Page 57 - bilgem-teknoloji-dergisi-14

ELEKTRONİK HARP TEKNOLOJİLERİ

üretmek ç n, yarı- letken d yot lazer teknoloj s ne dayalı
Kuvantum Çağlayan Lazerler (veya Quantum Cascade la-
ser – QCL) de kullanılmaktadır.

Karıştırma Kodu
DIRCM lazerler n n çıkış güçler n k plemekte kullanılan
karıştırma kodlarının yapıları, genell kle, karıştırma uy-
gulanacak güdümlü füzeler n hava platformunun açısal
konumunu algılamakta kullandığı k pleme ve tarama tek-
b r
hel k
Sembol k
1
.
opt
onuşlandırılmış
DIRCM
k
er
e
Şek l
Şek l 1. Sembol k b r hel koptere konuşlandırılmış DIRCM n kler ne göre bel rlen r. KÖ güdümlü füzeler n AB’ler ,
s stem n n görünüşü
s stem n n görünüşü sp n-taramalı (sp n-scan), kon k-taramalı (con-scan), ta-
rayan dedektörlü (scann ng detector) ve odak düzlem
v
e
a
bu
ede
pla
sa
y
pla
tmış
ormuna
tf
k l d
v
tak p
a
Hava platformuna tak p k l d atmış ve bu sayede platfor - d z s (focal plane array veya FPA) çeren t plerde olmak
Ha
or
tf
ma doğru gelen b r KÖ güdümlü füze, FİB tarafından tes
ma doğru gelen b r KÖ güdümlü füze, FİB tarafından tes- şekl nde zamansal olarak teknoloj k olarak gel ş mler ne
p t ed l r ve EKB’ye b ld r l r. EKB, komutlarıyla konumsal
p t ed l r ve EKB’ye b ld r l r. EKB, komutlarıyla konumsal göre dört farklı grupta sınıflandırılırlar [1]. Karıştırma ko-
olarak füzeye angaje olmaya en uygun olan HTB kardanı dunun yapısının sah p olması gereken özell kler sp n-tara-
olarak füzeye angaje olmaya en uygun olan HTB kardanı-
nın füzeye doğru dönmes n sağlar. Şek l 2’de göster ld ğ
nın füzeye doğru dönmes n sağlar. Şek l 2’de göster ld ğ malı AB’ler örnek olarak seç lerek açıklanacaktır.
g b , HTB Bloğu füzey , üzer ndek KÖ kamera vasıtasıyla,
g b , HTB Bloğu füzey , üzer ndek KÖ kamera vasıtasıyla,
hassas olarak tak p etmeye başlar ve karıştırma kodu le Sp n-taramalı olan AB’ler AM (ampl tude modulat on) t -
hassas olarak tak p etmeye başlar ve karıştırma kodu le
k plenm ş olarak DIRCM Lazer nden çıkan lazer hüzmes
k plenm ş olarak DIRCM Lazer nden çıkan lazer hüzmes p nde modülasyon ve demodülasyon yapab len başlıklar-
füzeye doğru gönder l r. Füze AB’s n n tak p k l d , lazer
füzeye doğru gönder l r. Füze AB’s n n tak p k l d , lazer dır. T p k b r sp n-taramalı AB’n n opt k s stem n n yapısı
füzeye gönder ld kten sonra, platformun KÖ z nden çok
füzeye gönder ld kten sonra, platformun KÖ z nden çok Şek l 3’de ver lmekted r [2]. B r kırpıcı (ret cle), b r nc
laz
y
sa
es nde
er
hüzmes
daha güçlü lazer hüzmes sayes nde, genell kle 1 san ye- aynadan, k nc l aynadan ve genell kle b r düzeltme mer -
genell kle
,
e
san y
1
daha
güçlü
daha güçlü lazer hüzmes sayes nde, genell kle 1 san ye
orma
tf
Güdümlü
pla
füz
.
,
e
okµ
altında
b r
ç
n nµ
n nµçokµaltında b r sürede kırılır. Güdümlü füze, platforma
n nµçokµaltında b r sürede kırılır. Güdümlü füze, platforma ceğ nden (şek lde göster lm yor) oluşan b r opt k s stem n
kırılır
ede
sür
ulaşması ç n tak p etmes gereken doğrultudan sapar ve odağına yerleşt r lm şt r. J roskop üzer nde yer alan kırpı-
ger
e
sapar
