Page 2 - bilgem-teknoloji-dergisi-10

Bu bir proje BILGEM
tanıtımıdır. TEKNOLOJI
Başkandan

Fiber Optik Tabanlı Akustik

Sensör (FOTAS) Projesi

BİLGEM, fiber kablo teknolojisi ile sismik hareketleri öl- ve doğal (kaya düşmesi, heyelan, deprem, vb.) olayları al-
çüyor. Prototip çalışmalarında sona gelinen Fiber Optik gılamak mümkün.
Tabanlı Akustik Sensör (FOTAS) Projesiyle geliştirilen tek-
nolojinin endüstriye kazandırılması için özel sektörle gö- Fiber Optik Tabanlı Akustik Sensör (FOTAS) sistemi ile ül-
rüşmelere başlandı. kemizde gerçekleşen depremler kayıt altına alınmaya baş-
landı. FOTAS ile Marmara Bölgesi’ndeki depremler kolay
Fiber optik kabloların akustik algılayıcı olarak kullanımı ile bir şekilde algılanırken, uzak bölgelerdeki depremler de Merhaba

kablo güzergahı boyunca akustik titreşime neden olan her şiddetine göre tespit edilebiliyor.
türlü insan kaynaklı (yürüme, kazma, delme, patlatma, vb.) ayısal (dijital) elektronik devrelerin geliştirilme- nanımlı araştırma laboratuvarlarımızla, ülkemizin kritik
ye başlanması, buna bağlı olarak bilgisayar-
kurumlarının bilgi güvenliğini sağlamak için çalışıyoruz.
ların, internetin ortaya çıkması ve haberleşme Bu amaçla cihazlar, sistemler geliştiriyor, gerektiğinde
Ssistemlerinin hızlı gelişimi ile veri işleme, de- test, danışmanlık ve eğitim hizmetleri veriyoruz. Sa-
polama ve iletişim her açıdan çok kolaylaştı ve tüm bu dece günümüz ihtiyaçlarına odaklanmıyoruz; bilgi gü-
sistemler hızla yaşamımızın bir parçası haline geldi. Bu venliği alanında ülkemiz açısından risk teşkil edebilecek
hızlı gelişim, elbette içerisinde pek çok tehdit de barındı- tüm gelişmeleri takip ediyor, önceden tedbir alınmasını
rıyor. Bu gelişmeler ve kolaylıklarla beraber günümüzde sağlıyoruz. Örneğin henüz geliştirme aşamasında olan
bilgi güvenliği de bireyler, kurumlar ve devletler için en kuantum bilgisayarların bilgi güvenliği alanında oluştu-
önemli ihtiyaçlardan biri haline gelmiştir. rabileceği tehditleri şimdiden değerlendiriyor ve bu kap-
samda alınması gereken tedbirleri belirleyerek hayata
P-dalgası S-dalgası Temel olarak bilgi güvenliği; bilginin izinsiz veya yetkisiz geçiriyoruz. Son dönemlerde tasarladığımız cihazları-
bir biçimde erişimi, kullanımı, değiştirilmesi, ifşa edilme- mızda kuantum hesaplamaya dayanımlı algoritmalar
si, ortadan kaldırılması, el değiştirmesi ve hasar veril- ve protokoller kullanıyoruz. Sahada halen çalışan cihaz-
mesini önlemek olarak tanımlanabilir. Buna bağlı olarak larımızda da buna ilişkin güncellemeler yapıyoruz.
bilgi güvenliğinin "gizlilik", "bütünlük" ve "erişilebilirlik"
olmak üzere üç temel unsurdan meydana geldiğini söy- Türkiye’nin bilgi güvenliği birikimine önemli katkılarda-
TÜBİTAK leyebiliriz. Öğelerden herhangi biri zarar görürse, bilgi bulunan BİLGEM, bilgi güvenliği konusunda teknolojik
Gebze Yerleşkesi güvenliği zaafı oluşacaktır. dışa bağımlılığı yok etmek amacıyla, tasarımdan tüm-
devreye cihazların kritik öneme sahip tüm bileşenleri-
300 Günümüzde ticari ve askeri savaşlar, bilgi casusluğu ve ni sağlamaya çalışmaktadır. Cihazlarımızda bulunan
siber saldırılar üzerinden yürütülmeye başlanmıştır. Sa-
kriptografik algoritma, protokol, donanım ve yazılım
Sismik dece kritik verilerin güvenliği yetmemekte aynı zaman- tasarımları tamamen milli olarak gerçekleştirilmektedir.
Deprem Kanal da kritik altyapıların güvenliğinin de sağlanması gerek- Uydu, hava, kara, deniz gibi platformlar için cihaz tasa-
Kaynaklı mektedir. Her ülke, kendi kritik bilgilerinin/kurumlarının rımları bulunan BİLGEM’in bilgi güvenliği kapsamında
Sismik M5.7 Silivri güvenliğini kendisi sağlamak durumundadır. Bu ihtiyaç, tasarlamış olduğu cihazlar, ülkemizin kritik kurumlarının
Dalga depremi kayıt en az sınırları korumak kadar önemli bir hal almıştır. Bil- yanı sıra NATO tarafından da kullanılmaktadır.
örnekleri gi güvenliği alanında, ülke ihtiyaçlarını kritik donanım/ Dergimizin bu sayısında “Bilgi Güvenliği” konusunda
yazılım bileşenlerinden başlayarak kullandığımız sis-
(18 Ekim 2019) temlere kadar kendimiz geliştirmediğimiz sürece, bilgi kapsamlı bir dosya oluşturmaya çalıştık. Umuyorum ki
güvenliğini tam olarak sağlamamız mümkün olmaya- az bilinen, ancak günümüzde gittikçe daha fazla önem
caktır. kazanan bu konuda bir farkındalık oluşturabiliriz.
Gömülü Fiber
Optik Kablo Bilgi Güvenliği ve BİLGEM Dergimizin hazırlanmasında emeği geçen tüm çalışma
(-2,6 km) TÜBİTAK BİLGEM olarak kırk yılı aşkın bir süredir, seçkin arkadaşlarıma teşekkür ederim. Bir sonraki sayımızda
Marmara Denizi ve konularında uzman araştırmacı kadrolarımız ve do- buluşmak üzere, sağlıcakla kalın.

Prof. Dr. Hacı Ali Mantar

www.bilgem.tubitak.gov.tr

1