Page 82 - bilgem-teknoloji-dergisi-6

Taner DURSUN Fiberoptik Kablo Denetim Sistemi

1.1. Giriş • Kablolara saldırılar belirlenerek şebeke güvenliği arttırılmış
olur.
F/O (Fiberoptik) kablolar, yüksek band genişliği sağladığı için CBS Sunucu Menholler/
Dış
telekomünikasyon alanında giderek daha çok kullanılmaktadır. • F/O şebeke bilgileri ve arızalar coğrafi koordinatlarla Yönetim E-Posta Kablo Referans Noktaları
Önceleri, şebeke omurgalarının ana trafik yükünü çeken F/O ilişkilendirilerek şebekenin daha anlaşılır bir biçimde yönetilmesi Sistemleri Sunucusu Veri tabanı Koordinatı
kablolar, son yıllarda ev kullanıcılarına kadar ulaşmıştır. sağlanmış olur. Bina / Cihaz /
İDB Menhol /
Diğer iletim teknolojileri (bakır kablo, kablosuz iletişim, optik) • Şebekenin sayısal ortamda modellenmesi ile birlikte hem Harita Referans Noktası
İşleme
için var olan, güvenlik ve servis kalitesi gibi konulardakisorunlar, şebeke ile ilgili dokümantasyon yükü azaltılmış, hem de İstasyonu
farklı seviyelerde de olsa F/O kablolar için de geçerlidir. F/O raporlama ve güncelleme kolaylaştırılmış olur. Altlık Harita
kablolara, bilgi sızdırma ve iletişimi kesme amaçlı saldırılar
yapılabilmektedir. Ayrıca, çeşitli kazalar sonucu F/O kablolar • F/O şebekede yapılacak değişiklikler için planlamayla ilgili
hasar gördüğünde iletişim sorunları yaşanabilmektedir. bilgi desteği sağlanmış olur. MDB

