Page 79 - bilgem-teknoloji-dergisi-8

Veri Tabanı BILGEM
TEKNOLOJI

(partial index), tekil-indeks (unique index) ifade indeksi
(expression index), dâhili indeks (include index), ve PostgreSQL’in aktif ve güçlü
eş zamanlı indeksleri (concurrent index) destekler. geliştirici topluluğu vardır. Tüm
PostgreSQL, Btree, Hash, Gist, SP-Gist, Bloom, GIN, dünyadan katılımcıları bulunan ve
BRIN, RUM indeks türlerini desteklerken, kullanıcı
tanımlı indexlere de izin vermektedir. çekirdek geliştiricilerin yer aldığı
topluluk, soru ve sorunlara hızlı geri
Constraints: PostgreSQL, Check, Not Null, Unique, dönüşlerle çözüm sağlar.
Primary key, Foreign key, Exclusion kısıtlamalarını
(constraint) kullanabilir.

Partitioning: Bir tablonun bütünlüğünü bozmadan
belli bir kritere göre parçalanarak performans ve Backup: Yedekleme, veri tabanı sistemleri için olmazsa Yüksek Erişilebilirlik: Günümüzde, yazılım ile verilen
yönetilebilirliğini artırma amaçlı kurulan bir yapıdır. olmaz bir özellik olduğundan PostgreSQL yedekleme hizmetlerin ve servislerin yüksek erişilebilir ve
Disk sistemlerinin hızlanmasıyla, veriyi aynı sunucu özelliklerini doğal bir şekilde entegre etmiştir. Mantıksal ölçeklenebilir olması, hizmet kalitesini çok önemli
Veriyi Sunma: İstemci işlemlerinin büyük çoğunluğu, üzerinde mantıksal olarak ayrıştırarak yönetmek daha ve fiziksel olarak 2 tür yedekleme vardır. Mantıksal etkileyen iki köşe taşıdır. Açık kaynak olarak sunulan,
veri değişikliğinden ziyade veri okuma amaçlıdır. sık kullanılır olmuştur. yedeklemeler genellikle düz metin ve insan tarafından kendi ekosisteminin parçası olan harici araçlarla
PostgreSQL istemci tarafından kendisinden istenen okunabilir biçimde depolanır. Bunun için pg_dump PostgreSQL için failover (otomatik geçiş) süreci
veriyi (tuples) saklayan blokları belleğe getirir ve Tablespace: Veri tabanı nesnelerini (veri tabanı, şema, ve pg_dumpall istemci komutları kullanılır. İstenen kurulabilir. Bunların en popüler olanları, pgpool-II,
ortak bellekte (shared_buffers) yer olduğu müddetçe tablo, index ve sequence, temp alanları) için disk(ler)de nesneler seçilerek yedekleme yapılabilir. repmgr, patroni’dir.
veya postgreSQL servisi yeniden başlatılana kadar farklı saklama yerleri belirterek disk IO yükünü dağıtma
bu veriyi ortak belleğinde saklar. Ayrıca PostgresSQL yöntemidir. Fiziksel yedekleme ile veri dosyaları ve onlarla ilintili Foreign Data Wrapper: Postgres içerisinden harici/
işletim sisteminin ön belleğini de ortak bellek olarak WAL dosyaları saklanır. Bütüncüldür. PostgreSQL uzak/farklı veri sistemlerine doğrudan bağlanmanızı,
kullanabilir. İstemci aynı veriyi tekrar istediğinde eğer Views: PostgreSQL view’ları önceden hazırlanmış servisinin tamamı olarak yedeklenir. Parçalı bir şekilde bu dış verileri iç nesnelermiş gibi kullanmanızı sağlayan
veri bellekte varsa diske gitmeden bu veriyi bellekten sorgular içeren bir veri tabanı nesneleridir. Bir veya yedeklenmez. Kendi içerisinde hazır olarak gelen PostgreSQL özelliğidir. PostgreSQL’in onlarca dış veri
sunar. Bu, performans açısından büyük bir avantaj daha fazla tablonun verilerini temsil ederek sorgunun pg_basebackup ile ya da aynı yöntemi kullanan harici kaynağına bağlanabilen FDW eklentisi vardır.
sağlar. karmaşıklığını basitleştirmeye yardımcı olur. View’lar yedekleme yazılımlarıyla yedeklenebilir.
bir SQL sorgusu bulundurur, ancak veri bulundurmazlar. PostgreSQL Kullanıcıları
PostgreSQL Paralel Sorguları destekler. Paralel Sanal tablolar da denilebilir. Streaming Replication: Fiziksel replikasyon da denir. PostgreSQL, tüm dünyada, kamu ve özel sektörde
sorgular, bir SQL deyimini parçalara bölerek, bu parçaları Canlı veri tabanının sorgulanabilir bir kopyasının önemli hizmetleri sunan uygulama sistemlerinde,
paralel yürütmeye ve fiziksel kaynakların verimli Materialized Views: View kavramının verileri fiziksel oluşturulması işlemidir. 2 aşamalı çalışır, başlangıçta finans ve telekom sektörlerinde iş kritik uygulamalarda,
