Page 36 - bilgem-teknoloji-dergisi-5
P. 36

Fikret OTTEKİN               Kurumsal Bilgi Güvenliğine Işık Tutan Standartlar

           1. Giriş                                                  uygulama, kontrol etme ve önlem alma adımlarından oluşan                Böylece, ISO 27001 ve ISO 27002 standartları arasındaki     Fotoğraftan, önlemleri alan kişinin bisikletin çalınmasından
                                                                     bir döngü şeklinde çalıştırılması gerekir [2]. Yaşayan bir bilgi       ilişki kurulmuş olmaktadır. Şöyle ki, ISO 27001 standardında  çok korktuğu açıkça görülmektedir. Kablolara harcanan para
           Günümüzde bilginin hem kişiler için, hem kurumlar için en  güvenliği sistemi ancak PUKÖ döngünün çalıştırılması ile              tanımlanan döngü, ISO 27002 standardından seçilen önlemler  ve kabloların bisikletin park edileceği yere taşınması için
          büyük sermaye durumuna geldiği bir gerçektir. Bilginin doğru  mümkün olabilir (Şekil 2). Türkçe kaynaklarda Planla – Uygula       için çalıştırılarak bilgi güvenliği süreci gerçekleştirilmiş ve  harcanan çaba göz önünde bulundurulduğunda, alınan önlem
          şekilde kullanılması, doğru zamanda doğru ellerde bulunması  – Kontrol Et – Önlem Al sözcüklerinin kısaltması olarak yerleşmiş    yaşatılmış olmaktadır.                                      ile gereksinim arasındaki dengenin kurulamadığı düşünülebilir.
          için çok sayıda yaklaşım geliştirilmiş [1], yurdumuz da içinde  PUKÖ’nün aslı İngilizce Plan – Do – Check - Act deyimidir.                                                                    Bu durum, hem harcanan kaynak hem de kullanım açısından
          olmak üzere dünyanın pek çok yerinde kurumsal iş süreçlerinin  Planla – Uygula – Denetle – Düzelt çevirisinin daha uygun           Bilgi güvenliğinde asıl olanın ISO 27001 süreci olduğu, bu  olumsuz sonuçlar doğuracaktır.
          bu yaklaşımlar uyarınca tanımlanması için yüksek düzeyde   olduğu kanısında olsak da makale boyunca klasik çeviriye sadık         süreçten kopuk, dolayısıyla ölçüm, tetkik ve gözden geçirmelerin
          işgücü harcanmıştır. Bu çabanın kökeninde kurumsal verimliliği  kalacağız.                                                        yapılmadığı, kayıtların oluşturulmadığı, düzeltici ve önleyici  Bu örnekte gerekenden kalın kablo kullanılması, risk analizi
          arttırma düşüncesi olduğu gibi, müşteri beklentisi, yasal                                                                         faaliyetlerin gerçekleştirilmediği bir sistemde alınan önlemlerin  yapılmadan bütün ISO 27002 önlemlerinin gerçekleştirildiği
          yükümlülükler ve benzeri etmenlerin de bulunabildiğini      PUKÖ döngüsünün bilgi güvenliği sürecine özgü olmadığını,             kuruma hizmet etmeyeceği söylenebilir.                      bir bilgi güvenliği sistemine benzetilebilir. Tüm önlemlerin
          görüyoruz.                                                 akvaryum temizliğinden pizza pişirmeye kadar her türlü sürecin          3. ISO 27002 standardı                                     gerçekleştirilmesi bütçeye önemli bir yük getirecek, gereğinden
                                                                     aynı ilkelerle yönetilmesi gerektiğini belirttikten sonra PUKÖ                                                                     fazla insan kaynağı kullanılmasına neden olacak, ayrıca bilginin
           Sözü edilen yaklaşımlar bilginin etkinlik, verimlilik, gizlilik,  adımlarına biraz daha yakından bakalım:                                                                                    erişilebilirliğini de azaltacaktır.
