kurulup, güncellenebilmektedir. alanında sunulan özellikler gibi esnek ve isteğe
verimliliği artırır. Ulaşım ve Lojistik Sektörü Kullanımı İstenildiği durumda kurumlar diğer servisleri göre tasarlanabilir şekilde geliştirilmiştir.
Mevcut ulaşım rotalarında taşınan insan ya da kendileri kodlamak şartıyla yalnız ara yüz ya
Nüfus yoğunluğu planlama, yeni ulaşım ağları eşyaların analizleri Batuta ile yapılabilir. Bu şe- da rest kütüphanesini kullanabilirler. Servisle- Kaynakça
• Will Cadell, 2019, “Geospatial Is Not GIS”, Erişim Tarihi:
belirleme, sosyal medya analizi, trafik kontrolü, kilde toplu ulaşım planlamada ana eksenler ve rin ayrı sunulduğu bu şekilde bir entegrasyon 01.12.2020, https://www.forbes.com/sites/forbestech-
toplu taşıma istatistikleri ve kent yönetimi ile il- sık kullanılan merkezler, istatistiki bilgilerle ha- için, Java ve Spring Framework ile geliştirilen council/2019/03/21/geospatial-is-not-gis
gili tüm sosyo ekonomik kararlarda kullanılabi- ritada gösterilir. Yeni ulaşım metotları, kapasite sunucu tarafı yazılımlar, Swagger kullanarak • Uber Open Summit 2018, Urban Computing with Advan-
lecek büyük veri analizi, doğru karar almada bir artırma ihtiyacı ve yeni rotalar konusunda öngö- ced Visualization https://www.youtube.com/watch?v=yS-
daha kodlama yaparken dokümante edilmiş mqs6dXQxc

72 73