Page 6 - bilgem-teknoloji-dergisi-13

RADAR TEKNOLOJİLERİ
BİLGEM TEKNOLOJİ

“Ödün Transistörlerin icadı öncesi bu komponentler temel RF Günümüzde Radar
Dr. İlhan Kubilay Yalçın - Enstitü Md. Yrd. / BİLGEM BTE
güç kaynağı veya kuvvetlendirici olarak kullanılıyordu.
Bu bileşenlerin genel olarak yarattıkları gürültü miktarı
on Chip kavramı artık bir gerçeklik...
vermediğimiz yüksek olması yanında mesela magnetronlar tam eşevreli Kuantum radar ise gelinen
çalışma imkânı sunmamaktadır. Yüksek tepe gücü ihtiya-
son teknoloji.
cı olan uygulamalarda halen bu bileşenlerin kullanılması
tercih edilmektedir. Yarı iletken tabanlı güç transistörleri-
nin kullanımının başlamasıyla beraber tüp teknolojisi geri
en önemli nokta planda kaldı. BİLGEM, RADAR teknolojileri açısından hangi konumda-

Günümüzde katı hal güç kuvvetlendircileri olarak GaN,
dır? Ulusal ve uluslararası ölçekte değerlendirebilir mi-
GaAs ve SiC tabanlı güç transistörleri yüksek ortalama
güç sağlayarak tasarımları domine etmektedir. Radar
kuvvetlendirici katlarında bu transistörlerden çok sayıda siniz?
kullanılarak çıkış güçleri birleştirilmektedir. Bu teknolojik Radar teknolojileri değişen ihtiyaçlara binaen çok hızlı ge-
gelişme ayrıca aktif faz dizili radarların gelişimini hızlan- lişim göstermektedir. Temelde bir sensör olan radar, tespit
dırdı. etmesi beklenen tehditlerin değişimine cevap vermek zo-
rundadır. Yaptığımız işin önemli bir kısmı sahadan gelen
Tek bir bileşen ile yüksek çıkış gücü sağlayan tüp ihtiyaçları izlemek ve çözüm geliştirmek.
teknolojileri mekanik olarak hüzmeyi yön-
lendiren radar tasarımlarını büyük oranda Bunu yaparken alt-sistem ve komponentlerde gelinen
Röportaj: Mehmet S.Ekinci - Başuzman / BİLGEM KKYBY mecburi kılmıştır. Fakat dağıtık olarak son noktayı çözümlere tatbik etmeye çalışıyoruz. Bundan
Fotoğraf: Kerem Bora Özbayrak - Uzman Yard. / TUBITAK UME düşük çıkış gücü üreten transistörlerin daha fazlasını yapıp altsistem ve komponentlerin özgün
bir dizi antenin elemanları arkasına olarak yerlileştirilmesini de sağlıyoruz. BİLGEM bu ba-
tek tek yerleştirilmesi ve toplam gü- kımdan çok avantajlı. Radar Teknolojileri Bölümümüz, RF
BİLGEM BTE Enstitü Müdür Yardımcısı Sayın cün farklı faz kaymaları ile yayınım Teknolojileri ve Anten Teknolojileri Bölümlerimizin özgün
Dr. İlhan Kubilay Yalçın ile bir röportaj ortamında yönlendirilmesi ile aktif modül ve anten tasarımlarını çözümlerinde kullanmakta-
gerçekleştirdik. İlhan Hocamız, RADAR faz dizileri ve elektronik taramalı dır. Yerlileştirmede bir adım daha ileri giderek özgün en-
Teknolojilerinin tarihi seyrini, bu alanda dizi radarları gerçeklenebilir hale tegre çözümlerimizi TÜTEL ve YİTAL laboratuvarlarımızı
Kurum ve ülke olarak neler yaptığımızı ve gelmiştir. Bu radar teknolojisinde kullanarak hayata geçiriyoruz. Bu bir radar sistemini en-
genel olarak AR-GE’ye bakış açısını anlattı… ciddi bir atılım anlamına gelmek- tegre seviyesinde yerli olarak tasarlayıp üretebiliyoruz an-
tedir. Faz dizili radarlar aynı anda lamına gelmektedir. BİLGEM 2005 senesinden beri radar
birden fazla huzme oluşturabil- çözümleri geliştirmektedir.
RADAR Teknolojileri, geçmişten günümüze nasıl mekte, birden fazla görevi eş za-
bir gelişim seyri göstermiştir? manlı gerçekleştirebilmektedir. Şu anda sahada kullanılmakta olan birçok sistemimiz
mevcut. Bütün bu macerada kırılma noktası 2010 senesin-
19. yüzyılın ortalarında James Clerk Maxwell elektroman- Günümüz modern radarları faz di- de DHMİ ile başlatılan yerli radar geliştirme projeleridir.
yetik dalgalarla ilgili teorik temelleri atmış olmasına rağ- zili olarak tasarlanmaktadır. Tüm bu Bu noktadan sonra çözümler ardı arkasına hızlı bir şekilde
men ancak 19. yüzyılın sonlarına doğru Heinrich Hertz gelişimler ile beraber sayısallaştırma geliştirilmiştir. Bugün radar olarak S bandından W ban-