                                                                                                                                             ISO 27002 standardı, bilgi güvenliği sürecinde işletilebilecek
          bütünlük, erişilebilirlik, uygunluk ve güvenilirlik yönlerinin                                                                    önlemleri içeren bir havuzdur [3, 4]. Giriş bölümünde, bilgi
          bir veya birkaçı ile ilgili olarak yapılabilecek düzenlemeleri                                                                    güvenliğinin ISO 27002 standardından seçilen önlemler        Böylece ISO 27002 önlemlerinden kuruma gerçekten hizmet
          tanımlamaktadır. COBIT, COSO, ITIL, CMMI bilginin           Önlem al                                      Planla                  aracılığıyla gerçekleştirileceği, her önlem için uygulama, izleme  edecek olanların seçilmesinin ne kadar önemli olduğunu
          yönetilmesi ile ilgili olarak akla gelen ilk yaklaşımlardır.     4.2.4.                                 4.2.1.                    ve iyileştirme çalışmalarının yapılması gerektiği belirtilerek  görmüş olduk. Bu seçimin doğru yapılabilmesi için risk analizi
                                                                          İyileştirme                            BGYS’nin                                                                               gerekir. [5, 6]
           ISO 27001 standardı ise bilgi güvenliğine, yani bilginin gizlilik,  ve Bakım                          Kurulması                  ISO 27001 döngüsüne gönderme yapılmaktadır (Şekil 4).
          bütünlük ve erişilebilirliğine odaklanmıştır. Makalemizde bu                                                                                                                                   Kurumda uygulanacak önlemler belirlenirken, risk analizine
          standardın (ISO 27001:2005) ve eki durumundaki ISO                                                                                              ISO 27001 döngüsü                             ek olarak ISO 27002 standardının kendi önlemleri arasında
                                                                                                                                                                                                        gerçekleştirdiği önceliklendirme de göz önünde
          27002:2005 standardının kurumsal bilgi güvenliğindeki yerini                                                                                                                                  bulundurulabilir.
          ve birbirleri ile ilişkilerini açıklamaya çalışacağız. Standartların
                                                                           4.2.3.
                                                                                                                  4.2.2.
          geçmişine baktığımızda, “British Standards Institute (BSI)”   İzleme ve Gözden                       Gerçekleştirme                                                            ISO 27002       ISO 27001 standardını ve bilgi güvenliği sürecini daha sonra
          tarafından hazırlandıklarını, daha sonra “International          Geçirme                              ve İşletme                                                               kontrolleri    incelemek üzere kapatalım ve ISO 27002 standardında yer
          Standards Organization (ISO)” tarafından uluslararası standart  Kontrol et                               Uygula                                                                               alan belli başlı önlemlere bir göz atalım.
          olarak benimsendiklerini görüyoruz (Şekil 1).
                                                                                                                                                                                                         5. ISO 27002 önlemlerinin standart içindeki
                                                                                                                                                 Şekil 4.  ISO 27001 döngüsü ve ISO 27002 kontrolleri.
                                                                                                                                                                                                        organizasyonu
                                                                                                                                             Özetle, önlemler ISO 27002 standardında, önlemlerin nasıl
                                                                            Şekil 2.  ISO 27001 standardında bilgi güvenliği
                                     BS 7799-2   ISO                                                                                                                                                     Bağlama halatı veya kablosu nasıl hiyerarşik bir yapı içerisinde
                                    sürümü (PUKÖ  27001’e                             döngüsünün alt başlıkları.                            yaşatılacağı ise ISO 27001 standardında yer almaktadır.
