Page 54 - bilgem-teknoloji-dergisi-14

ELEKTRONİK HARP TEKNOLOJİLERİ

Kızılötes Füze İkaz S stemler , özell kle yerden hava plat - de yüksek m ktarda kızılötes ışıma yapmak ç n k myasal
formlarına atılan güdümlü füzeler algılamak ve gerekl enerj kullanır. P rotekn k ısı f şekler yüksek oranda görü-
karşı tedb rler başlatmak ç n gel şt r lmeye başlanmıştır. nür beyaz ışık ve duman üret r. Bu ısı f şekler , fırlatıldık -
1970’l yıllarda gel şt r lmeye başlayan bu s stemler, ha- larında ateşlen rler ve bel rl b r süre (san yeler mertebe-
vadan havaya Kızılötes güdümlü füzeler n gel şt r lmeye s nde) boyunca yüksek m ktarda kızılötes enerj üret rler.
başlanması le daha gen ş kapsamlı hale gelm şt r. Ope- Magnezyum-Teflon-V ton (MTV) ısı f şekler , p rotekn k ısı
rasyonel hale gelen lk s stem Amer kan AN-AAR 442 f şekler ne örnek olarak göster leb l r. P rofor k ısı f şekler
s stem d r. Bu s stem sadece yerden gelen tehd tler ç n se çok hızlı oks tlenerek ısı üreten ve daha sonra paslı
hava platformlarına yerleşt r l rken, ardından farklı ülkeler metal artıkları olarak yere düştükler nde atmosferde so-
tarafından gel şt r len yen s stemler platformları tüm yön- ğuyan küçük folyo parçaları oluşturan ısı f şekler d r. Bu
lerden korumak ç n yeterl sayıda (5-6) opt k b r mle ta- sebeple, p rofor k ısı f şekler çok daha az görünür. Farklı
sarlanmaktadır. Kızılötes Füze İkaz S stemler ’ne İtalyan platformlarda farklı tehd tler ç n farklı t plerde ısı f şekler
MAIR (Mult ple Aperture Infrared) ve İsra l PAWS (Pass ve kullanılmaktadır.
A rborne Warn ng System) güncel s stemler n örnek ola- Isı f şeğ t pler , kullanım amaçlarına ve elektromanyet k
rak vereb l r z.
spektrumdak enerj dağılım karakter st kler ne göre kısa-
İk nc Dünya Savaşı le b rl kte gel şt r len ve günümüze ca şu şek lde l steleneb l r:
kadar etk l b ç mde kullanılan ısı güdümlü füzeler hava, • Klas k Isı F şekler : Magnezyum/Teflon/V ton (MTV) ka-
den z ve kara platformları ç n öneml b r tehd tt r. Temel rışımından oluşan ısı f şekler d r.
amacı tehd d tesp t ett kten sonra onu mha etmek olan
ısı güdümlü füzeler V etnam Savaşından ber kullanım ha- • Spektral Isı F şekler : Platformun spektral z karakter st -
l ndek tüm uçakların %50’den fazlasını ve Körfez Sava- ğ n takl t edeb len ısı f şekler d r.
şındak kayıpların se %80’ n oluşturduğu l teratürde yer • Aerod nam k Isı F şekler : Platform hareket kab l yet n
almaktadır. Bu nedenle ısı güdümlü füzeler n hava, den z takl t edeb lmes ç n ek tahr kl b r düzeneğe ya da kanat -
ve kara platformları üzer ndek etk nl ğ n azaltarak plat- çıklara sah p ısı f şekler d r.
formları korumak amacıyla karşı tedb r olarak adlandırı-
lan ısı f şekler ve kızılötes karıştırıcılar devreye g rm şt r. • Özel Materyal Isı F şeğ : Özel materyaller kullanılarak
Sonrasında ısı güdümlü füzeler, ısı f şekler ve kızılötes farklı yanma ve spektral z karakter st ğ gösteren, spekt -
karıştırıcılar sarmal hal nde b rb rler n tet kleyerek gel ş - rumun farklı bantlarında kend n göstermeden yanma ve
m n sürdürmekted r. ısı yayma kab l yet ne sah p ısı f şekler d r.
• Dual Isı F şeğ : İk farklı t pte ısı f şeğ kab l yet n b r ara-
Isı F şekler da göstermes amacı le k t p ısı f şeğ n n tek b r yapıda
Isı güdümlü füzeler başlıklarındak özel donanımlar sa- yer aldığı ısı f şekler d r.
yes nde hava, den z ve kara araçlarının yaydığı kızılötes • Çoklu Ç zg Isı F şeğ : Çoklu ve dağıtık küçük ısı kümeler
enerj ye (özell kle egzoz gazı ve motor kısımları ağırlıklı oluşturma kab l yet ne sah p ısı f şekler d r.
olarak) odaklanıp hedef tesp t yaparlar. Bu sayede he-
En bas t ısı f şekler olan klas k ya da d ğer adıyla Mag-
nezyum/Teflon/V ton (MTV) f şekler, çok yüksek sıcaklık-
larda yanma ve çok hızlı b r şek lde azam ışımaya ulaşma
özell ğ ne sah pt r. İlk olarak V etnam savaşında kullanıl-
mışlardır.

Spektral ısı f şekler nde standart ısı f şekler nden farklı
olarak k myasal b leş m n yanması sonucunda ortaya çı-
kan enerj n n spektral dağılımının, korunması amaçlanan
platformla benzeşecek şek lde oluşturulması hedeflen-
mekted r.
Aerod nam k ısı f şekler nde, ısı f şekler n n uçaktan ay-
rılma oranları göz önüne alınarak korumak sted ğ plat -
formla benzeşen b r gez nge boyunca lerlemek suret le
karşı tedb r n etk nl ğ arttırılmıştır.

def n tak p ederek mha edeb l rler. Bahse konu füzeler - Özel materyal ısı f şekler se özell kle düşük görünürlük
den hava, den z ve kara platformlarını koruma amacıyla sağlayan, sah p oldukları yüksek yüzey/hac m oranı ne-
ısı f şekler kullanılmaya başlanmıştır. Isı f şekler yüksek den yle standart MTV ısı f şekler nden daha hızlı yavaş-
sıcaklıkta yanarak hava araçlarının motorlarının veya eg- layan ve neredeyse stat k yayılan kaynaklardır. Platform
zoz gazlarının yaydığı m ktarda kızılötes enerj yayarak ısı tarafından taşınab lecek ısı f şeğ sayısının, t p n n ve per -
güdümlü füzeler karıştırmayı hedefler. formansının arttırılması amacıyla gel şt r len k l ve çoklu
ç zg ısı f şekler de son yıllarda ortaya çıkan ısı f şekler ne
Elektron k taarruz ç n kullanılan ısı f şekler , p rotekn k
ve p rofor k olmak üzere k ye ayrılır. Bu k t p ısı f şeğ örnek olarak ver leb l r. Bu t p gel şm ş ısı f şekler n berta-
raf etmek adına tehd t füze karar mekan zmaları çer s n-

52