ulaşması
ulaşması ç n tak p etmes gereken doğrultudan sapar ve
v
ç n
en
ek
doğrultudan
tmes
tak p
e
alar
ormu ısk
tf
platformu ıskalar.
platformu ıskalar. . cı, dedektöre göre, sp n frekansı (fs) olarak adlandırılan
pla
ve değer onlarca Hertz mertebes nde olan b r frekansta,
opt k eksene d k b r düzlemde dönmekted r. Kırpıcı, plat -
formdan gelen KÖ ışımanın k plenmes n sağlar, k plenm ş
olan bu ışıma genell kle b r toplayıcı mercekle dedektörün
üzer ne düşürülür.
Hedef hava platformunun mges , odakta bulunan kırpıcı
üzer nde Şek l 4’de göster ld ğ g b oluşacaktır [2]. Kır -
pıcının üzer ndek desen aynı şek lde göster lm şt r. S yah
bölgeler KÖ ışımayı kırpıcı arkasına h ç geç rmezken, be-
yaz bölgeler KÖ ışıma gücünü %100’e yakın b r oranla ge-
ç rmekte, gr renkle göster len “faz bel rley c kısım” ola-
rak göster len bölgen n se %50 c varında b r ışıma gücü
let m oranı bulunmaktadır. Şek l 4’de, kırpıcıdan sonra
yer alan dedektör platformdan gelen KÖ ışımayı elekt -
Şek l 2. DIRCM lazer hüzmes n n füze üzer ne gönder l- r ksel s nyallere çev rd kten sonra, elde ed len k plenm ş
mes . Füzen n arkasındak duman, füzen n egzos gazının dedektör çıkış s nyal n n zamana bağlı olarak değ ş m de
tems l göster m d r. Lazer hüzmes gerçekte gözle görü- göster lm şt r [2,3].
leb l r değ ld r. Platformun mges , beyaz bölgen n tamamen ç nde ka-
lırsa en yüksek sev yede, s yah bölgen n tamamen ç nde
DIRCM Lazer kalırsa en düşük sev yede s nyal oluşurken gr bölgen n
Hava platformlarını koruyan DIRCM S stemler nde kullanı- tamamen ç nde se bu k sev yen n ortalaması olan b r
lan yer alan lazerler, genell kle 2 – 5 µm dalgaboyu bandı s nyal sev yes oluşacaktır. Platformun mges kırpıcının
ç nde yer alan k farklı dalgaboyu bandında hüzme çıktı- merkez ne doğru yaklaştıkça mgen n çapı, bulunduğu
sı ver rler. Bu özell k, tehd t KÖ füzeler n algılama yaptığı konumdak s yah / beyaz bölgeler n gen şl ğ yle önce
bantlara göre bel rlenm şt r. Her b r banttak lazer ışıma- benzer boyutta, sonra bu gen şl kten daha büyük boyutta
sının üret m ç n faklı lazer teknoloj ler kullanılmaktadır. olacak ve bahsed len s nyal sev yes genell kle azalacak-
Örneğ n, daha yüksek dalgaboyu bandındak lazer ışıma- tır [3]. Dedektör çıkış s nyal , frekansları sp n frekansında
sını üretmek ç n, genell kle, Thul um (Tm+3) f ber lazerler (veya per yotları 1/fs ) veya daha yüksek b r frekans de-
tarafından pompalanan Ho:YAG lazerler n n çıktısı olan ğer olan fc taşıyıcı (carr er) frekansında (veya per yotları
onlarca KHz darbe tekrar sıklığı (pulse repet t on rate) 1/fc ) olan yaklaşık kare-dalga b ç m nde bölümler çer -
ve onlarca nanosan ye darbe gen şl ğ (pulse w dth) olan mekted r. Şek l 4’de ver len kırpıcı desen ndek g b beyaz
lazer hüzmeler n n pompaladığı ZGP kr stal çeren opt k ve s yah yaprakların toplam sayısı, örneğ n, Ns = 8 se ve
parametr k os latörler (OPO) kullanılmaktadır [2]. Ayrıca, sp n frekansı fs = 120 Hz se, taşıyıcı frekansı fc = Ns x fs
bu daha yüksek dalgaboyu bandındak lazer hüzmes n = 960 Hz olacaktır.
55