Page 84 - bilgem-teknoloji-dergisi-13

RADAR TEKNOLOJİLERİ
BİLGEM TEKNOLOJİ
Mert Belörenoğlu - Uzman Araştırmacı, Yılmaz Ütük - Başuzman Araştırmacı, Rıfat Dalkıran - Başuzman Araştırmacı
BİLGEM İLTAREN

RADAR

TAARRUZ Şekil 1 Genel Radar Elektronik Harp Konsepti ve Bölümleri

VE KORUNMA Radar Elektronik Taarruz frekans bantlarında daha düşük radar kesit alanına sahip

motor açılıklarının küçültülmesi radar görünmezlik tasarı-
Radar sistemlerinin çalışma performansını zafiyete uğra- olması amacıyla mühimmatların gövde içine taşınması,
tarak dost unsurlara (hava/kara/deniz platformları, perso- mı için alınan önlemlerden sadece bazılarıdır.
nel, silah sistemleri vb.) karşı yürütülen elektromanyetik
faaliyetlerin (tespit, takip ve angajman vb.) olasılıklarını Aktif ET Teknikleri
azaltmak amacıyla korunan platform veya yardımcı plat-
formlar tarafından alınan karşı tedbir önlemlerine Elektro- Aktif ET sistemleri, pasif ET sistemlerine benzer şekilde
nik Taarruz denilmektedir. ET teknikleri özelliklerine göre platform üstünde ve dışında yer alabilmektedir. Aktif ET,
pasif ve aktif olabilmektedir. Genel ET şeması Şekil 1 ile isminden de anlaşılabileceği gibi enerji ihtiyacı gerektiren
verilmiştir. göndermeç ve almaç sistemlerine sahiptir. Bu sistemler
vasıtasıyla tehdit radara karşı yapılan RF yayınlar sayesin-
Pasif ET Teknikleri de radarın almacında zafiyet yaratılmaya çalışılmaktadır.
Uygulanan ET teknikleri, radar operatörünü aldatmak ve/
Radar Elektronik Harp (EH) konsepti radarların hava plat- Radar sistemlerinin algılanıp, tespit edilmesiyle beraber Pasif ET sistemleri platform üstünde (onboard) ya da dı- veya radar almacındaki gürültü seviyesinin artırılmasıyla
hedef sinyalinin kaybolmasını sağlayıp karıştırmak ama-
formlarına ciddi tehdit olduğu anlaşılan 2. Dünya Savaşı hava platformlarının bu tehdit radar sistemlerine karşı şında (offboard) olacak şekilde konumlandırılabilir. Tehdit cıyla gerçekleştirilebilir. Aktif ET teknikleri doğası gereği
ve sonrasındaki Vietnam Savaşı ile dünya çapında önem korunması için bazı tedbirlerin alınması gerektiği değer- radarına karşı kullanılan chaff ve pasif dekoy gibi sistem- pasif ET tekniklerinden daha karmaşık olup uygulaması
kazanmıştır. Özellikle ABD’de ve Avrupa’da tehdit radarla- lendirilmiştir. Bu ihtiyaç da elektronik harbin Elektronik ler, üstlerinde enerji ihtiyacı gerektiren göndermeç ve daha zordur çünkü aktif ET tekniklerinin uygulanabilmesi
rını algılayabilecek basit fakat pilota farkındalık yaratabi- Taarruz (ET) kısmını geliştirmiştir. almaç gibi alt sistemlere sahip olmadıkları için pasif ola- için tehdit radarın göndermeç ve almaç bilgilerine ihtiyaç
lecek radar ikaz alıcı sistemleri geliştirilmeye başlanmıştır. rak isimlendirilmektedir. Chaff ve pasif dekoy kullanılarak duyulmakta ve bu tür bilgileri de elde etmesi oldukça zor
Zaman içinde radar teknolojisinin gelişmesi bu alıcı sis- Radar sistemleri çalışma performansları da aynı şekilde platformla benzer radar kesit alanına sahip sahte hedefler olmaktadır. Ayrıca aktif ET tekniklerinin tehdit radarlar
temlerin de geliştirilmesi ihtiyacını doğurmuştur ve radar düşman unsurlarca uygulanan EH faaliyetleri ile zafiyete oluşturulması ve radarın aldatılması amaçlanmaktadır. üzerinde denenmesi, etkilerinin laboratuvar ve açık sa-
EH konsepti modern savaş senaryolarında yerini almaya uğramış, düşman unsurların daha kolay istihbarat elde et- Ayrıca hava/deniz platformunun tasarımında hedeflenen hada gözlemlenmesi hayati olup bu gereklilikler aktif ET
başlamıştır. EH konsepti zaman içinde teknolojinin ge- mesine neden olmuştur. Radar sistemleri bu faaliyetlerin düşük radar kesit alanı tasarımları ve radar sinyallerini za- tekniklerinin tasarlanmasını ve hayata geçirilmesini me-
lişmeye devam etmesi ve savaş senaryolarının evrimleş- etkisini azaltma amacıyla bazı önlemler almaya başlamış- yıflatıcı materyaller de (RAM – Radar Absorbing Materi- şakkatli kılmaktadır.
mesiyle çeşitli güncellemelere ve değişimlere uğrayarak tır. Bu önlemler genel radar EH literatüründe Elektronik al) tehdit radarları tarafından platformun tespit ve takip
büyümeye devam etmiş ve etmektedir. Radar EH konsepti Korunma (EK) denilen bölümü ortaya çıkarmıştır. edilmesini zorlaştırdığı için pasif ET teknikleri arasına gir- Teknolojinin gelişmesiyle ET teknik tasarımcılarının kulla-
elektronik harbin temelinde yer almakta ve ilk günkü öne- mektedir. nımına sunulan Dijital RF Hafıza (DRFM (Digital RF Me-
mini korumaktadır.
Özellikle tehdit radar platformuna daha düşük sinyal gücü mory)) teknikleri tehdit radarın aldatılabilmesi ve karış-
ulaşmasına neden olan görünmezlik (Stealth) tasarımla- tırılabilmesi için büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Tehdit
rı son zamanlarda önem kazanmıştır. Yeni hava/deniz radara uygulanabilen aldatma teknikleri Şekil 2 ile veril-
platformlarının tasarımlarında tehdit radarların çalıştığı miştir.
frekans bantları göz önünde bulundurularak hedefin o

82 83