Page 118 - bilgem-teknoloji-dergisi-12

İktisat Bu bir proje
tanıtımıdır.

rikli ev aletleri zaten çok az evde bulunur, onlar da
ömrünü tamamlayana kadar kullanılırdı. Maddi
imkânları daha geniş olan varlıklı aileler bile müm-
kün olduğunca zenginliklerini ulu orta sergilemez,
harcamalarını komşularının gözlerinin içine soka-
rak yapmamaya dikkat ederlerdi. Yani toplumsal
dengenin korunmasına özen gösterilirdi. Mesaj ve Evrak Dağıtım Sistemi
Bugün, bırakın ihtiyacımız olan eşya ve aletleri, hiç
ihtiyacımız olmayanlara bile kişi başına binlerce
lira harcayıp, kısa zamanda da yenileriyle değiş-
tiriyoruz. Eskimeden atılan eşyaların, giyeceklerin MEDAS-3
haddi hesabı yok. Evdeki mobilyaları 3-5 yılda bir
yenilemek, beyaz eşyaları ve elektronik aletleri en
yenisi ve en gelişmişiyle değiştirmek, evin deko- sayı 263 milyona çıkıyor. Bu da her 5 çocuktan biri-
rasyonunu yenilemek sıradan ve yadırganmayan nin okuldan mahrum kaldığını gösteriyor. MEDAS-3 Projesi’nin amacı, MEDAS’ın yeteneklerin sisteme dahil edilerek sis-
bir işe dönüştü. İnsanlar maddi güçlerinin ötesinde tesisi ve işletimi sırasında elde edilen temin geliştirilmesi ve millileştirilmesidir.
borçlanarak bu gereksiz harcamaları yapıyor ve is- Açlığın ana sebebi yoksulluk, yoksulluğun başlıca tecrübeler kapsamında; teknolojik ge-
raf çılgınlığına katılıyor. sebebi de adaletsiz gelir dağılımı. Gelir dağılımın- lişmelerle ortaya çıkan yeni ihtiyaçları Projenin çıktıları, uluslararası stan-
da yaşanan eşitsizlik/adaletsizlik geçmişten gü- dartlara uygun ve ulusal ihtiyaçlar gö-
Dünyada Yoksulluk nümüze ciddi bir sorun olmaya devam ediyor ve karşılamak ve halihazırda TSK’da kulla- zetilerek milli olarak geliştirilmiş olan
Madalyonun bir yüzünde kontrolsüz tüketim ve so- maalesef kaynaklara bir şekilde hükmeden güçlü nılmakta olan MEDAS içindeki yabancı mesajlaşma sistemi ve dizin sistemi ya-
nucunda büyük kaynak israfı varken diğer yüzünde azınlığın pastadan aslan payını aldığı, yüz milyon- kaynaklı hazır ticari ürünleri, NATO ve
açlık, sefalet ve yokluk yer alıyor. Aşağıdaki rakam- larca insanın da açlık ve yoklukla baş başa oldu- uluslararası standartlar dikkate alınarak zılımları olacaktır.
lar durumun vahametini gözler önüne seriyor. ğu gerçeği değişmiyor. İstatistikler gerek dünyada
Dünya üzerindeki 7,9 milyar insandan 700 mil- gerekse ülkemizde gelir paylaşımı adaletsizliğinde millileştirebilmek maksadıyla gerçek- Proje kapsamında mevcut dış sistem-
yonu “aşırı yoksulluk”la pençeleşiyor. Bir diğer ifa- dişe dokunur bir iyileşme olmadığını hatta birçok leştirilen Milli Askeri Mesajlaşma Siste- lerle (taktik ve stratejik sahada) enteg-
deyle kişi başı günlük 1.90 USD sınırının altında ülkede kötüye gittiğini gösteriyor. mi (MAMSİS) Projesi ile kazanılan milli rasyon sağlanacaktır.
(Dünya Bankası tarafından belirlenen) bir
gelirle yaşamaya çalışıyor. Zaman ve Sağlık İsrafı
 Aşırı yoksulların % 75’i Sahra İsraf demişken, zaman israfından bah-
Altı Afrika ve Asya’da yaşıyor. setmeden olmaz. Zaman, insanoğlu-
 Şehirlerde yaşayan nüfu- nun sahip olduğu şeyler arasında
sun üçte biri “slum” olarak kıymetini en az bildiği değerlerden
tabir edilen gecekondular- biri. Saatlerini televizyon, internet
da barınıyor. ve cep telefonlarında harcayan,
 Doğan her 1000 çocuk- birbirleriyle sağlıklı sosyal etki-
tan 39’u 5 yaşına gelme- leşim kurmaktan uzak yığınla
den sıtma, ishal ve zatürre insan var etrafımızda. Buralar-
sebebiyle ölüyor. Bu has- da harcanan zamanın verimli
talıkların başlıca sebepleri; kullanıldığından bahsetmemiz
yetersiz beslenme, kirli su mümkün değil. Elle tutulur bir şey
ve yetersiz hijyen. olmadığı için çok azımız zaman
 Açlığa bağlı sebeplerle israfını önemsiyoruz ama şöyle bir
günde 25,000 (10,000’i çocuk), gerçek var: Maddi bir şeyi tekrar elde
yılda 9 milyonun üzerinde insan edip yerine koyabiliriz fakat boşa harca-
ölüyor. Karşılaştırma yapabilmek için, nan zamanı geri getirmek mümkün değil.
Kovid-19’dan dolayı bugüne kadar ölenlerin
sayısının tüm dünyada 4,5 milyon civarında oldu- Sahip olduğumuz nimetlerden kıymetini bilmediği-
ğunu belirtmiş olalım. miz, dolayısıyla israf ettiğimiz bir diğeri de sağlık-
 Dünya nüfusunun 2,2 milyarlık kısmı güveni- tır. Kötü beslenerek ve kötü yaşayarak sağlığımızı
lir içme suyu hizmeti alamazken, 785 milyonu ise bozar sonra da geri kazanmak için para harcarız.
temel içme suyu imkânından tamamen yoksun Şu paradoksa bakın ki, insanların bir kısmı yeterli
(2017 yılı itibariyle). beslenemediği, diğer bir kısmı ise gereğinden fazla
 Kırsalda yaşayanların kirli su içiyor olma ihtima- beslendiği ve tükettiği için hastalanmakta ve öl-
li şehirlerde yaşayanların 7 katı. mekte. Dünyanın düzeni ne garip değil mi?
 Kirlenmiş içme suyu tüketimine bağlı gelişen
hastalıklardan dolayı her yıl 485,000 kişinin öldüğü Kaynakça
tahmin ediliyor. • www.tmo.gov.tr
 2016 yılı verilerine göre dünyada 6-11 yaş arası • www.worldbank.org
63 milyon çocuk okula gidemiyor. 17 yaş altında bu • www.who.int
• www.un.org

www.bilgem.tubitak.gov.tr
116