Page 16 - bilgem-teknoloji-dergisi-6

Adem ZÜMBÜL Yazılım İletişim Mimarisi

1. SCA Nedir? modelin hızla gelişen ve değişen teknolojik kuruluşlar ile üniversiteler yer almaktadır. Dalgaşekli N döngülerinin yönetimi için Temel Uygulama (Base Application)
standartlar yüzünden kısa zamanda Bu kuruluşların katkılarıyla yılda 5 kez Dalgaşekli 2 Arayüzleri ve bütün bu bileşenlerin tek merkezden yönetimi
Yazılım tabanlı telsizler (YTT), içinde eskimesini önlemek, birçok standardı toplantı düzenlenerek SCA ve YTT'nin Dalgaşekli 1 için de Alan Yöneticisi (Domain Manager) Arayüzü, SCA
yüklü dalgaşekli yazılımlarının (GSM, 3G, GPRS, EDGE, WiMax, Wi-Fi, gelişimine katkıda bulunulmaktadır. Uygulama Uygulama Uygulama tarafından tanımlanan yazılım arayüzleri arasında
değiştirilmesi ile farklı bir telsiz gibi Mobil TV, GPS, mobil uygulamalar vb.) Bileşenleri Bileşenleri Bileşenleri bulunmaktadır.
(DSP)
(FPGA)
(GPP)
davranabilme yeteneği kazandırılabilen tek bir cihaz üzerinde aynı anda 3. SCA Katmanları
cihazlardır. Henüz gelişme aşamasında çalıştırabilmek ve bütün bunları olabilecek Alan
olan bu kavram, telsizi oluşturan donanım en küçük cihaz ağırlığı ve boyutları ile Klasik bir SCA mimarisinin katmanları Çekirdek Çerçeve Yöneticisi
ve yazılım bileşenlerinin standart olmaması yapabilmek. Sayılan hedefleri gerçeklemek Şekil 1'de gösterilmiştir. Bu yapı içerisinde,
nedeniyle, ortaya çıkan dalgaşekli için son derece karmaşık donanım ve aşağıdan yukarıya doğru, işletim sistemi, CORBA
Cihaz
Dosya
yazılımları için taşınabilirlik, yazılım yapıları barındıran cihazlara donanım soyutlama katmanı, CORBA, Donanım Soyutlama Yöneticisi Yöneticisi Uygulama
Katmanı
Fabrikası
ayarlanabilirlik, tekrar kullanılabilirlik gibi gereksinim vardır. Dolayısıyla bu tür çekirdek çerçeve ve dalgaşekli yazılımları İşletim Sistemi
çözüm bekleyen sorunları beraberinde karmaşık cihazların yazılım yapılarının bulunmaktadır. Telsiz yazılımının Donanım Dosya
getirir. SCA (Software Communications standartlaştırılması büyük önem katmanlar şeklinde düzenlenmesindeki Cihaz Servis Sistemi Uygulama
Architecture) [1], bu sorunlara cevap taşımaktadır. amaç, telsiz donanımına özgü işlemlerin Şekil 1. SCA mimarisinin katmanları.
verebilmek için geliştirilmiş bir standarttır. çekirdek çerçeve içerisinde, iletişim 4. SCA Arayüzleri Dosya Kaynak Kaynak
Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir standardına özgü işlemlerin ise dalgaşekli Fabrikası
Hızla gelişmekte olan YTT teknolojisi, askeri kuruluş olan JTRS (Joint Tactical yazılımının içerisinde gerçeklenmesinin SCA standardı, telsiz donanımına bağımlı işlevler için CORBA Şekil 3. Genel hatları ile SCA arayüzleri.