kullanılmasına yarayan ve sorguları hızlandırmak için olarak depolamasını sağlayacak şekilde genişletilmiş fiziksel dizinlerin pg_basebackup gibi araçlar kul- önde gelen teknoloji üreticilerinin ürünlerinde,
kullanılan bir yöntemdir. halidir. Karmaşık sorguları belleğe alarak burada lanılarak kopyalanması ve devamında birincil veri araştırma merkezleri ve üniversitelerde, küçük ölçekli
depolar, istenildiği zaman güncellenmesine izin verir. tabanında oluşan WAL kayıtlarının bu yeni PostgreSQL projelerden çok büyük ölçekli kurumsal altyapılarda
Veri Tipleri: PostgreSQL, boolean, karakter, sayısal, Hızlı veri erişimi gerektiren karmaşık ve büyük veri servisi üzerinde otomatik olarak çalıştırılarak verinin güvenle kullanılmaktadır.
zamansal, UUID, array ve JSON gibi birçok standart veri bulunan durumlarda çok kullanışlıdır. Veri ambarı ve tüm taraflarda eşlenmesi mantığı üzerine çalışır.
tipini desteklerken, CBS (box, line, point, lseg, polygon) raporlamalarda çok kullanılır. Türkiye’de Hazine ve Maliye Bakanlığı, TÜBİTAK, TÜİK,
ve ağ (inet, macaddr), anahtar-değer (hstore), metin Bu yöntemde kopya sunucu sadece okunabilir olarak TEİAŞ, TKGM, RTÜK, MSB, AFAD, YSK, ÇŞB, İLBANK,
arama (full-text search), diğer sayısal veri tipleri için Postgis: Postgis PostgreSQL üzerinde, coğrafi çalışır, veri yazmaya açık değildir. Sadece okuma içeren TÜRKSAT ve Kuzey Kıbrıs NVI gibi kamu kurumlarında
aralık (range) veri tiplerini de destekler. Ayrıca özel ve özellikleri olan verilerle ilgili işlemlerin hızlı yapılmasını sorgular bu salt-okunur sunucu üzerinde çalıştırılarak ve Biletix, Trendyol gibi önde gelen e-ticaret firmalarında
birleşik veri tiplerini rahatça üretebilme yeteneği de destekleyen bir eklentidir. Postgis, Open Geospatial birincil(primary) PostgreSQL sunucusu üzerindeki yük kullanılmaktadır. Dünyada ise Apple, Fujitsu, Red Hat,
bulunmaktadır. Consortium’un desteklediği bütün veri tipi ve veri azaltılmış olur. Birden çok sunucuya kopyalanabilir Sun Microsystems, Cisco, Juniper Networks, Skype,
erişim metodlarını destekler. veya hiyerarşik olarak kopya sistemi oluşturulabilir. McAfee, Comodo, Vmware, Instagram, Cloudflare,
Fonksiyonlar: PostgreSQL, standart fonksiyonları, Senkron ya da asenkron bir mimaride kurgulanabilir. Adyen, Tomtom, CERN ve Greenpeace çok bilinen
tetikleyici fonksiyonları (trigger function) ve saklı Güvenlik: PostgreSQL ilk kurulduğunda dışardan kullanıcı örneklerindendir.
yordamları (stored procedure) da desteklemektedir. erişime kapalı olarak çalışır. Sadece VT erişimi için Logical Replication: Fiziksel replikasyonun tüm
tasarlanmış “pg_hba.conf” dosyasında istemci ip, PostgreSQL servisine bütüncül yaklaştığını belirtmiştik.
Operatörler: PostgreSQL, AND, OR, NOT gibi mantıksal, erişilecek veri tabanı, erişecek kullanıcı ve erişim Mantıksal replikasyonda bu durumdan farklı olarak, Referanslar
< , >, <=, >=, =, != gibi karşılaştırma, +, - , *, % gibi yöntemi ayarlarına göre erişim tanımlanabilmektedir. Küme üzerinde tutulan veri tabanı, şema veya tablolara ya • PostgreSQL derived databases, erişim: 21.10.2019,
matematiksel operatörlere ek olarak özel kullanıcı İstemci trafiği, SSL ile şifrelenebilir. 256bit şifrelemeyle da tablo üzerindeki belli kayıtlara özel olarak kopyalama https://wiki.postgresql.org/wiki/PostgreSQL_derived_
tanımlı operatörleri de destekler. korunan parola güvenliğini desteklemektedir. VT ayarlanabilir. Bu sayede istenen bir veri tabanındaki databases.
nesnesi tabanlı yetkilendirme özelliğine sahiptir. Row bir tablonun veya tabloların üzerinde gerçekleşen • Foreign data wrappers, erişim: 21.10.2019,https://wiki.
Indexing: PostgreSQL veri tabanı tek-sütun (single- Based Security özelliğiyle satır ve sütunlara göre erişim değişiklikler, başka PostgreSQL sunucularına kop- postgresql.org/wiki/Foreign_data_wrappers
column), çok-sütun (multicolumn), kısmi-indeks denetimi yapılabilmektedir. yalabilir ve o sunuculardan veri okunabilir.

76 77