ile beraber elektromanyetik dalgaların ilk uygulamalarını ve sinyal işleme kabiliyetleri de günden dına kadar geniş bir yelpazede ürünlerimiz mevcut. Son
görüyoruz. Hemen sonrasında 1904 yılında Christian Hüls- güne artmaktadır. Radar tasarımlarında dönemde radar yol haritamızda güncellemeler yaptık.
meyer’e ait “An obstacle detector and ship navigation de- değişime neden olan önemli gelişmelerden Değişimde, sektörün ihtiyaçlarını önceden çalışarak pay-
vice” adlı patent alınıyor. Bu elektromanyetik dalgaların biri yüksek hızlı analog sayısal dönüştürücülerin daşlarımızın önünü açmayı ön planda tutuyoruz. Bu en
nesne tespiti için kullanımının ilk örneklerinden. 2. Dünya piyasaya sürülmesidir. Bu imkân yüksek hızlı sinyal yeni teknolojileri önceden çalışmak ve işlevsel prototip-
Savaşı radar için bir kırılma noktası oluyor. Özellikle ge- işleme altyapısı ile birleştirilerek alt-üst çevirici ihtiya- ler geliştirerek teknolojinin sahada çalışabilirliğinin ispa-
milerin ve savaş uçaklarının uzaktan tespiti kritik bir ihti- Hülsmeyer’in Telemobiloskopu cı olmadan direkt örneklemeyi, analog huzme oluşturma tını gerçekleştirmek demek. Böylece paydaşlarımız yeni
yaç ve avantaj haline geliyor. Hemen savaş öncesi 1920 ila manifoldları yerine sayısal huzme oluşturmayı ve hatta projelerine başladıkları noktada teknoloji geliştirme risk-
1940 yıllarında İngiltere, Amerika ve Almanya’da birçok birden fazla ortogonal sinyal ile birden fazla alıcı verici lerinin çoğunu üstlenmiş oluyoruz. Son gelinen noktada
deneme ve geliştirme yapılıyor. Örnek olarak, İngiltere’de filolarının hassas olarak konumunu tespit edemeseler de kanalı oluşturan MIMO radarları gerçeklenebilir kılmıştır. radar yol haritamıza Multi Statik radar ve Metamateryal
1935 yılında Watson Watt, Wilkins, and Bowen tarafından önceden uçak filosunun menzilini, büyüklüğünü ve yük- Günümüzde radarlar istenen gürbüz çalışma ihtiyaçlarına Radar’ı ekledik. Faz dizili radar tasarımında hibrit mimari-
27 milden uçak tespiti yapılıyor. 1922 yılında Amerika’da sekliğini hesaplayabiliyorlar ve bu büyük bir taktik avan- binaen akıllı bilişsel özellikler ile donatılmaktadır. Gelişmiş leri modüler olarak gerçekliyoruz.
Albert H. Taylor ve Leo C. Young gemi ve uçak tespiti ya- taj sağlıyor. 2. Dünya Savaşı’nın hemen sonrasında Soğuk radarlar çalıştıkları frekans bandını dinlemekte, kargaşa
pıyorlar. Almanya’da ise 1934 yılında Hans Hollmann ve Savaş dönemi ve teknolojik rekabet başlıyor. Bu süreçte ve karıştırmaya karşı tedbirleri akıllı algoritmalar ile ger- Mikro-Doppler kullanarak sınıflandırma algoritmalarını bir
Theodor Schultes Doppler etkisini kullanarak ilk gemi tes- monopulse radar ve Doppler tabanlı hareketli hedef takibi çekleştirebilmektedir. üst noktaya taşıyacak derin öğrenme tekniklerini çalışıyo-
pitini gerçekleştiriyorlar. teknolojileri geliştiriliyor. ruz. Tüm harekat sahası dikkate alındığında mobil dağıtık
Tüm bu teknolojik gelişmeler bir yana uzun zamandır gö- sistemler ve bilişsel algoritmalar olmaz ise olmaz gördü-
2. Dünya Savaşı başladığında artık sahada kullanılan radar Sentetik Açıklıklı Radar ise yine 1950’li yıllarda ortaya çı- receli düşük hacimlerde üretim ihtiyacı olan radar sensör ğümüz noktalar. Dağıtık bir radar ağı düşünüldüğünde
sistemlerini görüyoruz. Savaşın kaderini değiştiren tekno- kıyor. O zamanlar radar’ın temel RF güç kaynağı mikro çözümleri, otomotiv radarı, çevre güvenlik radarı, oto- sağlaması gereken senkronizasyon, gürbüz haberleşme,
lojilerden biri de radar. Özellikle İngiltere’nin kullandığı dalga tüplerdi. Sırasıyla klystron, CFA, magnetron and masyon radarı gibi ürünler ile yüksek hacimlerde düşük veri kaynaştırma ve GPS bağımsız konumlandırma yine
RDF sistemi buna örnek verilebilir. İngilizler Alman uçak Traveling Wave Tube (TWT) geliştirilen temel bileşenler. fiyat ile günlük hayatımıza sokmuş durumda. başarı ile gerçeklediğimiz alt-sistemler. Pasif konumlan-

4 5