bu alanda ürün geliştirenler için, çok sayıda Radio System) altındaki JPO (Joint getireceği avantajlardır. temelli standart arayüzler tanımlayarak, dalgaşekli yazılımlarını,
donanımsal ve yazılımsal alt bileşen yapı Program Office), 90'lı yılların ortalarından donanımsal veya işletim sisteminin ayrıntılarından bağımsız duruma Bu arayüzlerin birbirleri ile olan hiyerarşik bağlantıları ana
taşı alternatifleri ortaya çıkarmaktadır. başlayarak YTT platformlarını Bu katmansal yapıda aşağı katmanlardan getirir. hatlarıyla Şekil 3’de gösterilmiştir. SCA arayüzlerinin çekirdek
YTT geliştiricileri için bu çeşitlilik, daha standartlaştırmak için bir seri program yukarı katmanlara doğru çıkıldıkça çerçeve ve dalgaşekli geliştiricileri tarafından doğru şekilde
zengin ürünler üretme fırsatı sunmasına başlatmıştır. Bu programlar daha sonra programlama daha kolaylaşmakta ve Telsiz gerçeklenmesi, uyumluluk ve taşınabilirlik açısından oldukça
karşın, ortaya çıkan dalgaşekli SCA adı altında toplanmıştır. Her ne taşınabilirlik daha da artmaktadır. Yönetimi önemlidir.
yazılımlarının geliştiriciye özel ve platform kadar daha önceleri de YTT platformları Örneğin, bir telsiz uygulaması SCA standardı, çok sayıda kural tanımlamasına karşın, telsizin
Alan Yöneticisi
bağımlı olması, farklı donanımlar arasında için geliştirilmiş standartlar varsa da, SCA geliştireceğimizi varsayalım. (Domain Manager) çalışma mantığını etkileyecek çoğu detay geliştiricilere
Cihaz
taşınabilirliğini en aza indirmektedir. standardı, önemli telsiz üreticilerinin Geliştireceğimiz bu uygulamayı doğrudan Yönetimi Arayüzü Dalgaşekli bırakılmaktadır. Bunun temel nedeni, SCA standardının
Yönetimi
Ayrıca, geliştirilen dalgaşekli yazılımlarının desteğini alması ve var olan standartlar işletim sisteminin fonksiyonları ile Cihaz Uygulama anlaşılabilirliğini daha fazla zorlaştırmamak ve geliştiricilerin
yeniden kullanılabilirliğinin az olması ve içerisinde tutarlılık açısından en iyi kodlamak, işletim sisteminin detayları ile (Device) (Application) kendi algoritmalarını gerçeklemeleri konusunda onları özgür
Grubu
Grubu
geliştirme aşamasında genel kabul görmüş durumda olması bakımından diğer boğuşmamıza ve gereksinimimiz olan Arayüzleri Arayüzleri bırakmaktır.
bir yöntemin bulunmaması, geliştirme standartlardan ayrılmaktadır. SCA bütün fonksiyonların işletim sistemine Dosya
zamanının ve maliyetlerinin önemli standardı ayrıca dünya çapında birçok bağlı olmasına neden olacaktır. Üstelik (File) Kayıt ve Olay 5. TÜBİTAK BİLGEM Bünyesindeki SCA Yazılım
Grubu
derecede artmasına neden olmaktadır. Bu ticari amaçlı veya kar amacı gütmeyen uygulamamızı taşıdığımız her işletim Dosya Arayüzleri (Log & Event) Kayıt ve Ürünleri
Servisi
sorunların ve gereksinimlerin doğal kuruluş tarafından da destek görmektedir. sisteminde benzer iş yapan kodların farklı Yönetimi Temel Uygulama Olay
sonucu olarak geliştirme aşamasında SCA standardının en güncel sürümü sistem çağrıları ile birçok kereler yeniden (Base Application) Yönetimi TÜBİTAK BİLGEM çatısı altında 2005 yılında başlayan SCA
Grubu
kullanılabilecek yeni standartlar 2.2.2'dir. Ancak yeni bir sürüm için yazılması gerekecektir. Oysaki, işletim Arayüzleri konulu çalışmalar sonunda, TURCOS ve RATE adlı iki temel
oluşturulmaya başlanmıştır. Bu standartlar çalışmalar sürmekte ve çıkacak yeni sistemine ait detaylar çekirdek çerçeve yazılım geliştirilmiştir. Ayrıca Stanag 4285 ve APCO P25
içerisinde günümüz de en çok kabul gören sürümünün bir yıl içinde SCA 3.0 olarak tarafından gerçeklenip, dalgaşekli Yazılım Bileşenleri dalgaşekli yazılımları da SCA uyumlu olarak geliştirilmiş diğer
Yönetimi
standart SCA standardıdır. yayımlanması beklenmektedir. uygulamaları tarafından standart ürünler arasında sayılabilir.