Telekomünikasyon servisi sağlayıcıları gibi sivil kurumlar için F/O pazarında çeşitli FKDS sistemi bulunmakla birlikte, MİDB Raporlar
iletişim kesintileri önemli sorun iken, askeri ve diğer devlet TÜBİTAK BİLGEM bünyesinde de bir FKDS geliştirilmiştir. İDB
kurumlarının şebekelerindeki gizliliği korumak daha önemli Kurumun güvenlik alanındaki uzmanlığı nedeniyle geliştirilen
olmaktadır. ürünü benzerlerinden ayıran önemli özelliklerden birisi sistemin
daha yüksek seviyede bir güvenliksağlıyor olmasıdır. Bu
Gelişen teknoloji ile birlikte hizmet kalitesi, hizmeti alanlar sisteminin geliştirilme amacı aşağıdaki iki maddede
açısından önem kazanmakta ve servis sağlayıcılar ile daha özetlenebilir: IP Şebeke
somut hizmet kalitesi maddeleri içeren SLA (Service Level
Agreement, Bakım Onarım Antlaşması), imzalanmaktadır. Çok • F/O kablo ile ilgili envanterin ayrıntılı yönetimi
iyi hazırlanmış SLA sözleşmeleriyle, F/O şebekenin çalışır
durumda tutulması, kesintilere daha hızlı müdahale edilmesi • F/O kablo altyapısının, aşınma, kopma, sızma olaylarına
ve kesintiler nedeniyle oluşan SLA ihlallerinin maddi boyutunun karşı çevrim içi izlenmesi FTB FTB FTB
doğru hesaplanabilmesinin önemi de gittikçe artmaktadır. Bu FKDS kapsamında, bir yönetim sistemi ve UDB (Uzak Denetim
nedenle FKDS (F/O Kablo Şebeke Denetim Sistemi) sistemleri Birimi) adı verilen bir F/O kablo test cihazı geliştirilmiş olmakla
geliştirilmeye başlanmıştır. Bu tür sistemler, F/O test cihazları birlikte, bu yazıda yalnızca FKDS’nin yönetim sistemi bölümü
ve onları yöneten yazılımlardan oluşur. Test cihazları tanıtılmaktadır. Yönetim sisteminin,, geliştirilmekte olan
koşullandırılarak, F/O şebeke üstünde periyodik testler evrensel FTB (F/O Test Birimi) arayüzü kullanılarak, uzaktan
gerçekleştirilir. Böylece, F/O kablolar üzerindeki yaşlanma, ek yönetim arayüzleri bilinen bütün FTB cihazlarıyla birlikte
yerlerindeki kayıplar ve konnektör sorunlarının, başarım çalışabilmesi hedeflenmektedir.
düşüklüğüne neden olacak Bit Error Rate (BER) hatasına Şekil 1. FKDS’nin kavramsal birimleri.
dönüşmeden belirlenmesi ve hatalar oluşmadan önce bakım 1.2. Genel Mimari
yapılarak düzeltilmesi mümkün olur. Dolayısıyla MTTR (Mean F/O kablo şebekesinin ayrıntıları, İDB cihazları üzerinden, tabanlı yönetim arayüzü sunan diğer FTB cihazları da
Time To Repair, Ortalama Arıza Giderme Zamanı) azaltılarak Bu bölümde, FKDS sisteminin genel mimarisi, Şekil 1’de özet coğrafi koordinatları ile birlikte denetim merkezine aktarılır bulunmaktadır.
yüksek hizmet kalitesi sağlanır. olarak tanıtılmaktadır. FKDS sistemi, F/O şebeke altyapısını ve gerektiğinde güncellenebilir. Sistemi yöneten MDB, tüm
merkezi bir denetim birimi ve ona bağlı istemci denetim FTB’ler periyodik olarak F/O kablolar üzerinde çeşitli ölçümler
FKDS sistemlerinin kullanılmasıyla birlikte aşağıdaki yararlar birimleri ile FTB cihazları üzerinden sürekli izleyerek, şebekenin bilgileri toplar, saklar, analiz eder ve CBS [2][3] verileri ile
sağlanmış olur: birleştirerek kullanıcıya sunar. MDB, kablo izleme birimi olarak yaparak sonuçlarını değerlendirip MDB’ye iletirler. Bu cihazların
işlerliğinin sağlanması ve tehditlerden korunması olanağını çalışan FTB cihazlarını yönetir. uzaktan yapılandırılmaları ve test koşullamaları yapılarak F/O
• Kablo yaşlanmaları ve kötü montaj işçiliği nedeniyle sağlar. ağ yapısındaki zayıflama, kopma ve bilgi çalma girişimleri
oluşabilecek hatalar belirlenerek kesinti olmadan önce düzeltme MDB (Merkezi Denetim Birimi) cihazı, sistemin merkezi FTB cihazları F/O şebeke üzerinde uygun düğüm noktalarına gerçek zamanlı izlenip belirlenir.
olanağı sağlanabilir. yerleştirilen, kablo lifleri üzerinde optik ölçümler yapan, ölçüm
yönetim sunucusu olarak hizmet gören yazılım ve donanımdan F/O ağ yapısı üzerinde FTB’lerin yaptığı ölçümlerin sonuçları,
• Arızanın oluştuğu konum gerçeğe yakın zamanda belirlenip oluşur. MDB, sistemin hata, başarım, güvenlik, envanter ve sonuçlarını ve alarm durumlarını gerçek zamanda MDB’ye normal durumlarda periyodik olarak, alarm durumlarında ise
aktaran uç birimlerdir. FKDS yönetim sistemi TÜBİTAK
müdahale süresi kısaltılarak şebekenin uygunluğu (network yapılandırma konulu yönetimini gerçekleştirir [1]. Bütün BİLGEM’nin üretimi olan UDB adlı FTB cihazı ile çalışabildiği anında MDB’ye aktarılır ve veritabanlarına kaydedilir.
availability) artırılır. sistemin verileri bu sunucuda saklanır. İDB (İstemci Denetim
Birimi) cihazları, MDB cihazına terminal olarak erişebilen gibi, geliştirilmekte olan Evrensel FTB Adaptasyon katmanını Sistemin durumu web tabanlı arayüz sunan İDB
• MTTR’nin azalmasıyla hizmet kalitesi arttırılmış ve üretilen istemci bilgisayarlarıdır ve MDB’den yetki kontrolü yaparak kullanarak uzaktan yönetimi destekleyen bütün FTB cihazları terminallerinden canlı olarak izlenebilir. İDB cihazları,
Arıza İstatistik raporları ile SLA yönetimi kolaylaştırılmış olur. sistemle ilgili bilgileri isteyip ekranlarında gösterirler. İDB’ler, ile de çalışabilecektir. UDB cihazı web servisi ile yönetim arayüzü operatörlere, F/O envanter verilerini yönetme ve kabloları
MDB’ye iletişim güvenliği sağlanmış web tabanlı kanal ile erişip sunmaktadır. F/Opazarında, RMI(Remote Method Invocation), izleme olanağı sunar. Alarm bilgileri CBS (Coğrafi Bilgi Sistemi)
• Otomatik test yapılandırmaları, çeşitli formattaki uyarılar
(ses, e-posta, sms, vb.) ve görevlerin otomasyonu ile operatörler yönetim işlemlerini yerine getirirler. CORBA(Common Object Request Broker), SNMP(Simple bilgileri ile birleştirilerek İDB ekranlarında görüntülenir.
üzerindeki F/O şebeke yönetim yükü azalır. Network Management Protocol) ve özel IP(Internet Protocol)

80 Sayı 06 Mayıs-Ağustos 2011 http://www.bilgem.tubitak.gov.tr/ 81
·