Page 116 - bilgem-teknoloji-dergisi-12

İktisat BILGEM
TEKNOLOJI

Abdullah Alpaydın – Başuzman / TÜBİTAK RUTE

odern zamanların en büyük toplumsal ve 6,1 milyon adedi israf ediliyor. Bir başka ifadeyle
ekonomik sorunlarının başında geliyor is- ürettiğimiz ekmeğin % 5’ini israf ediyoruz. 1 gün-
Mraf. Bir tüketim canavarına dönüşen in- de israf edilen 6,1 milyon adet ekmek, 4 milyon
san, bir o kadar da israf ediyor doğal olarak... kişinin 1 günlük ekmek ihtiyacını karşılamaktadır.
Bu durumda ekmek israfının yıllık bilançosu 2,24
Özellikle endüstri ve teknoloji sahasındaki ge- milyar adet ve bugünkü fiyatlar üzerinden değeri
lişmelerle birlikte konforu ve imkânları sürekli yaklaşık 3,4 milyar TL!
artarak zenginleşen insanoğlunun hırsı, doy-
mazlığı, sahip olma ve tüketme arzusu da bir o Rakamlar oldukça çarpıcı. Sadece ekmek israfı-
kadar arttı. Kapitalist sistem de şu basit mantık nın ülke ekonomisine zararı bu düzeydeyken, her
üzerine kurulu: Daha fazla üret, daha fazla tüket! gün tüketmekte olduğumuz binlerce ürüne bağlı
İhtiyacınızdan fazlasını satın aldığınızda israf da israfın maddi karşılığını varın siz hesap edin!
kaçınılmaz hale geliyor. Gereksiz yere
harcanan para mali kaynak israfıyken; Tasarruftan Tüketime
alıp kullanmadığımız yiyecek, giyecek Dünyada İsrafı sadece ekonomik bir olgu
ve diğer eşyalar da maddi kaynak is- açlığın ana olarak değerlendiremeyiz. Çok
rafına dönüşüyor haliyle. Burada acı sebebi yoksulluk, eskilere gitmeye gerek yok; ha-
olan, birçok şeyi tüketmeye fırsatımız tırlayabildiğimiz yakın geçmişe
olmadan çöpe atıyor oluşumuz. Top- yoksulluğun (70-80’li yıllar) kadar insanımızın
lumsal dayanışma eskisine göre çok başlıca sebebi de büyük çoğunluğu, tasarruf ve tu-
zayıfladığı ve paylaşım azaldığı için,
israfın boyutu her geçen gün inanıl- adaletsiz gelir tumluluk odaklı bir zihin yapısına
maz rakamlara ulaşıyor. Diğer yandan, dağılımıdır. sahipti. Halkımızın büyük kısmı
tabii kaynaklar da sorumsuzca tüke- son derece mütevazı şartlarda
tilip israf edildiği için insanlığın gele- yaşamaktayken, israf da sınırlı
ceği, başta açlık ve susuzluk olmak üzere birçok boyuttaydı. Sadece gıda madde-
tehlikeyle yüz yüze. lerinin değil, giyeceklerin kullanımında da ölçülü
hareket edilir, biri tamamen eskiyip kullanılmaz
Ekmek İsrafı hale gelmeden yenisi alınmazdı. Eskiler bile atıl-
Ülkemizden örnek verecek olursak, israf denince mayarak bir şekilde farklı amaçlarla değerlendi-
ilk akla gelen ve en çok göze batan her zaman ek- rilmesine gayret edilirdi.
mek olmuştur. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ta-
rafından 2019 yılında yaptırılan bir araştırma, ek- Ev eşyaları bugün olduğu gibi modaya göre de-
mek israfının korkunç ekonomik boyutunu gözler
ğiştirilmez, yıllarca kullanıldıktan sonra gerekir-
İsrafa Dair önüne sermekte. Bu araştırmaya göre Türkiye’de se tamir edilerek kullanılmaya devam edilir veya
ihtiyaç sahiplerine verilirdi. Beyaz eşya ve elekt-
günlük olarak üretilen 123 milyon adet ekmeğin

Türkiye’de günlük olarak üretilen 123

milyon adet ekmeğin 6,1 milyonu israf
ediliyor. Ekmek israfının yıllık bilançosu

2,24 milyar adet ve bugünkü fiyatlar

üzerinden değeri yaklaşık 3,4 milyar TL!

114 115