                                    döngüsünün  dönüşüm                                                                                                                                                 gittikçe incelen kablolardan oluşuyorsa, ISO 27002 standardında
                                     eklenmesi)
                            BS                                                                                                                                                                          yer alan önlemler için de aynı durum söz konusudur. (Şekil 6)
                          7799-2’nin                                                                                                         4. ISO 27000 standartları ve bisiklet örneği
                         yayınlanması                                 Planlama adımında, kurumda bilgi güvenliği şemsiyesi altında
                                                 ISO   ISO 27002
                                                17799   olarak       bulunan varlıklara yönelik risklerin analiz edilmesi, bu
                                                sürümü  adlandırma                                                                                                                                       ISO 27002 standardında, onbir gruba ayrılmış 133 güvenlik
                        BS     ISO                                                                                                           İki standart arasındaki ilişki Şekil 5’teki fotoğrafa göre
                       7799-1  17799’a                               çalışmanın sonuçlarına göre ISO 27002 standardında yer alan                                                                        önlemi yer alır. Bu önlemler kurumun yasal yükümlülüklerinin
                       sürümü  dönüşüm                                                                                                      açıklandığında, bisikletin parmaklığa kablo ile bağlanmasına
             BS                                                      önlemlerden kurum için gerekli olanların seçilmesi ve                                                                              belirlenmesinden insan kaynakları güvenliğine kadar geniş bir
            7799-1’in                                                                                                                       karar verilmesi, kablonun seçilmesi, bisikletin bağlanması,
           yayınlanması                                              uygulanması önerilmektedir (Şekil 3).                                                                                              yelpaze oluşturmaktadır.
                                                                                                                                            daha sonra bağlantının ve kablonun gözden geçirilmesi ISO
                                                                                                                                            27001 döngüsüne, seçilen kablonun kendisi ise belirlenen ISO
                                                                             Başla                                                                                                                       Standardın hemen başında, “0.6 Bilgi güvenliğine giriş”
            1995        98  99 2000  2002       2005   2007                                                                                 27002 önlemlerine benzetilebilir.                           başlığı altında bu 133 güvenlik önleminden on tanesinin hemen
                                                                                                                                                                                                        her kurum için gerekli ve öncelikli olduğu belirtilmektedir.
            Şekil 1.  ISO 27001 ve 27002 standartlarının tarihsel gelişimi.  Kapsamın
                                                                           Belirlenmesi                                                                                                                  6. ISO 27002’deki öncelikli güvenlik önlemleri
                                                                                      Risk Analizi
           2. ISO 27001 Standardı
                                                                                                               ISO 27002                                                                                 ISO 27002’deki öncelikli güvenlik önlemlerinin ilk üçü,
                                                                                               Önlemlerin      Standardı
                                                                                                                5.-15.
           ISO 27001 standardı, yaşayan bir bilgi güvenliği sistemi                            Belirlenmesi    Bölümleri                                                                                kurumun yasalardan ve sözleşmelerden kaynaklanan
          kapsamında gerçekleştirilmesi gereken işlevleri tanımlar.               ISO 27001                                                                                                             yükümlülüklerini gözden kaçırmaması ile ilgilidir. Bunlar,
          “Yaşayan sistem” ile demek istenen, kurumdaki bilgi güvenliği            döngüsü                                                                                                              standardın
          sürecinin değişen dünyaya ve gereksinimlere, tehdit ve saldırılara
          karşılık verme, kendini yenileme ve hatalarını düzeltme                                                                                                                                        1. Verinin korunması ve kişisel bilgilerin gizliliği (ISO 27002
          yeteneklerine sahip olmasıdır.                                                                                                                                                                15.1.4),
                                                                                                                                                                                                         2. Kurumsal kayıtların korunması (ISO 27002 15.1.3),
           ISO 27001’de tanımlanan yaklaşıma göre, bilgi güvenliğinin     Şekil 3.  ISO 27001 döngüsünün planlama aşamasında
          bir süreç olarak gerçekleştirilmesi ve sürecin planlama,                ISO 27002 kontrollerinin seçilmesi.                       Şekil 5.  Güvenlik önlemleri alınmış bisiklet ve bilgi güvenliği standartları.  3. Fikri mülkiyet hakları (ISO 27002 15.1.2),


                                                                 34                                       Sayı 05   Ocak-Nisan 2011         http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/                      35
                                                                                                               ·
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41