programlama arayüzleri ile
2. SCA Standardının Gelişimi SCA standardının gelişimi her ne kadar kullanıldığında, dalgaşekli geliştirmek için Şekil 2. SCA arayüzleri ile telsiz işlevleri arasındaki ilişki. 5.1. TURCOS (TUBİTAK UEKAE Radio Control Software)
JTRS'in son sözüne bağlı olsa da çeşitli işletim sisteminin detaylarını bilmek Şekil 3’de ana hatlarıyla bir telsizin gerçeklenmesi gereken TURCOS tamamen milli olarak geliştirilmiş bir SCA çekirdek
SCA standardının ilk çıkış amacı, her ne kurum ve kuruluşlar da standardın gerekmez. Üstelik geliştirilen dalgaşekli çerçeve yazılımıdır. Bu yazılım SCA uyumlu bir sistemin kalbini
kadar askeri birlikler arasındaki iletişim gelişimine katkı sağlamaktadır. uygulaması, farklı donanımlara taşınmak özellikleri ve bu özelliklere karşılık gelen SCA yazılım arayüzleri oluşturmaktadır. Temel olarak, telsiz donanımının ve dalgaşekli
ve uyum sorunlarını çözmek olsa da sivil TÜBİTAK'ın da üyesi olduğu, ABD istendiğinde ortak yazılım arabirimi ve bileşenleri gösterilmektedir. Kısaca özetlemek gerekirse, uygulamalarının yönetiminden sorumludur. Yukarıda özetlenen
telsize ait donanım bileşenlerinin yönetimi için Cihaz (Device)
ve ticari alanda da benzer sorunların merkezli Wireless Innovation Forum (eski korunduğu sürece taşınabilirlik sorunu en tüm SCA işlevlerinin yerine getirilmesi büyük oranda TURCOS
bulunması, SCA standardının askeri alanlar adı ile SDR Forum), bu kuruluşlar aza iner. Özetle, SCA uyumlu bir Grubu Arayüzleri, telsize yüklenecek dalgaşekli uygulamalarının yazılımının sorumluluğundadır.
dışında da kabul görmeye başlamasını içerisinde en önemlisi olarak sayılabilir. dalgaşekli, yine SCA uyumlu bir telsiz yönetimi için Uygulama (Application) Grubu Arayüzleri, dosya
işlemlerinin yönetimi için Dosya (File) Grubu Arayüzleri,
sağlamıştır. Bu sorunlara örnek olarak Wireless Innovation Forum bünyesinde, üzerine birkaç küçük yazılımsal değişiklik
şunlar sayılabilir: Farklı devlet ve sivil büyük bir bölümü ABD ve Avrupa’da ile taşınabilmektedir. gerçekleşen olayların izlenmesi için Olay (Event) Servisi
güvenlik kuruluşları arasında zor şartlarda olmak üzere, dünyanın çeşitli yerlerinden Arayüzleri, gerçekleşen olayların kaydının tutulabilmesi için
Kayıt (Log) Servisi Arayüzleri, telsiz yazılım bileşenlerinin hayat
da iletişimi sürdürebilmek, yeni çıkan bir
çok sayıda kamu, sivil, ticari, askeri Şekil 4. TURCOS logosu.

14 Sayı 06 Mayıs-Ağustos 2011 http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/ 15
·